Afganistan parlamentosunda 2005 yılından bu yana milletvekili olarak görev yapan Fevziye Kufi'nın, yastıklarının altına her gün mektup bırakmasını en iyi 11 ve 12 yaşlarındaki kızları anlıyor. Çocuklar ama annelerinin nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya olduğunu bizzat kendileri yaşadı.

Okul çağındaki iki küçük kız, geçtiğimiz yıl sonunda anneleriyle birlikte Afganistan'ın Celalabad kentinden başkent Kabil'e arabayla dönüyordu. Arabaları, bir vadide muhteşem manzara eşliğinde yol alıyordu. Alt tarafta onlara bir ırmak eşlik ederken, vadinin iki yakasında kayalıklar yükseliyordu. Aniden konvoydaki arabaların motor sesine, kurşun sesleri karıştı. Fevziye Kufi, ırmağın karşı tarafından araçlarına ateş edildiğini fark etti. Olaya korumaları müdahale etti, ancak o iki kızıyla birlikte bir saat boyunca ölümün soğukluğunu bütün benliğiyle yaşadı. Çatışmada 36 yaşındaki Fevziye Kufi ve çocukları yara almadı ama iki koruması hayatını kaybetti.

Üstelik Fevziye Kufi suikast girişimiyle ilk defa karşı karşıya gelmemişti. Taliban'ın daha önceki birkaç suikast girişiminden de kurtulmayı başarmıştı. Taliban'ın özellikle onu hedef almasının çok önemli nedenleri var. Bunları öğrenmek için Fevziye Kufi'nin 36 yıllık yaşamına, belki de Afganistan'ın savaşlarla dolu yakın tarihine bakmak gerekiyor.



KIZGIN GÜNEŞTE ÖLÜME TERK EDİLDİ
Afganistan'ın kuzeydoğusunda Tacikistan sınırına yakın Badahşan eyaletinde 1976 yılında hamile bir kadın, kız bebek doğurdu. Kocası yedinci evliliğini yaparak henüz 14 yaşındaki bir kız çocuğu kendisine kuma getirmişti. Üstelik kocasını paylaştığı bu kız çocuğu kısa süre sonra bir de erkek bebek doğurmuştu. Yaşı ilerlediği için kocasının gözünden düşen, kadının yeniden ilgi görmek için tek umudu karnındaki bebekti. Eğer o da bir erkek bebek doğurursa, kocasının ilgisini çekebilirdi. Ancak umudu boşa çıkmış, kız doğurmuştu. Kaderine küsen kadın, çareyi Afganistan'da sık karşılaşılan bir gelenekte buldu: Doğurduğu kız bebeği, kızgın güneşte ölüme terk etmek.

AİLEDE OKULA GİDEN İLK KIZ ÇOCUK
Saatlerce kızgın güneş altında kalan minik bebek, hiç durmadan ağlaması sayesinde hayata tutunmuştu. Bebeğin ağlamasına daha fazla dayanamayan bir komşu, onu alarak annesine götürmüştü. Yaptığından daha sonra hep pişmanlık duyacak olan kadın, bebeğini kucağına aldığında kendisine bir söz verdi. Yavrusunu hayatı boyunca tüm tehlikelerden canı pahasına koruyacaktı. Okuma yazma bilmeyen ve kocasını altı kadınla paylaşmak zorunda kalan anne, o gün verdiği sözü tuttu. Kızgın güneşte ölüme terk edilen Fevziye Kufi, ailenin okula giden ilk kız çocuğu oldu.

'BABAMI MÜCAHİTLER ÖLDÜRDÜ'
Okula devam etmesi için sadece annesinin desteğinin tek başına hiçbir zaman yeterli olamadığını söyleyen Fevziye Kufi, çocukluğunda yaşadıklarını şu cümlelerle dile getiriyor: "Badahşan eyaletinde babam önce şah döneminde daha sonra Sovyetler Birliği'nin işgalinde komünistlerin iktidarında ve son olarak da mücahitler yönetime geçtiğinde milletvekilliği yaptı. Ben üç yaşındayken babam mücahitlerin bir suikastine kurban gitti. Babamın 7 eşinden 23 çocuğu vardı. O ölünce, ailenin büyüğü olarak karar verici mevkide annem bulunuyordu. Erkek kardeşlerimin karşı çıkmasına rağmen annem beni okula gönderdi. Annem ölmeden önce, okula devam etmem konusunda erkek kardeşlerimden söz aldı. Ağabeyim anneme verdiği sözü çiğnememek için okula beni kendi arabasıyla götürüp, getiriyordu. Doktor olmak için tıp fakültesine kaydoldum. Ancak üniversitede Taliban iktidara gelince, bir kadın olarak okumaya ara vermek zorunda kaldı."

'ŞANSLIYDIM, SEVDİĞİM ERKEKLE EVLENDİM'
Afganistan'da genç kızların hemen hemen hepsinin beşik kertmesi yoluyla kuzenleriyle evlendirildiğini söyleyen Fevziye Kufi bu konuda da şanslı olduğunu itiraf ediyor. "Erkek kardeşlerimin karşı çıkmasına rağmen, annemden aldığım destekle sevdiğim adamla evlendim" diyen Kufi, kocasını Taliban döneminde gördüğü işkence nedeniyle kaybettiğini anlatırken gözleri doluyor. Kufi, "Taliban 1996'da iktidara geldikten sonra erkek kardeşlerimden birini aramak için evimize geldi. Onu evde bulamayınca kocamı alıp gittiler. Kocam Hamid günlerce işkence gördükten sonra serbest bırakıldı. Ancak eve geldiğinde vereme yakalanmıştı. İki yıllık bir mücadelenin sonunda hayatını kaybetti"

KOCASI ÖLDÜ KABİL'İ TERK ETTİ
Kocasının hayatını kaybetmesi ve Taliban rejiminin baskısını artırmasına daha fazla dayanamayan Fevziye Kufi başkent Kabil'den ayrılarak, doğduğu memleketi Badahşan'a geri döndü. Afganistan'daki etnik gruplardan Taciklerin yaşadığı Badahşan, hiçbir dönem Taliban'ın kontrolü altına girmemişti. Taliban'ın iktidara gelmesi sonrasında dönemin devlet başkanı Burhanettin Rabani ve Taliban'a karşı oluşturulan Kuzey İttifak'ın lideri Ahmed Şah Mesut, Badahşan'a çekildiler. Onlar, Taliban'a karşı zorlu bir mücadele verirken, Fevziye Kufi Birleşmiş Milletler adına çalışarak, savaş dolayısıyla yerinden yurdundan olan mültecilere yardım ediyordu.

'POSTERLERİM SÜREKLİ SALDIRIYA UĞRADI'
11 Eylül saldırısı sonrasında Taliban'ın 2001 Kasım ayında iktidardan uzaklaştırılmasıyla birlikte Fevziye Kufi yeniden Kabil'e döndü. Ancak Kufi hayalini kurduğu tıp eğitimini alamamıştı. Genç kadının hayallerini şimdi politika süslüyordu. Afganistan'da bir kadının siyasete girmesi için aile büyüklerinden izin alması gerekiyordu. Kendisine hayatı boyunca destek veren annesi ölmüştü. Erkek kardeşleri ise, siyasete girmesini istemiyorlardı. Fevziye Kufi onları ikna etmek için büyük bir çaba harcadı.

Kufi siyasete girmesinde önündeki en büyük engeli şu cümlelerle dile getiriyor: "Bizde milletvekili adaylarının posterleri, destekçileri tarafından kullandıkları arabaların camlarına asılır. Ağabeylerim benim posterlerimin arabaların camlarını süsleyerek şehir içinde dolaşmasına karşı çıkıyorlardı. Diğer taraftan kadın aday olduğum için posterlerimi asan araba sahipleri tehdit alıyordu. Seçim boyunca sürekli posterlerim saldırıya uğradı. Ancak ben milletvekili seçildikten sonra ailem buna sevinerek destek verdi."

'TORUN SAHİBİ ABLAM MİLLETVEKİLİ OLDU'
Taliban'ın iktidardan uzaklaştırılması sonrasında Afganistan'da önemli değişimlerin yaşandığını dile getiren Fevziye Kufi, bu değişimi ailesinden örnekler vererek anlatıyor. "Ailenin okula giden ilk kız çocuğu unvanı bana ait. Benden sonra gelen bütün kadınlar okula gitme olanağı buldu" diyen Afgan milletvekili Kufi ailesine de ilham kaynağı olmuş: "Benden 12 yaş büyük olan kız kardeşim okula başlayarak İngilizce ve Edebiyat eğitimi aldı. Geçtiğimiz yıl torun sahibi olan bu kız kardeşim 2010 seçimlerinde milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Üçü kız, sekiz çocuk sahibi olan ablam şimdi parlamentoda kadın hakları ve daha güzel bir Afganistan için çaba harcıyor" dedi.

'ERKEKLER VEKİLLER BİZİMLE DALGA GEÇTİ'
2005 yılında milletvekili seçilerek parlamentoya girdikten sonra kadın olduğu için büyük zorluklar yaşadığını dile getiren Fevziye Kufi, ilk zamanlarda erkek vekillerin kendilerini ciddiye almadığını, mecliste konuştuklarında kendilerini dinlemediğini şu sözlerle dile getiriyor: "Bırak konuşsun, silahı yok. Kimseyi öldürümez, yurtdışına gitme şansları da yok. Ciddiye almaya bile değmez. Bu önyargılarla mücadele etmek hiç kolay olmadı. Halkın sevgisini kazanmak için etnik kökene bakmadan herkese yardıma koştum. Okul, çeşme, hastane ve buna benzer sosyal projelerin yapılmasında ön ayak oldum. Erkek vekiller gibi davranmıyorum. Yerine getiremeyeceğim hiçbir sözü vermiyorum. Tek çabam her ailenin hiç olmazsa günde bir defa karınlarını doyurması. İnsanlar bana güveniyor. Erkek seçmenler de artık bana daha fazla inanıyor ve oy veriyorlar."

'KOCAM EŞ BULUR AMA İNEK SATILIRSA AÇ KALIRIZ'
Afganistan'da zorla evlilik, çocuk evlilikleri, namus cinayetleri, kadına karşı şiddet ve insan tacirlerine karşı mücadele verdiğini belirten Fevziye Kufi, kadınların büyük bir kısmının 10-13 yaşları arasında evlendirildiğini hatırlatıyor. Dünyada doğum sonrası ölümlerin en yüksek olduğu ülkenin Afganistan olduğunu belirten Kufi, her 11 Afgan kadınından 1'nin doğum ve sonrası nedenlerden dolayı hayatını kaybettiğinin altını çiziyor.

Fevziye Kufi, Afgan kadınların yaşadığı trajediyi yaşadığı bir örnekle dile getiriyor: "Bir köyü ziyaret ettiğimde doğum yapmak üzere olan hasta bir kadınla karşılaştım. Yaşı belki daha 25 değildi ama 4 çocuk doğurmuştu. Kocasından kendisini hastaneye götürmesini isteyemiyordu, çünkü hastane parasi için ineklerini satmaları gerektiğini biliyordu. Ondan şu sözleri duyduğumda yüreğim parçalanmıştı: Ben öldüğümde, kocam yeni bir eş bulabilir. Fakat biz ineğimizi satarsak, çocuklarım ne yer ne içer? O kadının şimdi hayatta olmadığından adım gibi eminim."

'ERKEKLER SADECE KAN VE GÖZYAŞI GETİRDİ'
Afganistan'ın bu kötü kaderini değiştirmek için 2014 seçimlerinde Devlet Başkanı Hamid Karzai'ye karşı aday olacağını söyleyen Fevziye Kufi, erkeklerin şimdiye kadar Afganistan'a savaş, kardeş kavgası, kan ve gözyaşından başka bir şey getirmediğini savunuyor. "Afganistan'da kadın bir devlet başkanı seçmenin tam vakti" diyen 36 yaşındaki kadın vekil Kufi, Afganistan'ın şeriat yasalarına göre yönetilmesini kendisi de istiyor. Afganistan'da İslam hukuku uygulandığında bundan en fazla kadınların faydalanacağını savunan Fevziye Kufi, Taliban'ın şeriat kurallarını çarpıtarak, kadını eve ve burkaya mahkum ettiğini söylüyor.

OBAMA VE CAMERON'A ÇAĞRI
2014'teki seçimlerde aday olmak isteyen Fevziye Kufi, ABD ve NATO'dan 2013 yılı sonunda Afganistan'dan çekilme kararını gözden geçirmesini talep ediyor. Eleştirilerini ABD Başkanı Barack Obama ve İngiltere Başbakanı David Cameron'a yönelten Kufi, ''Kendi ülkelerinin gerçeklerine dayalı barış süreci planlanıyor. Taliban dahil olduğu sürece asla barış olmayacak. Obama ve Cameron'la konuşan Afgan yetkililer, kadınların özgürlüklerini kısıtlayacaklarını söyleyerek Taliban'ı kandırmaya çalışıyor. Evet, Taliban yönetimi altında bir istikrar vardı, ama ölü bir istikrardı. Yaşam yoktu. Sokaklardaki insanlar nefes alamıyordu'' diyor.

'TALİBAN'DAN KORKMUYORUM, BAŞARILI OLDUĞUM İÇİN PEŞİMDE'
Taliban'dan korkmadığını, hayatın kendisini için hep ağır olduğunu ifade eden Fevziye Kufi, ''Omuzlarımda büyük bir sorumluluk var. Ancak Taliban beni her yerde ele geçirebilir. Biliyorum, eğer beni öldürmek isterlerse sadece onlara tehdit olduğum için öldürürler. Bu da başarılı olduğum anlamına gelir'' şeklinde konuşuyor.

'GENÇ KÜRESEL LİDER' SEÇİLDİ
Afgan milletvekili Fevziye Kufi, her yıl İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun "Genç Küresel Liderler" listesine de girmeyi başardı. Kufi, 2009'da "Genç Küresel Lider" seçilerek, ülkesi için gelecek vaad eden liderler arasında gösterilmişti.