Gelecekte her biri turizm sektöründe üst düzey görevler üstlenecek öğrencilerin akıllarına, 'turist' denildiğinde 'parmak arası terlik' ve 'garson'; 'turizm' denilince, '28 metrelik bir yat' ve 'sosyal hayattan uzak bir yaşam'; 'Antalya' denilince de kentin yerel markası olan 'Yenigün Reçelleri' ile CHP'nin eski genel başkanı 'Deniz Baykal' geliyor.
Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi'nden Araştırma Görevlileri Saliha Başak Erdinç ile Gökhan Yılmaz'ın birlikte yürüttükleri "Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Alan Öğrencilere Yönelik Betimleyici Bir Araştırma: Turizm, Turist ve Antalya ile İlgili Görüşleri' başlıklı bilimsel çalışma, Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi'nce düzenlenen '13'üncü Ulusal Turizm Kongresi'ne sunuldu. Çalışmada, 12 üniversitenin turizm fakültesi ya da yüksekokullarında öğrenim gören 905 öğrenci ankete katıldı.
Çalışma, öznesi ve yükleminin insan olduğu turizm sektörüne yönetici adaylarının yetiştirildiği lisans düzeyindeki turizm fakülte ve yüksekokullarında öğrenim görmekte olan öğrencilerin, turizm ve turiste yönelik bakışlarının ve ülkemizde turizmin lokomotifi olan Antalya hakkında görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Ankette, öğrencilerin mesleklerinin temel kavramlarının kendilerine çağrıştırdıklarını ifade etmeleri istendi. Araştırmada dikkati ilk çeken nokta, sektörün bel kemiği olan turizm öğrencilerinin bile 'turizm, turist ve Antalya' denildiğinde akıllarına ilk olarak 'deniz-kum-güneş' üçlüsünün gelmesi oldu.
ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Turizm öğrencilerinin 'turizm' denildiğinde aklına ilk olarak yüzde 14.3 ile 'deniz-kum-güneş' üçlüsünün geldiği, yüzde 13.4'ünün turizm kavramını tanımlamaya yöneldiği, yüzde 13.2'sinin ise turizmin istihdam etkisinden bahsettiği görüldü. Araştırmaya ilişkin bildiride, 'turizm' denildiği zaman akıllara gelen ilginç yanıtlara örnekler de verildi. Buna göre, lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin akıllarına 'turizm' denilince sırayla şunlar geldi:
"28 metrelik bir yat, sosyal hayattan uzak bir yaşam, açılımını anlayamadığım tek kelime, paranla rezil olmak, nimetler arasında nimetsiz kalmak."
PARMAK ARASI TERLİK
Turizm öğrencilerinin 'turist' kavramı hakkındaki görüşlerinin alındığı bir başka anket sorusunda turizm öğrencilerinin 'turist' denildiğinde aklına ilk olarak yüzde 25.2 ile 'turizmin gelir etkisi' oldu. Ancak, bu soruya başka ilginç yanıtlar da verildi. 'Turist' denildiği zaman akıllara gelen ilginç yanıtlardan birkaçı da şöyle:
"Parmak arası terlik, garson, fotoğraf makinesi, sırt çantası, müşteri daima haklıdır, çiçekli gömlek, halı, parayı verdim her şey benim."
REÇEL VE DENİZ BAYKAL
Turizm öğrencilerinin Antalya destinasyonu hakkındaki görüşlerinin sorulduğu diğer bir soruda, turizm öğrencilerinin 'Antalya' denildiğinde aklına ilk olarak yüzde 48 ile 'deniz-kum-güneş' üçlüsünün geldiği, yüzde 21.4'ünün ise 'Antalya-turizm' ikilisinin bileşenlerine (Turizmin merkezi, turizm şehri, turizmin lokomotifi vb.) değindiği görüldü.
'Antalya' denildiği zaman akıllara gelen ilginç yanıtlar ise genellikle Antalya ile özdeşleşen kavramlar oldu. Bu ilginç yanıtlardan bazıları şöyle: Yenigün Reçelleri, Deniz Baykal, plaka kodu, zenginlerin yeri, yağmur, muz, Antalyaspor, turist kazıklayan yerel halk ve Mustafa Kemal Atatürk'ün Antalya ile ilgili sözü: Hiç şüphesiz ki Antalya dünyanın en güzel yeridir."
SONUÇ: FARKLI BAKIŞ AÇILARI YOK
Bildirinin 'Sonuç' kısmında, turizm öğrencilerinin, şimdiden sektörün birer paydaşı olmakla beraber, sektörde geleceğin yöneticisi konumunda olduklarına vurgu yapılarak, bu nedenle öğrencilerin, turizm ve turist kavramlarına ilişkin bugünkü algılamalarının, onların sektöre olan yakınlık ve farkındalıklarını ortaya koyacağı kaydedildi.
Araştırmaya katılan öğrencilerin eğitim gördükleri alanın turizm olmasına rağmen yüzde 13.5'inin turizm kavramına ve yüzde 11.7'sinin turist kavramına yanıt verecek bir kelime bulamadıklarının dikkat çekici olduğu vurgulanan bildiride, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Ayrıca, ülkemizde turizmin lokomotifi olarak bilinen Antalya için yüzde 8.6'sının hiçbir şey belirtmediği; yüzde 48 gibi önemli bir kısmının da 'deniz-kum-güneş' üçlüsünü ifade ettikleri görülmektedir. Diğer taraftan, öğrencilerin turizm, turist ve Antalya denildiğinde akıllarına ilk gelenin ekonomik etkenler olduğu da dikkat çekmektedir. Çalışma alanını turizm sektörü olarak belirlemiş olan lisans düzeyindeki öğrencilerin, turizm ve turist kavramına ilişkin farkındalıklarının diğerlerine oranla daha yüksek olması beklenmektedir. Ancak yapılan araştırmada, beklenen sonucun elde edilmediği ve öğrencilerin açık uçlu sorulara sıradan ve özgün olmayan yanıtlar verdiği görülmektedir. Sonuç olarak, turizm öğrencilerinin yerel halktan farklı bir bakış açısı geliştiremedikleri tespit edilmiştir."
