Bir de Yargıtay aşamasındaki temyiz süresi eklenince İstanbul (Bakırköy, Küçükçekmece, Büyükçekmece, vs), Ankara ve İzmir gibi şehirlerdeki en basit çekişmeli boşanma davaları 5 yıla yakın bir zamanda ancak sonuçlanabilmektedir. Hem bu uzun dava sürecinde hem de dava sonucunda hak kayıplarına sebep olmamak için hukuki hakların bilinmesi önemlidir.
Boşanma Davasından Önce Nelere Dikkat Edilmelidir?
Boşanma davası açılmadan önce davaya iyi hazırlanmak, hem davanın hızlı hem de istenildiği gibi sonuçlanması sağlamak için oldukça önemlidir. Zira, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan dava şartlarını içermeyen bir dava, daha işin esasına girilmeden reddedilmesine sebep olacaktır. Aynı şekilde Türk Medeni Kanunu’nda yer verilmiş boşanma nedenlerine uygun şekilde açılmamış davada ispat sorunu yaşanacağı için davanın reddi söz konusu olabilecektir. Çekişmeli boşanma davasının belkemiği, dava dilekçesidir. Bu nedenle dava açılmadan önce davanın tüm aşamaları değerlendirilmeli, süreç planlı yönetilmelidir.
Dava Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Haklar
Bu konuyu anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davaları için ayrı ayrı değerlendirmek faydalıdır. Anlaşmalı boşanma davalarında protokolün iyi hazırlanması, kadının varsa müşterek çocuk ve maddi konular üzerindeki haklarını koruyacaktır. Özellikle maddi ve manevi tazminat ile nafaka konularına özen gösterilmeli, eğer anlaşılmak isteniyorsa mal paylaşımı konusunda mutlaka bir hukukçudan destek alınmalıdır. Oldukça kapsamlı bir konu olan mal paylaşımında hak kaybına neden olmamak için, kişisel ve edinilmiş mallar hususlarında detaylı inceleme yapılmalıdır. Anlaşmalı boşanma davasında acele etmemek oldukça önemlidir. Çekişmeli boşanma davalarında uygulanan pozitif ayrımcılık nedeniyle kadın eş, davada daha korunaklıdır. Ancak taleple bağlılık ilkesi gereğince hakim, çocukla ilgili konular dışında kendiliğinden hareket edemez. Bu nedenle kadınlar, haklarını bilerek talepte bulunmalılardır. Bu hakların başında, boşanma davasının mevcudiyeti nedeniyle uğranılan ekonomik sorunlar nedeniyle hakimden tedbir kararları istemek gelmektedir. Çekişmeli boşanma davası rehberinde yer aldığı üzere müşterek konutun kadına özgülenmesi yani dava sürecinde kadının kullanımına bırakılması, evin kira ve faturalarının erkek eş tarafından ödenmesi, gerekirse erkeğin evden uzaklaştırılması, kadın ve varsa çocuk için tedbir nafakası verilmesi gibi tedbirler, uzun yargılama sürecinde kadını ekonomik olarak koruyacaktır.
Çekişmeli Boşanma Davası Kadının Talep Edebilecekleri
Hukukun sağladığı haklara ulaşılabilmesi için boşanma davasında yer alacak talepler oldukça önemlidir. Zira hakim kendiliğinden, talep edilmeyen konularda karar veremez. Davada talep edilebilecekler şunlardır:
- Boşanma: Doğal olarak boşanma talebi, davanın asıl talebidir.
- Nafaka: Kadınlar, kendileri için yoksulluk nafakası, çocukları için ise katılım nafakası talebinde bulunabilirler. Yoksulluk nafakası ancak boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek eşe verilebilmektedir. Bunun temel kıstası ise çalışmama ve gelirin bulunmamasıdır. Erkek eş her halükarda çocuklara iştirak nafakası ödemek zorundadır.
- Maddi Tazminat: Boşanma nedeniyle maddi konularda uğranılan zarara karşılık olarak bir miktar para, erkek eşten maddi tazminat olarak talep edilebilir. Miktar belirlenirken, uğranılan zarar ve tarafların maddi durumları göz önünde bulundurulur.
- Manevi Tazminat: Boşanmaya sebep olan olaylarda kusuru olmayan ya da daha az olan eş, diğer eşten uygun miktarda bir parayı manevi tazminat olarak isteyebilir. Özellikle manevi tazminat konusunda, erkek eşin kusurları tek tek ispat edilmeli, olayların ağırlığı ortaya konmalıdır.
Mal Paylaşımında Kadının Hakları Mal paylaşımını konu eden mal rejiminin tasfiyesi davası, boşanma davasından ayrı bir davadır. Beraber açılsalar bile davalar ayrılır. Ülkemizde malvarlıklarının genelde erkek üzerine tescillenmesi nedeniyle kadınlar mal paylaşımında sorun yaşayabilmektedir. Boşanma avukatı Erdem AKÇAY yazısında, mal rejiminin tasfiyesinde mutlaka hukuki destek alınması gerektiğini belirtmekte. Çünkü yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi oldukça detaylı ve anlaşılması pek de kolay olmayan bir konudur. Yeterli araştırma yapılmadan açılmış bir davada, normalde elde edilmesi kolay olan haklara ulaşmak mümkün olamayabilir. Mal paylaşımında zamanaşımının bulunması da davanın önemini ortaya koymaktadır.
