Trabzonspor

Emeklilik sistemi çökebilir

Uzmanlar, emeklilik sistemi yükünün doğurganlık hızının düşmesi ile artacağını savunuyor. Uzmanlara göre, çalışma çağındaki nüfusun giderek azalması ekonomik sorunları beraberinde getirecek.

Uzmanlar doğurganlık hızının düşmesi ile birlikte ilerleyen dönemde çalışma yaşındaki nüfusun daha da gerileyeceğini öngörüyor.

Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aykut Attar, Türkiye'deki doğurganlık hızı düşüşünün nüfus yaşlanmasını beraberinde getirdiğini söyledi.

Attar, "Türkiye sosyal güvenlik sisteminin uzun dönem finansal sürdürülebilirliği konusunda çeşitli sorunlar yaşayan bir ülke. Emeklilik sisteminde sürdürülebilirliği önceliklendiren yapısal dönüşümler halihazırda gerekli ve doğurganlığın daha hızlı düşmesi bu sorunu biraz daha derinleştirebilir." diye konuştu.

"Sosyal güvenlik sistemleri üzerindeki finansal yükler arttı"

Yaşlıların nüfus içindeki payının artmasının bazı olası olumsuz ekonomik etkilerin doğmasına neden olabileceğini anlatan Attar, bunlardan birinin sosyal güvenlik sistemleri üzerindeki finansal yüklerin artışı olduğuna işaret etti.

Demografik değişim

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Abbasoğlu Özgören de 2014 yılında 2,19 olarak hesaplanan toplam doğurganlık hızının, bu yıldan sonra devamlı düşerek 1,51 seviyesine indiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

Kısacası doğurganlığın düşmesi uzun bir sürecin sonucu diyebiliriz. Demografik dönüşümün bir parçası olan doğurganlık hızının düşmesi başka birçok demografik değişimi beraberinde getirir. Doğurganlığın azalmasıyla çocuk bağımlılık oranı yani 0-14 yaş grubunun çalışma çağı nüfusa oranı azalır, bununla birlikte uzun vadede nüfusun yaşlanması olgusu gerçekleşir. 2023 yılı itibarıyla Türkiye'de ortanca yaş 34'e ulaştı. 65 yaş üstü nüfusun toplam nüfus içindeki payı ise yüzde 10,2'ye yükseldi. Birçok sınıflamaya göre yüzde 10'un üzerinde olan bu oranla Türkiye artık 'yaşlı nüfusa sahip' ülkedir.

Ekonomik büyüme fırsatı penceresi açık

Ülkenin nüfusu, çok yaşlı nüfusa evrilmeden önce artan iş gücüyle ülkenin, ekonomik büyüme fırsatı elde edeceğini anlatan Özgören, Türkiye'nin şu an her ülkenin bir kez deneyimleyebileceği bu demografik fırsat penceresinden geçtiğini vurguladı.

"Çalışma çağı nüfusu 2023 yılı itibarıyla yüzde 68,3"

Özgören, 2000'li yıllarda açılan bu pencerenin gelecek 16 yıl daha açık olmasının beklendiğini dile getirerek, şöyle konuştu:

Çalışma çağı nüfusu 2023 yılı itibarıyla yüzde 68,3 seviyesine ulaştı. Günümüzdeki bu olumlu yaş yapısının belirli koşullarla desteklenmesi gerekiyor. İş gücü piyasası, çocukların ve gençlerin beşeri sermaye birikimine yönelik politikalar yani eğitimi ve insana yakışır iş yaratan iş gücü arzı mekanizmalarının hayata geçirilmesi hayati öneme sahip. Tüm çocukların eğitimde olması ve eğitimde, işte, stajda olmayan genç nüfus oranının azalması, yetişkin nüfusun insana yakışır işlerde istihdam edilmesi fırsat penceresinden azami düzeyde faydalanmak için önemli.