Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Sırrı Eren “Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği olarak Nisan 2014 tarihinde turizmde yapılması gerekenler ile ilgili bir çalışma yayımlamış, gördüğümüz temel eksiklikleri kamuoyu ile paylaşmıştık. Geçen altı yıllık süreçte şehrimizde Valiliğimiz ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz öncülüğünde turizm adına önemli çalışmalara imza atılmış, pek çok noktada olumlu gelişmeler yaşanmıştır.

Özellikle körfez ülkelerinden gelen turist sayısındaki artış ile birlikte şehrimiz önemli bir turizm şehrine dönüşmüş, zaman içerisinde yatak kapasitesi yükselmiş, bu sektörden ticari kazanım sağlayan kişi sayısı oldukça artmıştır. Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği Yönetim Kurulu olarak yapmış olduğumuz çalışmaya başlarken düşüncemiz, 2014 yılında yaptığımız çalışmayı güncel eksiklikler ve üyelerimizin fikirleri doğrultusunda geliştirerek kamuoyu ile paylaşmaktı. Fakat Çin’in Wuhan şehrinden başlayarak tüm dünyaya yayılan Covid-19 virüsü, eldeki tüm veri leri değiştirdiği gibi bizleri de uzun vadeli değerlendirmelerden ziyade kısa ve orta vadeli bir turizm çalışması açıklamaya yönlendirdi.

Elbette ki bir turizm şehrinden bahsedebilmek için öncelikle bu sektörün paydaşlarını salgın sonrası ayakta tutabilmek gerekmektedir. Bu sebeple turizm sektörünü ayakta tutacak destek beklentilerimize ve çözüm önerilerimize de çalışmamızın içerisinde yer verdik.

Corona salgını sebebi ile kapanan turizm işletmelerinin sorunlarının çözümü amacıyla turizm sektöründeki otellerin bir yıl geri ödemesiz olmak şartıyla düşük faizli kredilerle desteklenmesi, sektördeki tüm otellerin ve tamamen kapatmak zorunda kalan kafe, restoran ve masa hizmeti veren hizmet noktalarının elektrik ve doğalgaz faturalarının açıldıktan üç ay sonra 12 ay yapılandırılma ile tahsil edilmeye başlanması, seyahat acentelerinin ödediği kiralardan kira stopajı alınmaması, Rent a Car firmalarından MTV’nin 2020 yılı için alınmaması, otellere hijyen standartları için sertifikasyon mecburiyeti getirilmesi fakat bu şartları karşılama adına doğacak maliyet için yatak sayılarına göre otellere hibe desteği verilmesi, şirketlerinin döviz getirici hizmetler kapsamında olması sebebiyle Eximbank kredi kullanımlarının kolaylaştırılması ve sonuçlandırılması, pandemi sürecinin kolay ve az hasarla atlatılması için Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın kaynaklarının bölgesel kullanıma açılması, bu yıl için ajans payının alınmaması, turizm sektörünün uluslararası rekabet gücünün korunması adına havayolu ile ülkemize turist getiren seyahat acentelerine sağlanmış olan tarifeli ve tarifesiz (charter) uçuşlara desteğin, Covid-19 salgınının olumsuz etkilerini azaltma adına bu yıl da uygulanması, seyahat acentelerine ve turizmi geliştirici faaliyetlerle iştigal edenlere araç alımlarında ÖTV indirimi sağlanması sektörün bu salgını olabildiğince az zararla atlatması adına önerilerimiz arasındadır.

Şehrimiz son yıllarda her ne kadar turizm konusunda önemli gelişmeler gösterse de, geldiğimiz noktada çeşitli kurumları ilgilendiren, hepimize sorumluluk düşen bazı çalışmaların henüz istenilen düzeyde olmadığı da aşikârdır. Bardağın dolu tarafını görürken, boş tarafını göstermek de biz STK’ların görevidir. Bu vesileyle üyelerimizden gelen görüş ve öneriler doğrultusunda turizmde tespit ettiğimiz eksiklikleri kamuoyu ile paylaşırken şu noktalara vurgu yapmak istiyoruz:

Öncelikle,  Sayın Valimizin önderliğinde, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün koordinesinde, hem çözüme ulaştırılan sorunların sivil toplum kuruluşları ile paylaşılacağı hem de sivil toplum kuruluşlarının görüşlerinin ilgili kurumlara iletilmesine fırsat verecek, aksama olmaksızın düzenli aralıklarla toplanacak, sivil toplum ağırlıklı, geniş katılımlı bir meclis talebimizdir. Katılımcıları kurumlardan isim istenilerek oluşturulacak, kendi içerisinden bir yürütme kurulu olacak böyle bir kurulun ( konsey, meclis, platform...) varlığı, turizmde koordinasyonu sağlarken, bilgi kirliliğinin de önüne geçecek ve ortak aklın işletilmesini sağlayacaktır. Diğer bir önerimiz ise geleceğe yönelik turizm planlarını oluşturacak, tarihi geçmişi ve toplumun bilgi sahibi olmadığı sanat eserleri ve kültür insanlarını ortaya çıkartacak, şehrin kültürel ve sanatsal geçmişinin arşivlenmesini sağlayacak, üniversiteler işbirliği ile turizme yönelik bilimsel araştırmaların yapılması noktalarında faaliyet gösterecek bir “Turizme Yönelik Araştırma Merkezi”nin kurulmasıdır. Ayrıca kültürel ve sanatsal aktivitelerin artması, fındık ve balık festivalleri düzenlenmesi, müze sayısının artması, şehir yaşantısında sosyal politikalar üretecek, şehir tarihine ait yazılı çalışmaların basımına katkı sunacak, görsel zenginliği ve kent estetiğini artırıcı faaliyetlere katkı verecek bir Kentsel Gelişim Vakfı’nın kurulması da önerilerimiz arasındadır.

Bölgemizde Covid-19 sonrası, insanların bireyselleşen tatil ve izolasyon tercihleri ile gelişmesini beklediğimiz doğa turizmi içerisinde yerel halk da yer bulmalı, kırsal turizm gelişmelidir. Kırsalda ve tarım arazilerinde yapılan ev usulü zeytinyağı yapımı, şarap yapımı, kilim dokuma gibi örnekleri olan agro turizm fındık ve çay bahçelerinde de uygulanmalıdır. Kalifiye eleman, güler yüzlü hizmet yine üyelerimizin üzerinde çok durduğu önemli bir ayrıntıdır. Bunlara ilave olarak, Ayasofya, Sümela ve Atatürk Köşkü dışında şehrimize yeni turizm lokasyonları kazandırılmasını da önemli buluyoruz. Bu anlamda sahil dolgu alanları ve Gülcemal projesi; piknik alanları, çocuk oyun alanları, planetaryum gibi geniş vakit geçirilebilecek alanlar ve eğlence merkezleri ile geliştirilebilir. Sahil yolu nedeniyle kaybolan plajların, değerlendirilebilecek alanlar bulunarak tekrar kente kazandırılması adına Gülcemal projesi'nin dalga kıranlar ile desteklenerek kumsal alanı yaratılması da faydalı olacaktır. Çakırgöl Kayak Merkezi yolu sonlandırılmalı, yap işlet devret modeli ile şehrimize kazandırılması adına çalışmalar yapılmalıdır.

Tarihi surlar restore edilerek, eski tarihi şehir tam olarak ortaya çıkartılmalıdır. Ceneviz limanı olarak adlandırılan bölge, tarihi kaynaklara göre netleştirilmeli, surların olduğu bölgede açma çalışmaları yapılarak sınırlara görünürlük kazandırılmalıdır. Ayrıca sur içerisindeki kalıntılar ve yer altı geçitleri ile ilgili arkeologlarca çalışmalar yapılmalıdır. Şehir merkezinin üst tarafında Esentepe sırtlarındaki mağaralara ulaşım kolaylaşmalı, bu mağaralar ve Akçaabat Düzköy’deki Çal Mağarası gibi mağaraların yürüyüş yolları geliştirilmelidir. Sürdürülebilir turizm ile sosyal, kültürel ve fiziksel olarak çevreye asgari düzeyde olumsuz etkide bulunma çabası içerisinde olunmalı, biyoçeşitlilik korunmalıdır. Kent merkezine giriş kolaylaştırılmalı, Gazipaşa caddesi canlandırılmalıdır. Şehir bölge planlama, mimarlık ve peyzaj ile ilgili kurum ve kuruluşlar arası iş birliği artmalı, ortak akıl platformları oluşturulmalıdır. 

Covid-19 salgını sağlık sektöründe ülkemizin geldiği noktayı pozitif şekilde ortaya koymuştur. Şehrimizde de ilgili kurumlar ve tur şirketleri arasında pandemi sonrası süreç için şehrin sağlık potansiyeli ile ilgili toplantılar yapılması, konu ile alakalı STK’ların da görüşleri alınarak, başta Gürcistan olmak üzere, ülkemizin doğusunda kalan ülkelere sağlık hizmetlerini kapsayan paket tur çalışmalarının çeşitlendirilmesi ve geliştirmesi önerilerimizdendir.

Bölge insanının Sağlık turizmi, gastronomi turizmi gibi alternatif turizm şekillerinde bilinçlenmesi sağlanmalı, şehrimizde devlet destekleriyle Teknofest ve benzeri devlet organizasyonları ve bölgesel toplantılar düzenlenmelidir. İlimizdeki tesislerin spor amaçlı kullanım dışında kültürel etkinliklerde de (konser, kongre vb.)kullanılması, Avrupa Gençlik Olimpiyat Festivali (EYOF) gibi uluslararası organizasyon ve turnuvaların şehre kazandırılması adına şehir dinamiklerinin ortak hareket ederek yabancı ülkelerde lobi faaliyetleri yürütmesi sağlanmalıdır. Uluslararası Sanat Günleri, Karadeniz Tiyatro Festivali gibi gelenekselleşmiş uluslararası organizasyonların sayısının artması adına mücadele verilmesi gerekmektedir. 

Ana hatlarıyla özetlemeye çalıştığımız turizm çalışmamızın detaylarına derneğimiz web sitesinden ve sosyal medya hesaplarından ulaşılabilir. Şehrimiz turizminin gelişmesi adına yapmış olduğumuz bu çalışmaya katkı veren çok değerli üyelerimize teşekkürlerimizi sunuyoruz. Turizmin ulaştığı noktada çok değerli emekleri olan önceki dönem valilerimizden Recep Kızılcık’ı rahmetle anıyor, başta Sayın Valimiz İsmail Ustaoğlu olmak üzere tüm paydaşlara teşekkürlerimizi arz ediyoruz. Turizmi kısa vadeli geçim kaynağı gibi görmemeli çok yönlü değerlendirerek, gelecek nesillere bırakılacak değerli bir miras olarak algılamalıyız.