Tedbirsiz güneşlenme nedeniyle ortaya çıkan güneş yanıkları sonucu zaman zaman ölüme varan durumlarların olduğuna dikkat çeken Akyazı, "Güneş yanığı, deride kızarıklık oluşturacak dozu aşan güneş ışığına maruziyet sonrası derinin verdiği reaksiyon olup, kısa sürede ve aşırı miktarda maruz kalmayla ortaya çıkar. Her yıl tedbirsiz güneşlenme sebebiyle birçok insanda güneş yanıkları olabilmekte bazı vakalarda ölüme kadar gidebilmektedir. Güneş yanığı belirtileri kısa vadede kendini kızarıklık yanma ve kaşıntı ile gösterse de uzun dönemde güneş lekelerine,ciltte kırışıklıkların artmasına, yaşlanmaya, cilt kanserlerine ve gözde katarakta kadar giden değişikliklere neden olabilmektedir. Bazı ciltler güneş yanığına daha duyarlıdır ve kolaylıkla yanarlar. Bunlar açık tenli, kızıl saçlı,renkli gözlülerdir. Bunlar güneşe karşı duyarlı olduklarından çok daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Güneş yanığında bir diğer önemli olan durum da yansımalardır. Yansıma güneşin etkisinin normal zamanlara göre artığı durumdur. Yansıma olan yerler kar, kum, su, toprak ve yüksek rakımlı yerlerdir. Bu nedenle yaylalara seyahatlerde, kar üzerinde yürüyüş yapanlarda, denizde ve kumsalda daha dikkatli olunması gerekmektedir. Açık tenli, cildinde beyaz ve kahverengi lekelere eğilimi olan,vitiligo (alaca) hastalığı olan, güneşin etkisini artırıcı ilaç kullanan, (sivilce nedeniyle tetrasiklin ve a vitamini derivesi kullananlar) iş nedeniyle açık alanda uzun süreli çalışmak zorunda kalanların yüksek faktörlü güneş koruyucu kullanmaları gerekmektedir" dedi.
Güneş yanığı sonrasında belirtiler konusunda bilgi veren Dr. Akyazı, "Güneşe maruz kaldıktan sonraki ilk birkaç saat herhangi bir belirti olmaz. Sonrasında ciltte kızarıklık, sıcaklık hissi, dokunmayla hassasiyet ve acı, ileri olgularda ciltte su kabarcıkları, şişlikler, ateş, bulantı, kusma, baş ağrısı gibi şikayetler gözlenebilir. Genel itibariyle yanıklar 3 derecede sınıflandırılır. 1. derecede yanıkta cilt üzerinde kızarıklık ve acı hissi vardır. 2. derecede yanıkta deride su karcıkları görülür. 3 derecede yanıkta ise doku kayıpları gözlenir. Güneş yanıkları daha çok 1 ve 2. derecede yanıklarla karşımıza çıkar" diye konuştu.
GÜNEŞ YANIĞININ TEDAVİSİ
Güneş yanığının tedavisi konusunda uyarılarda bulunan Dr. Akyazı, "Tedavi güneş yanığının şiddetine göre değişir. 1. derece yanıkta deride kızarıklık ve yanma hissi mevcut olup, bu durumda soğuk uygulamalar ve nemlendirici kremler rahatlatıcı etki gösterir. Kaşıntı hastalarda önemli bir şikayettir. Deride soyulmalara, erozyonlara ve sonrasında yara enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu hastalarda kaşıntıyı kesmek için ağızdan antihistaminik ( kaşıntıyı önleyen )ilaçlar başlanır. Kızarıklık ve ödemde , topikal kortikosteroidler , ciltteki hassasiyet ve acıyı önlemek için topikal anestetik ilaçlar eklenir. Hastalarda topikal kremler ve losyonlar tercih edilmelidir.Kızarıklık ile birlikte su kabarcıkları da varsa hasta 2. derece yanık olarak kabul edilir. Bu hastalarda tedaviye sistemik etkili kortikosteroidler (iğneler) eklenir” şeklinde konuştu.
GÜNEŞ YANIKLARINDA NELER YAPILMAZ
Güneş yanıklarında yapılmaması gerekenler konusunda bilgi veren Dr. Akyazı, şu uyarılarda bulundu:
"Yanık bölgesine doktorun önermediği herhangi merhem, yoğurt, diş macunu, salça ve benzeri şeylerin kesinlikle sürülmemesi gerekir. Güneş yanığından korunmak amacıyla güneş ışınlarının dik olarak dünyaya ulaştığı 10.00-16.00 saatleri arasında güneşte kalınmaması. Bulutlu havalarda bile güneşin içerdiği UV ışınlarının yüzde 80'i, bulutları geçerek bizleri etkileyeceğinden mutlaka güneş koruyucu kremlerin kullanılması.Yayla gibi yüksek yerlere seyahatlerde , deniz ve kumsalda etkilenme yüksek olduğundan güneş koruyucu kullanımına dikkat edilmesi. Açık renkli, uzun, sıkmayan giysilerin ve şapkaların tercih edilmesi. Cildinize uygun, doktorunuzun size tavsiye ettiği güneş koruyucu kremleri güneşe çıkmadan 30 dakika önce sürerek dışarı çıkılması gerekir. Güneş koruyucuları 2-3 saat içerisinde etkisini kaybedebileceğinden 3 saatte bir koruyucu kremin tekrarlanarak kullanımı gerekir.Açık tenli ve cildi hassas olan hastalarda güçlü etkili koruyucuların seçilmesi gerekir. Çocuklarda 6 aydan sonra rahatlıkla güneş koruyucu kullanılmaktadır. İlk 6 aylık dönemde mümkünse güneşten uzak tutulması, güneş koruyucu kullanımı gerekirse yüz ve el gibi sınırlı bölgelere kullanımı tavsiye edilir. Yazın güneş keyfinin eziyete dönüşmemesinin elinizde olduğunu unutmayınız."
