Taslağa göre, milletvekilleri 12 bin TL olan maaşlarının 10 katına kadar olan faiz, kira, tarımsal ürün gelirlerini mal beyanında göstermeyecek. Böylece milletvekillerinin 15 bin TL olan beyan dışı gelirlerin sınırı 120 bin TL'ye çıkarılmış olacak.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in girişimiyle Ak Parti, CHP, MHP ve BDP'li temsilcilerden oluşan Etik Kurul Komisyonu, milletvekilleri için, "Siyasi Etik Kanun Taslağı"nı tamamladı. Taslak metin son kez parti gruplarında ele alınacak ve sonra kanun teklifi olarak TBMM Başkanlığı'na sunulacak. Tasarıdaki önemli düzenlemeler şöyle:
Komisyonculuk yasak
* Milletvekili, kamu ve özel sektör, dernekler, vakıflar, sendikaların yönetim kurullarında görev alamayacak. Temsilcilik, hakemlik, komisyonculuk veya müşavirlik yapamayacak.
* Milletvekili dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, yaş, bedensel engel ayırımı yapmayacak. İşlemlerinde açık, şeffaf ve erişebilir olacak.
* Etik Kurul, etik kurallara uygun davranmayan milletvekilini, önce uyaracak, devamı durumunda kınama cezası verecek. Bunlara rağmen ihlal sürerse milletvekilinin Meclis'i temsil edecek heyetlerde görev alma hakkını askıya alınacak. Kurul, teşhir mekanizmasını kullanarak aldığı kararları kamuoyuna açıklayacak.
* TBMM üyeliği ile bağdaşmayan herhangi bir hizmeti veya görevi sürdürmekte ısrar eden üyelerin üyeliği TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu (276 oyla) ile düşürülecek.
24 binlik ek gelir imkânı
* Milletvekilleri halen 12 bin lira civarında olan maaşlarının yıllık 10 katı tutarında yaklaşık 120 bin lira civarındaki tarımsal üretim, kira ve faiz geliriyle ilgili mal bildiriminde bulunmayacak. Bu miktarı aşan gelirlerini beyan edecek. Mevcut uygulamada Mal Bildirimi Yasası'na tabi olan milletvekilleri, bir şube müdürünün 3 bin TL'yi bulan maaşının 5 katına kadar yani 15 bin TL'ye kadar olan gelirlerini beyanlarında göstermiyor.
* Milletvekilleri ayrıca maaşlarının iki katı yaklaşık 24 bin lira tutarında periyodik olmayan konferansa katılma, makale yazma gibi ücretleri de beyan etmeyecek.
12 bin TL hediyede geri adım
Taslakta, milletvekillerine bir aylık maaşları olan 12 bin TL'ye kadar hediye alma düzenlemesini yapan Etik Kurul, siyasi parti gruplarının tepkileri üzerine bu düzenlemeden geri adım atıyor. Komisyon'un kamu görevlileri için geçerli olan mevcut uygulamayı değiştirmeden "milletvekili onuru ile bağdaşmayan" şeklinde bir kriter koyması bekleniyor.
Komisyon Türkiye içinde hediyeye sınır konulmadığını tespit etti. Bir müteahhidin milletvekilini pahalı mücevher, daire, lüks araba hediye etmesinin önünde engel bulunmadığını belirleyen Komisyon, yeni taslakta yeni bir hüküm koyarak bu açık kapıyı kapattı.
Dünyada ‘sır' değil
*ABD'de Temsilciler Meclisi ve Senato'da görev yapan vekil ve senatörlerin kabul edebileceği bir hediyenin tutarı en fazla 50 dolar. Bir etkinliğe bilet hediye edilecekse bile biletin fiyatı 50 doları geçemiyor. Vekiller ve senatörler her yıl elde ettikleri geliri ve mal varlıklarını açıklıyor. Ancak, gelir getirmediği takdirde sahip oldukları evlerin değeri hariç tutuluyor.
* İngiltere'de milletvekilleri adayları, adları listelerde yer aldığında tüm mal varlıklarını açıklıyor. Vekiller, maaşlarının yüzde biri olan 600 sterlini geçen hediyeleri açıklamak zorunda.
* Fransa'da milletvekilleri, seçildikten sonraki 30 gün içinde mal varlıklarını açıklamak zorunda. Mal varlığı beyanlarına parlamentonun üst kanadı Senato'nun internet sitesinden erişim sağlanabiliyor. Milletvekilleri tutarı 150 euro'yu geçen hediyeleri ve karşılanan seyahatleri de bildirmek zorunda. Fakat, ihlalde yaptırımların belirtilmemesi tepki çekiyor.
* Almanya'da Federal Meclis vekilleri seçildikten sonra işlerini, ortak oldukları şirketleri ve mal varlıklarını cumhurbaşkanına bildiriyor, ardından belgeler halka açıklanıyor. Federal ve eyalet meclislerinin vekilleri her yıl tüm mal varlıklarını açıklamak zorunda. Vekillerin, ek işlerden elde ettikleri gelirleri de ayrı bir liste ile açıklanıyor; bu listede elde edilen gelir, tam rakam yerine 5 bin euro'luk aralıklar ile bildiriliyor.
