Yayın danışmanımız Ali Savaş ile Günebakış gazetesinden Berkant Parlak'a konuşan Ali Şahin, Trabzon turizmini masaya yatırdı.
1. sorgucu: Ali Savaş: Siz iki kurulun bölgedeki temsilcisisiniz, nedir onlar?
Türkiye Otelciler Birliğinin (TÜROB) Karadeniz temsilcisiyim. Samsun’dan Artvin’e, Gümüşhane dâhil. Turizm belgeli yıldızlı otelleri kapsıyor. Bir de Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (TUROFED) var. O daha önce kurulmuş. İlkinde yalnızca oteller var.
2. sorgucu Berkant Parlak: Trabzon’da Süleyman Bey’in bakanlığından sonra üst üste turizm toplantıları yapılmaya başlandı. Eskiden az toplanıp çok konuşuyorduk. Şimdi çok toplanıp çok konuşuyoruz.
Süleyman Bey’den sonra bakan düzeyindeki toplantılar, yöneticilerin Trabzon’la dertleştiğini hissettirdi.
2. sorgucu: Öncekiler öyle değil miydi?
Hayır, değildi. Toplanıyorduk, bir dahaki toplantıda baştan alınıyordu.
1. sorgucu: Süleyman Soylu’dan sonra ne değişti?
Süleyman Bey görevler veriyor. Sonraki toplantıda bunun yapılıp yapılmadığının hesabını soruyor.
1. sorgucu: Yani Bakan Soylu sizin tabirinizle Trabzon’la dertleşiyor, öyle mi?
Evet, özellikle bu konuda gerçek bir yöneticilik yapıyor. Süleyman Bey Trabzon’la dertleşiyor. Trabzon’la dertleşen yöneticiler bu şehre ivme kazandırırsa, bu şehir uçar.
+++
1. sorgucu: Trabzon’da turizm sektörleri mi önde devlet mi önde?
Trabzon mihenk taşıdır. Turizmde de yatırımcıların önde olması normaldir. Devlet yalnızca alt yapıyı halletse yeter.
2. sorgucu: Devletin geride kalması doğal mı?
Hayır, bence devletin özel sektörü yakalaması gerekir. Devlet bir adım öne kendini atacaktır.
1. sorgucu: Bölge illerden önde miyiz?
Çok çok öndeyiz. Biz turizm konusunda çok öndeyiz.
+++
1. sorgucu: Arap turistlere oda fiyatları konusunda fırsatçılık yapılıyor mu?
Fırsatçılık da var. Bir yıldızlı otel beş yıldızlı otel fiyatında oda satamaz.
1. sorgucu: Bunlar yapılıyor mu gerçekten?
Evet, ne yazık ki yapılıyor. Günlük düşünüyorlar.
2. sorgucu: Beş yıldızlı otel beş yıldızlı hizmet veriyorsa sorun yok değil mi?
Beş yıldızlı otel olabilirsiniz ama altını da hizmetle doldurmak zorundasınız.
1. sorgucu: Arap turistlerde kalabalık aile bir odada kalmak istediği oluyor mu hiç?
8-10 kişilik ailenin bir oda istediği oluyor. Biz veremeyeceğimizi söylüyoruz. En fazla bebekleri varsa, iki çocuklarını yanlarına alabiliyorlar. Yetişkin çocuk ayrı oda almak durumunda.
+++
1. sorgucu: Kültür ve Turizm Bakanlığı turizmle ilgili yaptığı bölge toplantısının ardından hazırladığı dokuz maddeden oluşan eylem planından Trabzon ne kazandı?
Trabzon’da o segmentte kazanacak işletme yok. Varsa tek Zorlu Grand Oteldir. Aynı zamanda yeşil yıldız sahibi olan tek işletmeyiz.
1. sorgucu: Yeşil yıldız ne oluyor?
Yeşil yıldız olunca devletin kimi olanaklarından yararlanabiliyorsun. Enerji indirimi alabiliyorsun.
2. sorgucu: Siz ne alıyorsunuz bu eylem planından?
Enerji indirimi alıyorduk yeşil yıldızdan dolayı. Bu plandan sonra yalnızca şehrin en düşük fiyatından su kullanımı elde ettik.
+++
1. sorgucu: Geçtiğimiz günlerde Arap turizm şirketlerinin temsilcileri Trabzon’a geldiler ve dediler ki “Biz Karadeniz’e geleceğiz ama turun içine Batum’u koyacaksınız?” Bu ne demek?
Türkiye’deki kültür turlarının, Karadeniz programları içinde Batum oluştu. Karadeniz’e gelenler bir gecelik Batum turu istiyor.
1. sorgucu: İstiyor istemesine de gerekçesi nedir?
Yurtiçinden de yurtdışından da gelse eğlence istiyor insanlar. Yaşı ne olursa olsun eğlence arıyor.
2. sorgucu: Trabzon’da eğlence yok mu? Oraya gitmek yerine Trabzon’da kalamazlar mı?
Trabzon’a mini disneyland gibi bir şey gerekli. Biz de öyleyiz onlar da… Çocuklarının zaman geçireceği bir ortam gerekli. Eğer çocukları eğlenirse kalış süreleri de uzar.
+++
1. sorgucu: Turizme yönelik başka önerileriniz var mı?
Trabzon’da seyir teleferiği yapılsa, dört yılda kendini amorti eder. Gelen turist 100 bin diyelim. 100 bini de kullanır.
2. sorgucu: Ordu’daki teleferik etkili oldu değil mi?
Oradaki teleferik seyir teleferiği olmamasına rağmen oldukça etkili oldu. Trabzon’da seyir teleferiğinin müthiş bir katkısı olur. Ortahisar Vadisi’nden Atatürk Köşkü’ne, oradan Boztepe’ye, Kalkınma’ya veya üniversitenin içine kadar. İsteyen istediği yerde iner.
+++
1. sorgucu: Arap turistler denize giriyor mu?
Girmeyi sevmiyorlar ama mutlaka deniz olmasını istiyorlar.
1. sorgucu: Seyir vapuru düşünülebilir mi?
Çok iyi olur ama denizdeki dalgadan ötürü gidilememesi durumunda vatandaşların olumsuz tepkileriyle karşılanabilir.
2. sorgucu: Alışveriş yapıyorlar mı?
Bize gelen Ortadoğulular genelde orta seviyeli olanlar. Orada yapamadıkları alışverişi burada yapabiliyorlar. Üç bavulla gelen beş bavulla dönebiliyor.
1. sorgucu: Ne alıyorlar genelde?
Giysi çok alıyorlar. Çoluk çocuğa, akrabalarına falan… Hediyelik eşyalara da ilgi gösteriyorlar.
+++
2. sorgucu: Arap turistlerin pansiyonlara sıkıştırılmasını nasıl buluyorsunuz?
En başından beri eleştirdiğimiz konu bu işte: Apart otel ve pansiyonlar doğru hizmet sunamadığı için bölge için hiç doğru referans olmuyor.
2. sorgucu: Arap turistler apart otelin ayrımını bilmiyor mu?
Hayır, gidip “Doğru hizmet alamadım.” diyor.
1. sorgucu: Nasıl yani apart otelleri, normal otel olarak mı görüyorlar?
Onların otel konsepti bizim apartlar gibi. Mutfağı falan olan… Onların alışkın olduğu biçimde. Bizim apartlara gelip hizmet alamayınca bölge eleştiriliyor.
2. sorgucu: Bu durum bölgenin hizmet kalitesini de olumsuz etkiliyordur…
Türkiye’nin hizmet skalasındaki en düşük bölgesi Karadeniz.
1. sorgucu: Sebep ne?
Fiyat odaklı çalışmadan kaynaklı.
2. sorgucu: Biraz açarsanız…
Avrupa’da arabanızı çekmeye yer ararken, işletmede çalışan hemen çıkıp arabanızı çekmenize yardımcı oluyor. Burada nasıl para alırım, nasıl kazıklarım anlayışında olanlar var.
1. sorgucu: Peki, nasıl önlem alınacak?
Eğitimle… Belki üç yıl sonra bu sorunları tartışmayız.
1. sorgucu: Belki o zaman Arap turist kalmaz.
Kapılar açıldığında Rusya’dan gelen turistlere Çömlekçi’de pansiyon kiralıyorlardı. Şimdikiler daha zengin Trabzon’daki iş adamlarının villalarını kiralıyor. Doğru hizmet getirmediğimiz sürece bunlar da yarın olmayacak.
+++
2. sorgucu: Arap turistlerin bölgede olmazsa olmazı var mı?
Uzungöl.
1. sorgucu: Uzungöl bu kadar farklı bir yer mi?
Uzungöl doğru yapılanmış olsaydı Davos’tan daha değerli bir yer değil miydi? İnternetten bakın fotoğraflarına.
1. sorgucu: Uzungöl değil de uzun havuz diyenler var, imardan ötürü. Araplar neyi beğeniyor?
Irmak ve derelerden geçerek Uzungöl’e ulaşılıyor. Irmak ve dereler cenneti çağrıştırıyor. Ben Sayın Bakan’ın Uzungöl’de üç toplantı daha yaptıktan sonra çehresinin değişeceğine inanıyorum.
2. sorgucu: Ne değişecek sonrasında?
Orada yasal olmayan bina olmaz. Kirli ortam olmaz. Temizlik, düzen olur. En azından mevcut yapıların düzeni sağlanır.
+++
2. sorgucu: Arap turistlerin buradan konut alımını turizm açısından nasıl görüyorsunuz?
Buradan her ev alan kişinin birkaç arkadaşı daha gelecek. Bizde de bu kültür var. Başka bölgeden ev aldığımızda başka arkadaşlarımız da bizimle oraya geliyor. Ev alanların arkadaşları, akrabaları gelip otellerde kalıp başka yerler alacaktır ama önce göreceklerdir buraları. Karşılıklı avantajı var bu işin.
2. sorgucu: Neden Arap turizmine takıldık? Alternatif aramalı mıyız? İran turizmi de var örneğin…
Turizmciler olarak tek sepette toplanmasından rahatsızız. 10-12 yıldır Tebriz’e gidiyoruz yalnızca Nevruz’da gelebilmeleri için. Özellikle İran’da kapıların açılmasıyla Türkiye çok büyük oranda faydalanacak. Karadeniz daha fazla faydalanır. Nevruz’da burası şenleniyor.
1. sorgucu: Daha enteresan ve farklı yerlere gidiyor musunuz?
Japonya’ya gittik oteli tanıtmaya. Japon gruplar geliyordu bize acentelerden.
+++
1. sorgucu: Trabzon’da yıldızlı yatak kapasitesi ne kadar?
Şu anda 3 bin 500 civarında oda var.
1. sorgucu: Hangi aylarda dolu oluyor?
Ancak temmuz, ağustosta doluluk yakalar. Öncesinde de ivme kazanır. Yüzde 90-95’i bulur. Bizim için önemlisi yıl genel doluluğunu yakalamak.
1. sorgucu: Çok sayıda yeni otel yapılıyor.
Bazı oteller eleğin altında kalacak ve başka iş yapmak zorunda kalacaklar.
+++
2. sorgucu: Trabzon turizm adına başka hangi yollara başvurmalı?
Mutlaka kış turizmine yönelmeli.
1. sorgucu: Kış turizmi gerçekten Trabzon’a bir şeyler kazandırır mı?
Kesinlikle kazandırır.
1. sorgucu: Arap mı gelecek?
Türk, Arap, Rus gelir. Hiç fark etmez.
2. sorgucu: Emin misiniz?
Yapılırsa gelir. Sarıkamış’a, Erciyes’e insanlar gidiyor.
+++
Şu anda turist olarak üçümüz Trabzon’a gelsek ne yapacağız? Bir gece bir yerde kalır, canımız sıkılır kaçarız.
Burada tarih, kültür var ama arasına biraz eğlence, gezi serpiştirmemiz gerekli. Teleferik koyduğunuzda adam gününün yarısını orada harcıyor. Yarısında da Boztepe, Atatürk Köşkü yapar.
