KARABÜK (AA) - ERSİN TURAN - Türkiye'de belgesel sinemacılığının tanınmış isimlerinden Süha Arın'ın çektiği "Safranbolu'da Zaman" belgeseli, aradan kırk yıl geçmesine rağmen kentin korunma altına alınmasına sağladığı önemli katkı nedeniyle önemini yitirmiyor.

UNESCO Dünya Miras Listesi'nde bulunan Karabük'ün Safranbolu ilçesinde, 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başında yapılmış genellikle üç katlı, 6-8 odalı geleneksel konaklar başta olmak üzere han, hamam, köprü, cami, çeşme gibi tarihi yapıların koruma altına alınmasında büyük öneme sahip belgesel, filme alınışının 40'ıncı yılında da izleyicilere, şiirsel metin yapısı, profesyonel seslendirmesi, zengin kamera açısı ve hareketleriyle şehrin tarihi dokusunu hissettiriyor.

Suha Arın'ın 1976'da çektiği, 14. Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film dalında Altın Portakal Ödülü alan belgeselde kullanılan kameralar, lensler, kayıt cihazları gibi araç gereçler Safranbolu Suha Arın Kültür ve Sanat Merkezi'nde sergileniyor.

Eski Safranbolu Belediye Başkanı Kızıltan Ulukavak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Safranbolu'da korumacılık çalışmalarının 1975'te Safranbolu Belediyesi ile İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinin düzenlediği "Safranbolu Mimarlık Değerleri ve Folklor Haftası" ile başladığını söyledi.

- Gösterime girdiğinde büyük ses getirdi

Etkinliğin ardından bir konağın restore edilerek turizm amaçlı kullanılmaya başlandığını anlatan Ulukavak, "O dönemde belgesel film yapımcısı Süha Arın'ın başkanlığındaki ekip, Safranbolu'ya geldi. Belediyemizce karşılandı ve her türlü kolaylık gösterildi. 1976'nın sonbaharında 'Safranbolu'da Zaman' isimli belgesel film hazırlandı." diye konuştu.

Belgesel filminin ilk önce TRT Arı Stüdyosunda gösterime girdiğini ifade eden Ulukavak, şunları söyledi:

"O gösterime eski Başbakan Bülent Ecevit başta olmak üzere çok sayıda siyaset adamı ve sanat çevreleri katıldı. Bu filmin TRT'de gösterilmesi büyük bir olay oldu. Ardından İstanbul Konak Sineması'nda halka açık olarak gösterimi yapıldı. Film 40 dakika sürüyordu, renkliydi ama o tarihte TRT siyah beyaz yayın yapıyordu. Buna rağmen yankıları çok büyük oldu. Safranbolu'nun Türk ve dünya kamuoyunda ün kazanmasında bu filmin önemli rolü olduğunu kabul etmek durumundayız."

Ulukavak, belgeselin 1977 Antalya Film Festivali'inde ödül aldığını hatırlatarak, "Bu film, kaybolmaya yüz tutmuş, korunması düşünülmeyen Safranbolu evlerinin belgelenmesine dönük olmasına rağmen, Safranbolu'nun korunması olayına büyük katkı sağladı. O tarihe kadar 'koruma' denilince sadece tarihsel çevrenin korunması ve arkeolojik yerlerin korunması Türk kamuoyunda bilinen, üzerinde durulan bir konuydu. Birincilik kazanması sanat aleminde bu filmin etkisini artırmıştır. Film, şu anda Safranbolu için hazırlanmış ve bundan 40 yıl önceki Safranbolu'yu gösteren en değerli kaynak niteliğindedir." ifadelerine yer verdi.

- "Safranbolu'ya bir katkımız olduysa ne mutlu bize"

Süha Arın'ın kardeşi Reha Arın da merkezde bulunan ve kardeşinin 40 yıllık süreçte kullandığı bütün cihazların çalışır durumda olduğunu söyledi.

Ağabeyinin "7 üniversitede, 7 nesil öğrenci" yetiştiren bir hoca olduğunu, öğrencileriyle ilişkilerinin de öğrenci-öğretmen ilişkisini geçtiği ifade eden Arın, "Biz buraya Süha Arın'ın kullanmış olduğu cihazları getirirken, onun belgesellerinin kaynaklarını oluşturan kitaplarından önemli bir kütüphaneyi de buraya taşıdık. Safranbolu'ya bir katkımız olduysa ne mutlu bize. Safranbolu, Süha Arın için çok özel bir yerdi. Onun hep aklında hayalinde olan burada yaşamaktı." dedi.

Süha Arın'ın, Altın Portakal Ödülü aldığı "Safranbolu'da Zaman" belgesel filminin 40. yıl dönümü olduğuna dikkati çeken kardeş Reha, "Bu, Türk belgesel sineması içinde önemli bir olaydır. 40 yıl önce Safranbolu'yla ilgili bir belgesel çekilmiş, halen daha o belgesel Safranbolu'ya büyük bir tanıtım yapmaktadır. Hiçbir tanıtım filmi o başarıyı sağlayamaz. Buraya gelmek isteyen birçok insan var. Safranbolu'nun turizm potansiyelinden ötürü burası da işlev kazanmış olur." sözlerine yer verdi.