Dolar 20 Ağustos'ta 3,0020 ile rekor kırmıştı. ABD'de tarım dışı istihdam Ağustos'ta 173 binle beklentilerin altında kalmasına karşın, ülkedeki işsizlik oranı yüzde 5,1'e geriledi.
Dolar/TL Çin kaynaklı küresel büyüme endişelerinin gelişmekte olan para birimleri üzerindeki baskısının yanı sıra iç siyasi ve ekonomik belirsizliklerin etkisiyle bu sabah 2.9983'e kadar yükselmişti.
KURUN REKOR SEVİYEYE GELMESİNDE TEMEL ETKEN NE?
ALB Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, dolar/TL’nin 3 lirayı gördüğü Ağustos ayında tahvil faizlerinin de yüzde 11 – 12 aralığına yerleştiğini hatırlatarak "Sonrasında kur 2,90’a doğru gevşediyse de piyasa faizleri söz konusu aralıktan ayrılmadı. Bunun en önemli sebeplerinden bir tanesi de kuru yukarıya götüren nedenlerin ortadan kalkmamış olmasıydı. Kurun rekor seviyelerine gelmesine neden olan temel etken iç dinamiklerdeki zayıflıktır. Son açıklanan enflasyon verisiyle beraber bu zayıflığın ekonomik göstergeler boyutunu gördük. Uzun vadeye yayılan siyasi belirsizlik ve jeopolitik risklerin halen konuşuluyor olması da TL’yi özellikle uluslararası gelişmelere karşı daha duyarlı hale getirmektedir" dedi.
'İSTİHDAM VERİSİ BEKLENTİ ALTINDA OLSA DA...'
İstihdam verilerinde her ne kadar manşet veri beklenti altında olsa da, ayrıntılarda olumlu algı yaratacak gelişmeler olduğunu aktaran Erkan, sözlerine şöyle devam etti: "Katılım oranı sabit kalırken işsizlik oranının yüzde 5,1’e gerilemiş olası Fed politikaları açısından olumlu, çünkü Fed’in işsizlikte yüzde 5,2 hedefi vardı. Ücret artışları da aylık bazda yüzde 0,3, yıllık bazda yüzde 2,2 ile beklentinin üstünde. Özellikle yıllık ücret artışlarının kademe kademe yüzde 3’e doğru ilerliyor olması da olumlu. Temmuz ayı istihdam verisine de 30 binlik ciddi bir yukarı yönlü revizyon yapıldı. Mevcut veriler Fed’in Eylül toplantısında faiz artırma ihtimalinin güçlü olduğunu göstermektedir.
KURDA YENİ REKORLAR GELİR Mİ?
ABD’nin iyiye gittiğini gösteren ekonomik veriler, Türkiye’nin içinde bulunduğu olumsuz konjonktür nedeniyle sermaye akışlarının yönü açısından ekstra etkiye sebep olmaktadır. Dolayısıyla Fed faiz artışının yakın olduğu algısını kuvvetlendirecek her türlü verinin de iç gündemdeki olumsuzluğa katkıda bulunarak kuru daha yukarılara götürmesini bekleyebiliriz. 1 Kasım öncesi siyasi atmosfer çok olumlu görünmemektedir, erken seçimden sonra hükümetin kurulması yine uzarsa TL kaynaklı riskler bir adım önde olmaya devam edecektir. Bu da kurda yeni rekorlar demek olacaktır."
'FED İÇİN İSTİHDAM TAMAM'
İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü ve UZMANPARA yazarı Tuncay Turşucu ise konuya ilişkin UZMANPARA'YA yaptığı değerlendirmede şöyle konuştu:
"Manşet beklentinin altında ama Haziran ve Temmuz aylarında yukarı revizeler yapılmış… ABD tarım dişi işsizlik verisi 217K beklentinin oldukça altında altında 173K seviyesinde oluştu. Ancak bunun yanında Temmuz verisi 215K’dan 245K ‘ya ve Haziran verisi ise 231K’dan 245K’ya yukarı yönlü revize mevcut. Haziran verisi ikinci kez yukarı revize ediliyor. Son iki için yukarı revizeler piyasada dolar pozitif olarak algılandı. İlk etapta dolarda gevşeme olsa bile hemen ardından dolarda güçlenmeler görülüyor. İşsizlik oranı %5.3 seviyesinden %5.1 seviyesine geriliyor. Bu rakam Fed’in tam istihdam beklentisi olan %5-%5.2 seviyelerinde bulunuyor. Bu Fed’in istihdam ayağında beklentilerinin karşılandığı yönündeki düşüncemizi destekliyor. Uzun dönemli işsiz sayısında çok önemli bir değişim görülmüyor. Ortalama saatlik ücretlerde 8 sentlik yükseliş var ve 25.09$ seviyesine ulaşmış durumda. Söz konusu artış yıllık bazda %2.2 seviyesinde ve enflasyon beklentisi ile uyumlu görünüyor. Geçen ayki yıllık artış %2.1 seviyesindeydi. Ancak kriz öncesi dönemde ortalama yıllık büyümenin %2.3 seviyelerinde olduğunu hatırlatmak isteriz. Enflasyon hedefleri için bu konuda daha fazla performansa ihtiyaç var görünüyor.
Veri dolar pozitif… Sonuç olarak gelen veri Dolarda mevcut güçlü algıyı destekliyor. Ancak yeni bir güçlenme ivmesi yaratması beklenmeyebilir. Fed’in faiz artırımı için istihdam açısından beklentilerinin büyük ölçüde karşılandığını düşünüyoruz. Ancak enflasyon beklentileri ise henüz karşılanmış değil. Bu bakımdan Eylül’de faiz artışı için olumlu ancak yeterli bir veri olmayabilir.
Veri sonrası dolar lehine seyirler izleniyor… Verinin ardından ABD dolarında güçlenme görüldü. Geçen iki ayın yukarı revize edilmesi bunda etkili faktör. Ayrıca saatlik kazançlardaki artışta olumlu. Dolar endeksi 96 seviyesinden 96.50 seviyesine yükselirken, şu sıralarda 96.2 seviyesine geriliyor. EURUSD paritesi ise 1.1135 seviyesinden 1.1090 seviyelerine geri çekilirken yeniden 1.1135 seviyesine doğru güçlenmiş durumda. Dolardaki güçlenme içeride TL karşısında da hissedildi. USDTRY kuru 2.977 seviyelerinden rekor seviye olan 3 seviyesini görmesinin ardından şu sıralarda 2.9943 seviyelerinde katı seyrini sürdürüyor. Dolar endeksinde 96.40 direnci önemli olurken ilk hareketin ardından bu seviyeyi geçemediğini izliyoruz. Bu seviyenin üzerine yerleşmesi durumunda dolardaki güçlenme bir miktar daha kalıcı olabilir. Ancak bunun için bir süre daha izlemeye ihtiyaç var. Fakat gerilemeler olsa bile güçlü dolar beklentisi devam ettiğinden sınırlı geri çekilmeler görülebilir."
