Trabzonspor'un UEFA Avrupa Ligi play off turunda karşılacağı AEK'nın ilginç geçmişi...

Yunanistan takımı AEK' ya Türkosporo yani Türk tohumları deniyor.istanbullu rumların kurduğu aek takımına bu lakabı ezeli düşmanı panathinaiokos takımı kullanıyor... 

1923'te imzalanan Lozan Anlaşması'nın ardından yapılan mübadele yani nüfus değişiminde  Anadolu'da yaşayan Rumlar Yunanistan'a, Yunanistan'da yaşayan Türkler ise Türkiye'ye gönderildi. Mübadele anlaşmasında sadece bir şehir, İstanbul ayrı tutuldu. Hükümet ticaret burjuvazisi Rumların elinde olduğu için İstanbullu Rumları Anadolulu Rumlardan ayrı tuttu. Ancak İstanbullu Rumların büyük kısmı Anadolu'da yaşayan Rumlar gibi bir gün yüzyıllardır yaşadıkları topraklardan sökülüp atılma korkusuyla Yunanistan'a göç etti. Gidenler arasında İstanbul ligi takımları Beyoğluspor ve Kurtuluşspor futbolcuları vardı. (İstanbul liginde Ermenilerin Taksimspor, Rumların Kurtuluşspor, Beyoğluspor ve de Musevilerin Maccabi isimli takımları vardır ve hikayeleri oldukça renklidir. 
Derneğin üyelerinin hemen hepsi İstanbullu Rum gençlerdi: Emilios İonos, Kostas Dimopulos, Miltos İeremiadis, Menelaos Karacieris, Meneleos İonas, Timoleon Tagaris. Spanudis aynı zamanda başkanlığı aldı. Derneğin ismi konusunda herkes hemfikirdi. AEK (Athlitiki Enosi Konstantinopoleos) Yani, İstanbul Spor Birliği. Aynı yıl futbol kulübünü de kurdular. Amblemleri ve renkleri İstanbul'u çağrıştırıyordu. Beyoğluspor'un renkleri olan sarı-siyah AEK'nın da renkleri oldu. Metropolos sokağındaki ilk ofislerini, Atina Üniversitesi'nde profesör olan, mübadil bir İstanbullu Nikos Eleopulos vermişti. 

Bu arada Atina'da Palio Faliro semtine yerleştiler. (Bugün bile Faliro'ya gitseniz kendinizi İstanbul'da gibi hissedersiniz.) Yunanlılar bu yeni misafirlerden pek hoşnut olmadı. Kısmen Rumca kısmen Türkçe konuşan bu yeni misafirlere bir isim taktılar. Türkosporo! Yani 'Türk tohumu'. Bu lakap İstanbul'dan göç eden Rumlar için ilk yıllarda hep kullanıldı. Şimdilerde pek kullanılmıyor. Ama tribünlerde AEK'nın rakipleri- ni kızdırmak için ağır küfürler eşliğinde bu lakabı kullanıyorlar. Özellikle bizdeki üç büyükler gibi olan Atina'nın diğer iki takımı Olimpiakos ve Panathinaiokoslu taraftar grupları her ezeli rekabette AEK'ya 'Türk tohumları' diye bağırıyor. 

AEK'nın taraftar grupları Gate 21 ve Original, 'Türk tohumları' tezahüratına Türk bayrağı asarak; 'Türküz ve Türk gibi güçlüyüz' diye cevap veriyorlar. İki yıl önce oynanan Türkiye-Yunanistan milli maçında, Türkiye'yi alkışlayan ve çıkışında Panatinaiokoslu taraftarla kavga eden yine AEK'lılardı. Türk Milli Takımı'na küfürlü sataşmaya izin vermemişlerdi.

Tribünde Türk bayrağı açan sadece AEK mı?

İspanya'nın Galicia bölgesi takımı Deportivo La Coruna da Türk sevgisiyle biliniyor. Bu sevgi Barbaros Hayrettin Paşa'nın Galicia'ya seferleri sırasında, Galicialı gençlerin ona verdiği desteğe dayanıyor. Vigolular, bu Türk sevgisinden dolayı La Coruna'ya 'Türkler' adını takmışlardı. Yıllar sonra kurulan Deportiva La Coruna da 'Türkler' olarak anılmaya başladı. Deportivolular bu isme sahip çıktılar. Statlarını Türk bayrağıyla donatmaya başladılar. Ayrıca kendilerine Türk diye sataşanlara da 'Evet Türk gibi güçlüyüz' diye yanıt verdiler. La Corunalıların, Türk karşıtlığıyla bilinen Yunan Panatinoikos takımıyla yaptığı maçta rakibi demoralize etmek için stadı Türk bayraklarıyla donattı. 20 metreyi aşan dev bir Türk bayrağı da ateşli De Portivo taraftarlarının elinde dalgalanıyordu. Şaka gibi gelecek ama ezeli rakipleri Celtalılar maçlarda De Portivolulara 'Türkler dışarı' diye bağırınca onlarda var güçleriyle cevap veriyorlar. 'Yaşa Türkiye! En Büyük Türkiye! Kaynak: Emrah Günaydın

TÜRKİYE'DE KURULUP GÖÇ EDEN AEK'NIN HİKAYESİ

Pera Kulübü, 1914 yılında Kostas Vasiliadis ve birkaç arkadaşının girişimiyle, İstanbul'daki Rum azınlıklarının kulübü olarak kuruldu.

I. Dünya Savaşı sırasında pek faaliyet göstermeyen Pera Kulübü, İstanbul'un İşgali sırasında İstanbul Pazar Ligi'ne dahil oldu.
1919-22 yılları arasında işgal kuvvetlerinin kulübe müsamaha gösterdiği gerekçesiyle pek çok maçı olaylı geçti.
Türk Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması ve işgal durumunun ortadan kalkması ile tedirgin olan Pera takımı, aralık ayında bir Avrupa turnesine çıktı. Atina karmasını mağlup eden Pera, Fransa'ya geçip Marsilya karmasını da mağlup etti.
Fransa'da, 'İstanbul Şampiyonu' unvanını kullandıkları öğrenilince FIFA'ya yapılan şikayet üzerine Fransa Federasyonu kalan maçları iptal eder. Bunun üzerine Pera takımı Türkiye'ye dönmemeye karar verir.

Oyuncuların bir kısmı Fransa'da kalsa da Yunanistan'a göç edenler 1924 yılında "Athlitiki Enosis Konstantinoupoleos yani AEK" takımını kurarlar. Türkçesi ise İstanbul Spor Birliği'dir. Takımın rengi ise Pera Kulübü'nün rengi olan sarı siyah olur.

Bu sırada Pera Kulübü ise 1923'te Beyoğlu Spor Kulübü olarak yoluna devam ederek uzun yıllar İstanbul Ligi ve Süper Lig'de mücadele etti. 1964'ten itibaren düşüşe geçen Beyoğluspor, 1987 yılında küme düştükten sonra bir daha profesyonel liglerde yer alamadı.
2014-2015 sezonunda futbol şubesini yeniden açan kulüp halen İstanbul 2. Amatör Ligi'nde mücadele etmektedir.

Günümüzde hâlâ Pera Kulübün amblemini kullanan Beyoğluspor, İstanbul Rumları’nın en büyük spor kulübü. Kıbrıs’taki olayların ateşlendiği 1950’lerin sonuna kadar İstanbul’un en önemli kulüplerinden olan Beyoğlu, bu yıllarda Kıbrıs bahanesiyle azınlıkların sindirilmesinden çok etkilendi.
Beyoğlu’nda oynamayan Rum futbolcular da birer birer dışlandılar. Yordan ve Sofiyanidis’in AEK’e transferi ve sudan sebeplerle vatandaşlıktan çıkarılmaları, Lefter’in futbolu bırakması, bu efsane futbolcuya ellinci kez millî formayı giyen ilk oyuncu olduğu için söz verilen ödüllerin verilmemesi, Güney Afrika’da teknik direktörlük yapmasının engellenmesi hep bu dönemdeydi.
AEK, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin en iyi olduğu 1950’lerde Türkiye’ye onlarca kez geldi. Üç büyüklerle ve Beyoğluspor’la maçlar yaptı. Sahaya Türk bayrağı ile çıktı.
Kıbrıs olaylarının 1960’ların sonunda iyice şiddetlenmesi, akan kanın durdurulamaması, iki tarafta da artan milliyetçilik Türkiye’yle Yunanistan arasındaki tüm sportif ilişkileri kopardı. Beyoğluspor eriyip giderken AEK de Türkiye’ye gelmemeye başladı. İstanbul’da kurulan ve şehirdeki tarihi üç büyüklerden bile eski olan bir kulüp, Avrupa’daki herhangi bir yabancı kulüp hâlini aldı.
Beyoğluspor bir başarı yakalayamazken AEK ise Yunanistan'ın büyük spor kulüplerinden biri oldu.

Son olarak 24 senenin ardından 2018 yılında şampiyon olan AEK'nin, Yunanistan Ligi'nde toplam 12 şampiyonluğu bulunmakta. Avrupa Kupalarındaki en büyük başarısı ise 1976 yılında Juventus'a elendiği UEFA Kupası yarı finalidir.