SAMSUN (AA) - MEHMET KUMCAĞIZ - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ornitoloji (Kuşları inceleyen bilim) Araştırma Merkezince Kızılırmak Deltası'nda 14 yıldır yürütülen çalışmalarda, Türkiye Ulusal Kuş Halkalama Programı kapsamında 175 türden 105 bin kuşa "TR" rumuzlu ve kod numaraları bulunan halkaların takıldığı bildirildi.
Kızılırmak Deltası'nda halkalama çalışmalarını sürdüren ornitolog (kuş gözlemcisi) Nizamettin Yavuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kızılırmak Deltası Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nda bulunan Cernek Gölü kıyısındaki halkalama istasyonunda 2016 ilkbahar halkalama çalışmalarına başladıklarını söyledi.
OMÜ Ornitoloji Araştırma Merkezi olarak 2002 yılından bu yana kuşların kışlama alanlarından üreme alanlarına gittikleri ilkbahar döneminde (15 Mart-30 Mayıs) ve üreme alanlarından kışlama alanlarına göç ettikleri sonbahar döneminde (15 Ağustos-30 Ekim) kuş halkalama çalışmaları gerçekleştirdiklerini anlatan Yavuz, halkalama çalışmalarının göçmen kuşlara ilişkin araştırmalarda büyük önem taşıdığını vurguladı.
Kuşların bu alanda lisans sahibi uzman araştırmacılar tarafından güvenli yöntemlerle yakalandığının altını çizen Yavuz, şöyle devam etti:
"Kuşları deltanın 40 farklı noktasına gerdiğimiz ağlarla yakalıyoruz. Yakalanan kuşların bacaklarına 'TR' rumuzlu ve kod numarası bulunan halkalar takıyoruz. Kuşların tür, yaş, cinsiyet gibi bilgilerini kaydediyoruz. Halkaların üzerinde ülkemizin rumuzu ile her bir kuş için farklı kod numarası bulunuyor. Dolayısıyla bu kuşun ileride başka bir yerde yakalandığında ya da öldüğünde nerede kayıt altına alındığı belli oluyor. Bu yöntem ile kuşların göçlerine ilişkin takvim ve güzergah bilgileri, konaklama üreme alanları, popülasyon dinamiklerini belirlemeye çalışıyoruz."
- "Deltanın yaşanabilirliği, ekolojik dengedeki önemi ortaya çıktı"
Yavuz, çalışmaların 14'üncü yılında olduklarına dikkati çekerek, "Bu süre içinde deltadaki kuş varlığını ve türlerini belirledik. Deltanın yaşanabilirliği, ekolojik dengedeki önemi, bu sayılarla ortaya çıktı. Bundan sonra kuşların varlığı ile deltanın kirlenmesi, yok olması gibi etkenleri daha net görebileceğiz. Bugüne kadar 175 türden 105 bin kuşu kayıt altına aldık. Bu yıl ilkbahar ve sonbahar döneminde kayıt altına alınan kuşlarla bu sayı daha da artacaktır. Türkiye'nin en uzun süreli kuş halkalama istasyonuyuz.'' dedi.
Deltada bazı su kuşlarının neslinin tükenme aşamasında bulunduğuna işaret eden Yavuz, "Dikkuyruk, pasbaş patka ördek, gök kuzgun, tepeli pelikan, cüce karabatak, şah kartal, küçük kerkenez ve alboyunlu kaz gibi türler deltada görülen ve nesli tehlikede olan kuşlar arasında yer alıyor. Büyük deniz düdükçünü, kuzey incirkuşu, küçük kirazkuşu ve ak kirazkuşu gibi türler ise son 20 yıldır Kızılırmak Deltası'nda görülebiliyor. Bu nedenle doğal üreme ve yaşama alanı olan deltanın korunabilmesi çok önemli. Avcıların ve yöre halkının bu konuda son yıllarda daha bilinçli olması sevindiriyor." değerlendirmesinde bulundu.
Kızılırmak Deltası'nda halkalanan kuş türlerinin farklı ülkelerde tekrar yakalandığını ve kendilerine bildirildiğini belirten Yavuz, "İsrail, Mısır, Finlandiya, Polonya, Rusya, Ukrayna gibi ülkelerde kuşlar tekrar yakalandı. Bu da bize kuşların hangi ülkelere hangi dönemlerde gittiğini, göç yollarının belirlenmesini sağlıyor'' diye konuştu.
Nizamettin Yavuz, Kızılırmak Deltası'nda en çok boz ötleğen, karabaşlı ötleğen ve söğüt bülbülü türlerinin halkalandığını, çalışma kapsamında Türkiye'nin kuş envanterinin oluşturulmasında önemli bilgiler elde edildiğini sözlerine ekledi.
