ABD istihbaratı, Suriye tarafından vurulan Türk keşif uçağının, muhtemelen Suriye hava sahası içinde, kıyıya konuşlandırılmış bir uçak savar tarafından vurulmuş olduğunu öne sürdü.
Söz konusu iddia, Wall Street Journala adının açıklanmaması şartıyla açıklama yapan bir ABDli yetkili tarafından ortaya atıldı. ABD, uçağın, Suriye savunmasını test etmek için görevlendirildiğine inanıyor.
Ankara, 22 Haziranda vurulan RF-4E keşif uçağına ait enkazın Suriye sularına düştüğünü, ancak uçağın hiçbir uyarı yapılmadan uluslararası sular üzerinde uçarken vurulduğunu belirtmişti. Ankara aynı zamanda, uçağın Suriyedeki uçaksavarların menziline çok uzak kalan bir bölgede vurulduğunu öne sürmüştü. Şam ise uçağın uçak savarlar tarafından, 2.5 kilometrelik menzil içinde vurulduğunu açıklamıştı.
Wall Street Journala konuşan ABDli savunma yetkilisi yetkili, Uçağın karadan havaya atılan bir füzeyle vurulduğuna dair bir bulgumuz yok ifadesini kullandı. Yetkili, ellerindeki bilginin kaynağını açıklamayı reddederken, uçağın düşürülmesi hakkında cevabı verilmemiş olan birçok soru bulunduğuna dikkat çekti.
UÇAK DÜŞÜK İRTİFADA UÇUYORDU Julian E. Barnes, Adam Entous ve Joe Parkinson imzasını taşıyan habere göre, bir Türk yetkili ABDnin olay hakkındaki şüphelerinden haberdar olmadıklarını belirtti ve Türk hükümetinin, savaş uçağının uluslararası sularda Suriyeye ait bir füze tarafından düşürüldüğü konusundaki inancını tekrarladı.
Haberde, Türkiyenin bugün Suriye ile özel bir görüşme yapacağı belirtilirken, başbakanlıktan bir yetkili, görüşmede olayla ilgili ABD istihbaratına ait bilgilerin de görüşülebileceğini söyledi.
ABDli yetkili, Türk jetinin düşürülmesinde uçaksavarların kullanılmış olması halinde, uçağın düşük irtifada ve yavaş uçtuğunun anlaşıldığını belirtti. Suriye ise uçağın saatte 770 km hızla uçtuğunu açıklamıştı. Aynı yetkili, Eğer Türk jeti, uçaksavarlar ile düşürüldüyse, Türkiyenin savunduğunun aksine kıyıya yakın uçuyor olmalıydı dedi.
ABDli yetkililerin, pilotların bir haftadan fazladır süren arama çalışmalarında bulunamaması nedeniyle, pilotlatın kaybolduğuna inandıkları belirtildi.
SURİYENİN SAVUNMASI DENENİYORDU Aralarında savunma ve istihbarat alanlarında geçmişte görev almış olanlar dahil, bazı ABDli yetkililer, Ankaranın düşürülen keşif uçağıyla Suriyenin savunmasını test ettiğine inanıyor. Bunun sebebi, düşürülen F-4 Phantom uçağının genelde gözetleme donanımına sahip olması.
Türkiyede geçmişte görevlerde bulunmuş olan ABDli eski bir yetkili, Düşürülen uçağın izlediği rotanın, Suriyenin tepkisini ölçmeye yönelik olduğunu öne sürdü. Aynı kaynak, Sizce uçak oraya yanlışlıkla mı gitti? yorumunu yaptı.
Üst düzey ABDli bir yetkili ise Tüm bu ülkeler ne kadar çabuk müdahele ettiklerini ve ne kadar hızlı tepki aldıklarını test ediyor... Tüm bunlar eğitimin bir parçası dedi. Yetkili, Tüm NATO üyeleri Suriyenin Türkiyeye karşı koyduğu düşmanca tavrı kınadı dedi.
ANKARA ZOR DURUMA DÜŞEBİLİR Wall Street Journal, düşürülen uçak hakkında cevap bulmayan soruların Ankarayı zor duruma düşürebileceğini ve Washington ile Ankara arasında bir süre devam edecek tartışmalara neden olabileceğini belirtti.
Gazete, Suriye ile uzun bir sınır paylaşan Türkiyenin, Suriye krizinde ABD ve Batı stratejisi adına çok önemli bir yer tuttuğunu hatırlattı ve ABDnin Beşar Esad rejimine olan yaklaşımının, Ankaranın rejime yönelik baskısını sürdürmeye devam etmesindeki kararlılığa bağlı olduğunu ifade etti.
NATO yetkilileri, Türkiyenin Perşembe günü uçağın düşürülmesi hakkında yaptığı sunumun son derece detaylı olduğunu ancak diplomatların, olayın nasıl yaşandığı konusunda Türk yetkilileri fazla sorgulamadığını belirtti. ABD, Türkiyeyi desteklerken, NATOdan Suriyeyi ağır bir şekilde kınayan açıklama yapmasını istedi.
FÜZE İSE EMRİ ŞAM VERDİ Wall Street Journal, Türk uçağının düşürülmesinin, NATOyu da zor bir duruma soktuğunu savundu. NATO üyelerinin Ankarayı desteklemeye eğilimli olsa da, Suriye ile bir çatışmaya girmek istemedikleri ifade edildi.
Üst düzey bir askeri yetkili, Eğer uçak bir füzeyle vurulmuşsa, bu, emri Şamın verdiğini anlamına geliyor derken, uçağın uçaksavarla vurulmasının farklı bir durum yarattığına dikkat çekildi. Yetkililer ve analistler, uçaksavar kullanılmış olması halinde, bu emri yerel bir komutanın Şamdan bağımsız vermiş olabileceğini belirtti.
ABDli yetkililer, Türkiyenin Suriye sınırında başlattığı askeri hareketliliğin kendilerini alarma geçirmediğini de ifade etti. ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey, Türkiyenin çok temkinli yaklaşımını överken, Türkiyeden, provokatif olmalarını istedim dedi.
İLİŞKİLERDE DEĞİŞİKLİK OLMAYACAK Gazete, Türk uçağının düşürülmesinin, ABD-Türkiye ilişkilerinde bir değişikliğe neden olmayacağını öne sürdü. Wall Street Journal, 2009-2010daki sıkıntıların ardından, iki ülke arasındaki işbirliğinin önemli ölçüde geliştiğini ifade etti.
Wall Street Journal, öte yandan uçağın düşürülmesinin, 18 ay önce Müslüman komşularıyla ilişkilerini geliştirmek için düğmeye basan Ankara için geriye dönüşe işaret ettiğini belirtti. Aynı zamanda, İsraile karşı belirlenen tavrın da Arap Baharının ardından değişmeye başladığı ve İrana karşı ABDnin önlemi olan NATO füze savunma sistemini kabul etmenin, Türkiye tarafından verilen çok önemli bir karar olduğu vurgulandı.