Bu konuda, diğer yatırım kararlarına benzer şekilde, sistem içinde uygun bir likiditenin olup olmadığını bilmek çok önemlidir. Eğer bir yatırımcı bir sonraki büyük şeye en başından dahil olmak istiyorsa, FreeTON'u dikkate almaya değer. Henüz geleneksel borsalarda işlem görmemiş olsa da, bu yeni nesil token* 7 Mayıs 2020'de piyasaya sürüldü ve kripto para birimi borsalarında likidite gösteriyor, bununla beraber hem takdire şayan hem de iddialı hedefleri bulunuyor.
FreeTON’un hedefleri, resmi özerk yönetim beyanında belirtildiği gibi, orijinal yaratıcıları Durov Kardeşler’in isteklerini yerine getiren, tamamen özerk yönetime sahip bir internet ekosistemi oluşturmaktır. Durov Kardeşler, gezegendeki milyonlarca insan tarafından kolayca kullanılabilecek sezgisel bir protokol oluşturarak, sansürden yoksun bir sistem içinde blockchain** güvenliği ve güvenli sözleşmelerin yer aldığı, gerçek adil ticaretin teşvik edildiği, refah için eşit fırsatların bulunduğu bir dünyayı öngörüyorlar. Bunun yanında, FreeTON projesi, Bitcoin'i gölgede bırakmak istiyor ve teknik olarak finans dünyasını sarsacak bütün unsurlara sahiptir.
Kripto para birimi projelerinde dikkate alınması gereken bir diğer unsur, projenin sağlıklı bir coşkulu kullanıcı topluluğuna sahip olup olmadığıdır. FreeTON, token dağıtımı konusuna devrim niteliğinde bir çözüm sunan açık kaynaklı bir proje olduğu için de bu kategoriye girer. Başlangıcından itibaren, Free TON'da hiçbir token satışa sunulmamasına karar verildi. Çünkü token’ların yeni bir şekilde nasıl dağıtılmasına karar verilmesi gerekiyordu. FreeTON topluluğu bunu Meritokratik*** Token Dağıtım modeli olarak adlandırıyor. Bu model topluluğun isteklerinden kaynaklanmaktadır. Örneğin topluluk, topluluğun diğer tüm üyelerinin katılabileceği bir yarışma önerebilir. Özerk olmayan yönetim kullanarak, topluluk, içeriğin kullanıcılara ve tüm ağa faydalı olacağını kabul ederse, bütçeye karar verir ve bir jüri seçer. Jüri nihayetinde, kimlik tespiti için özel anahtarları kullanarak yarışmayı kazanan kişiye oy verecek ve token’lar kararlaştırıldığı şekilde dağıtılıcaktır. Bu da Free TON'u en çok dahil olan kullanıcılarla blockchain alanındaki en merkezi olmayan ağlardan biri yapar.
Topluluk üyeleri şu anda merkezi olmayan değişimler geliştirmek için çalışmaktadır. Bu özerk olmayan borsalar Uniswap.org'a benzer. Ücretler; karşılaştırılabilir borsalardan önemli ölçüde daha düşüktür. Şu anda dolaşımda yaklaşık 80 milyon FreeTON token’ı vardır. Yaklaşık 40 milyonu topluluk içindeki onaylayıcılara (validatörler) aittir ve ağı doğrulamak ve bir grup fikir birliğine varmak için kullanılır. Şu anda yaklaşık 400 onaylayıcı vardır ve sayı sürekli artmaktadır. Kalan 40 milyon token, bir dizi yarışma yoluyla yeniden dağıltılmıştır.
Bir altcoin'in gelecekteki başarı olasılığını belirlemek, ilgili teknolojiye de bağlıdır. Özerk olmayan teknoloji hızlı ve ölçeklenebilir mi? Kolaylık sağlar mı?
TON Blockchain'in yaratıcısı Dr.Nikolai Durov'a göre FreeTON, beşinci nesil blockchain teknolojisine ait ilk projedir. FreeTON, dikey blockchain mekanizmaları gibi özel özellikler sunan ilk blockchain’dir ve Instant Hypercube Routing (Anında Hiperküp Yönlendirme) özelliği sayesinde saniyede milyonlarca işleme izin verir. Yerel Shard**** desteği ile özel Shard İş Zinciri’ni destekler.
TON Labs'ın yönetici ortağı Alexander Filatov konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada ‘’FreeTON, dinamik Shard veya daha kesin olarak çok kullanım özelliği ile üretimdeki (Mayıs 2020'den beri) tek blok zinciridir. Bu, ‘muazzam ölçeklenebilirlik’ anlamına gelir. Aslen Telegram tarafından yüz milyon kullanıcı tabanının olduğu yüksek yükle çalışması için tasarlandı. Bu tasarım uygulandı ve anlattığımız gibi, ciddi verim seviyeleri ile hız, gecikme ve kesinlik gerektiren bazı kullanım senaryolarının artık topluluk tarafından geliştirildiğini görebileceğiz. Örneğin hız konusunda ton.live explorer'a göz atabilirsiniz. Orada 0,2 saniyede bir bloklar oluşturulmaktadır’’ diyor.
Kripto para, Fintech'in geleceğinde önemli bir role sahip olacak. Yatırımcıların ve blokchain meraklılarının benzer şekilde gayretli kalmaları gerekiyor. Bu nedenle, özerk yönetim ve meritokratik modeller sayesinde, insanlığı ileriye götüren geleceği yaratmada hepimiz rol alabiliriz.
*Token: para, jeton, nominal
**Blockchain: blok zincir
***Meritokratik: Liyakata dayalı bir yönetim anlayışını benimseyen yönetim biçimi.
****Shard: Herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde herkes tarafından erişilebilen küresel, merkezi olmayan ve açık kaynaklı bir projedir. Herkese blockchain teknolojisinden yararlanma fırsatı sunmak, geleceği inşa etmeye ve dijital varlık erişilebilirliğini, maliyetleri, hızı ve birlikte çalışabilirliği iyileştirmeye odaklanmak amacı ile ortaya çıkmıştır.
