Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu, bir önceki teşvikte  en fazla destek alan 4. bölgede yer alan Trabzon ilinin yeni sistemde 3. bölgeye alındığını ve en fazla kaybeden il durumuna getirildiğini belirterek henüz yasallaşmayan yeni teşvik paketinde Trabzon’un 5. bölgeye alınmasıyla ilgili bir basın açıklaması yaptı.

Başkan Hacısalihoğlu’nun ‘Trabzon’un neden 5. bölgede yer alması gerektiğiyle ilgili açıklamaların yer aldığı basın açıklaması şu şekilde:

“Bilginiz olduğu üzere, Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan’ın başkanlığında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde düzenlenen Yeni Teşvik Sisteminin değerlendirildiği toplantı 14 Nisan 2012  tarihinde Ankara’da yapıldı.

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası olarak, Odamıza iş dünyasından bu konuyla ilgili gelen talepler doğrultusunda, halen taslak aşamasında bulunan ve henüz yasallaşmayan yeni teşvik mevzuatında, Trabzon’un alındığı 3. Bölgedeki konumunun değiştirilmesi için girişimlerimiz devam etmektedir.

Bilindiği üzere, Trabzon, bir önceki teşvikte  en fazla destek alan 4. Bölgede yer alırken,  bugün ki yeni sistemde ise 3. Bölgeye alınarak, en fazla kaybeden İl durumuna getirilmiştir.

Bizlere göre Trabzon’un; aşağıda sıraladığımız gerekçeler dikkate alınarak, 3. Bölgeden 5. Bölgeye alınması gerekmektedir.

Trabzon daha önceki teşvik sisteminde en az gelişmiş iller arasında yer almış olup, 2009 yılından 2012 yılına kadar hiçbir surette bu kadar hızlı bir gelişme göstererek yeni sistemde 3. Bölge illeri şartlarına gelmesi mümkün değildir.

Trabzon sosyo-ekonomiklik gelişmişlik endeksi iller sıralamasında 66. sırada olduğundan, İlimizin bu sıralamada 5. Bölgeyi kapsayan 50 ile 66 iller sıralaması arasında yer alarak 5. bölgede yer alması gerekmektedir.

Trabzon göç veren iller sıralamasında 6. sıradadır. Göç alan büyük şehirlerde  insanları istihdam etmek ve onların şehir hizmetleri olan belediyecilik maliyetleri  göz önünde tutularak,  göçün önlenmesi açısından da Trabzon’un 5. Bölgede yer alması ülkemiz açısından da önem taşımaktadır.

Geçim kaynaklarının ve tarım arazilerinin kıtlığı nedeniyle Trabzon’da insanların yaşam koşulları bugün gelişmişliği en az olarak gösterilen 6. Bölgedeki insanlardan  farksızdır. Hatta birçoğundan geridedir. Bu bakımdan da Trabzon en az 5. Bölgede yer alması elzemdir.

Doğu Karadeniz de bulunan sahil bandındaki illerin ekonomik gelişmişlik düzeyleri birbirlerinden çok farklı değildir.  Bu açıdan Doğu Karadeniz’in sahil şeridindeki  tüm şehirlerin olumsuz rekabete mahal vermemek için 5. Bölgede olması gerekir.

Trabzon Beşikdüzü Organize Sanayi Bölgesi ve Trabzon Akçaabat Şinik Organize Sanayi Bölgeleri için yatırım planı yapan yatırımcıların, 3. Bölge şartlarının eski 4. Bölge teşvik şartlarından daha geride olduğundan  hazırlamış oldukları fizibilite raporlarındaki  rantabilite katsayıları düşük olacağından dolayı yatırım yapmayacaklar veya başlayanlarda yatırımlarını askıya alacaklardır.

Verilmiş hak geri alınamayacağına göre  eski teşvik sistemindeki sahip olduğumuz hakları sağlayan 5. Bölge de olmamız gerekmektedir.

Geçmiş teşvik sisteminde doğu Karadeniz bölgesinde en fazla teşvik alan iller Ordu ve Trabzon olmuştur. Bu konu dikkate alındığında da Trabzon yatırımcıyı çekmede üzerine düşeni yaptığı için 5. Bölgede yer almalıdır. Teşvik sistemi 2009 yılında başlamış ve Trabzon’da belli bir ivmeyle yükselmeye devam etmektedir. Bu gelişme hızını durdurmak doğru değildir. Bunu durdurmak ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşması için yapılacak bir frenleme olacaktır.

Ayrıca;

stratejik yatırımlara getirilen tam desteğin sadece belirli büyüklükteki yatırımlara değil aynı zamanda küçük ölçekli yatırımlara da sağlanmasını önemli görüyoruz.
Teşvik maddeleri içerisine ilave edilmesi gerektiğini düşündüğümüz; Teşvik sisteminin hazırlanmasında ortya koyulan 3 temel ilkeye tamamen uyan, daha küçük çaplı know-how gibi projelerin teşvik kapsamına alınması, KOBİ tanımı içerisinde olabilen veya daha küçük çaplı firmaların üretime katılmaları ve daha verimli çalışmaları önemlidir.
Örneğin; Trabzon da Tıp sektöründe Hücre ve Gen üretim tesisi kurulmuş ve faaliyetini sürdürmektedir. Söz konusu yatırım Trabzon Teknokent’te önemli sayılabilecek bir yatırıma sahiptir ve alt yapısı tamamlanmıştır. Zaman içerisinde hücre teknolojileri konusunda çalışırken aynı bina içerisinde veya az bir inşaat ve daha fazla makine ekipman örneğin 1 milyon TL. lik yatırımla birlikte İranlı biyoteknoloji firması ile know-how işbirliği içerisine girecektir.

Bunun karşılığında;

KEMİK DOKU GREFTİ ÜRETİMİ (kemik tozu,çips,jel,kurunç) vb. olup, bu ürünlerin tamamı ithaldir ve SGK nun yıllık bu ürünlere ödemesi 100 milyon USD nin üzerindedir.
HÜCRE VE DOKU BANKASI (Kordon kanı, kemik iliği kök hücre saklaması)
Lösemi ve kan hastalıkları tedavisinde kök hücre tedavisi vazgeçilmezdir. Ülkemizde her yıl 1000 den fazla hasta hücre beklemektedir ve  yaklaşık 400 kişi hücre bulamadığı için ölmektedir.

Bunun yurtdışından karşılandığında  tedavisi ile birlikte yaklaşık 100 bin doları bulmakta ve bunun için kapasite yaklaşık 50.000 cıvarındadır.

KANSER AŞISI ÜRETİM VE UYGULAMA MERKEZİ (Prostad, deri, barsak,vb. kanser aşıları üretim, araştırma , uygulama merkezi)
Ülkemizde çok sayıda hasta tedavi için yurt dışına gitmektedir. Ve hasta başına yaklaşık 90 bin UDS aşı fiyatıdır. Ekonomiye etkisi oldukça fazladır.
KÖK HÜCRE VE DOKU MÜHENDİSLİĞİ  gibi konular örnek olarak verilmiştir.
Buna benzer konular her sektörde karşılaşacağımız konulardır.
Bütün bunlar ayrı bir başlıkta tevsi yatırım teşviki veya  uygun bulunacak bir başlıkla teşvik kapsamına alınmalıdır.
Unutulmamalıdır ki, kobiler yeni üretim konularına daha hızlı bir şekilde uymakta ve şekil değiştirebilmektedir. Oysa büyük yatırımlarda bu imkanlar yoktur. Maden kobiler üretim ve istihdamda çok yüksek bir paya sahip bu göz önüne alınarak kobileri altyapıları mevcut olanları tevsi teşvik sistemi olarak kapsama alınmalıdır.

Bu nedenle, yukarıda saydığımız gerekçeler dikkate alınarak, teşvikin yeniden değerlendirilmesi kapsamındaki çalışmalarda Trabzon’un mağduriyetinin giderilmesini bekliyoruz. Sosyo-ekonomik şartlar açısından Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi şartlarında bulunan Trabzon ilimizin yatırım açısından cazip hale getirilmesi amacıyla 5’nci kategoride bulunan İller  arasına alınmasını istiyoruz.