Katılım bankalarının en tepedeki danışmanı olan ünlü İlahiyat Profesörü Hayrettin Karaman, geçen ayki bir yazısında, Hazine’nin çıkardığı Gelire Endeksli Senetler'in (GES) devlet tahvilinden farksız olduğunu yani faiz içerdiğini belirtti. Fetva niteliğindeki bu tespitin, katılım bankaları üzerindeki etkisini, Vatan gaztesinden Ufuk Şanlı haberleştirdi. 'Dikkat para faizde!' başlıklı haberde, 'fetva' üzerine ellerinde 1 milyar liralık GES olan katılım bankaları, Hazine'nin kapısını çaldığı belirtildi

Katılım bankaları, açtığı GES ihalesine katılmadıkları Hazine'den, halen kasalarında bulunan Gelire Endeksli Senetler'in ‘dini açıdan daha uygun’ ürünlerle takas edilmesi istedi. Katılım Bankaları Birliği Genel Sekreteri Osman Akyüz, "Hazine yetkilileri ile bir araya geldik. Bu tahvillerin itfa tarihine kadar bunları kira sertifikası yani sukuk ile takas etmelerini rica ettik. Eğer itfa tarihi olan Ağustos’a kadar sukuk çıkarsa bizlerde ciddi anlamda rahatlayacağız" bilgisini verdi.


NE DEDİLER?

Katılım Bankaları Birliği Genel Sekreteri Osman Akyüz bu konuda şunları söyledi: Kasada 1 milyarlık GES var “Hayrettin Karaman Hoca’nın söyledikleri bizler açısından bağlayıcıdır. Dolayısıyla artık bu noktadan itibaren yeni bir yol haritasına ihtiyacımız olduğunu düşündük ve Hazine yetkilileri ile bir araya geldik. Bizim önerimiz şu oldu; katılım bankalarının elinde halen yaklaşık 1 milyar liralık GES var. ‘Bunları alın, karşılığında bize kira sertifikası (sukuk) verin’ dedik. Bu takas işlemiyle hem katılım bankalarının yaşadığı sorunlar çözülmüş olur, hem de uzun zamandır tartışılan kira sertifikaları devlet eliyle hayata geçirilmiş olur. Talebimiz itfaların gerçekleşeceği Ağustos ayına kadar Hazine’nin Türk lirası üzerinden kira sertifikası çıkarması.” Katılım Bankaları Birliği verilerine görev Mart ayı itibarıyla 3 katılım bankasının portföyünde toplam 984 milyon liralık GES bulunuyor. Kişi ve kurumların elinde ise 459 milyonluk GES var.

GES NEDİR?

Gelire Endeksli Senetler: Hazine Müsteşarlığı, 2009 yılında devlet iç borçlanma senetlerinin yatırımcı tabanını genişletmek ve finansal araçları çeşitlendirmek amacıyla bütçeye aktarılan vergi dışı gelirlere endeksli senetler (GES) ihraç etmeye başladı. Getirileri TPAO, Devlet Malzeme Ofisi, Devlet Hava Meydanları İşletmeleri ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden bütçeye aktarılan hâsılat paylarına endekslenen GES ihraçlarına 2009-2010 döneminde katılım bankaları ile muhafazakar yatırımcılar büyük ilgi gösterdi.

İlahiyatçılardan oluşan bir Sheria Board görüş veriyor

- İslami prensiplere göre hareket eden katılım bankaları çok sıkı prensiplerle çalışıyor. Çıkarılacak her finansal ürün veya hizmet için ‘Danışma Kurulu’ olarak tanımlanan ve tamamı ilahiyatçılardan oluşan bir kuruldan görüş alınıyor.

- Katılım bankaları ürün ve hizmet geliştirme ve piyasaya sunma aşamalarında bünyelerinde yer alan danışma kurullarına sık sık başvuruyor. Bu kurulların, yeni geliştirilen ürünlerin uygunluğuna dair görüş beyan edip bunları reddetme yetkileri var. Kurul uygun görmezse o ürün veya hizmet satın piyasaya sürülmüyor.

- Türkiye’de her katılım bankasının bir dini danışmanı var. Prof. Dr Hayrettin Karaman, bu alandaki en yetkin isim olduğu için Karaman’ın açıklamaları muhafazakar camiada çok ciddiye alnıyor. Bu alandaki en saygın isim olarak Karaman kabul ediliyor.

- Küresel anlamda da ‘Danışma Kurulu’ çok özel bir yere sahip. Bugün gelişmiş piyasalarının hemen hepsinde faaliyet gösteren‘İslami Endeks’ gibi ürünlerin çıkarılması sırasında ‘Şeriat Kurulu (Sheria Board)’ olarak tanımlanan dini danışma kurullarının görüşlerine başvuruluyor. Hatta dünya çapında finansal hizmetler alanında görüş bildiren ‘Danışma Kurulları’ bile var