Tunus, Mısır ve Libya’da
yaşanan devrimler “Sıra Fas’a gelir mi?” sorularını akıllara getirmiş,
ancak Fas Kralı 6’ncı Muhammed, 500 milyon dolarlık sosyal yardımlar ve anayasa değişikliği sayesinde isyan hareketini başlamadan bitirmeyi başarmıştı. Fas’taki seçimden renkli kareler
Fas, Kral’ın temmuzda yetkilerinin büyük bölümünü devretmesiyle
sonuçlanan anayasa değişikliğinin ardından dün ilk kez sandığa gitti.
Tunus’ta Zeynel Abidin Bin Ali’nin devrilmesinin ardından İslamcı parti
Ennahda’nın büyük çoğunlukla iktidara gelmesi, Fas’ta da benzer bir
zafer amaçlayan Adalet ve Kalkınma Partisi’ni heveslendirmişti. Fas’ın
AKP’si seçime çok sıkı hazırlandı. Kendilerini ‘Ilımlı İslamcı’ diye
tanımlayan AKP’nin üyeleri Fas’ta ayak basmadık yer bırakmadılar.
Kral’ın da destek verdiği ‘laikler’ ise 8 partinin birleşmesi sonucu
oluşturulan ‘Demokrasi Cephesi’ ile AKP’nin karşısına çıktı.
11 yıldır muhalefette
Kurulduğu 2000’den beri muhalefette olan ve her yıl oyunu yükselten AKP’nin yüzde 25-30 arası oy alması bekleniyor. Partinin 395 sandalyeli meclisteki 47 olan sandalye sayısını iki katına çıkartacağı tahmin ediliyor. Yeni anayasayla Kral’ın istediği partiye hükümet kurma görevini verme hakkı kaldırıldı. Bu nedenle Kral’ın seçimi kazanana bu görevi vermesi gerekiyor. Bu da AKP lideri Abdullah Benkirane’nin başbakanlığı anlamına gelecek.
Benkirane, İslami bir rejim kurmak istedikleri eleştirilere, “Sorunları çözmeye talip bir partiyiz. Dinimizi yaşıyoruz ve Müslüman kimliğimiz bu sorunları çözmemizde yardımcı oluyor” diye yanıt verdi. Türkiye modeline sıcak baktıklarını vurgulayan Benkirane, ‘merkez parti’ olmak istediklerini belirtti. ABD ve diğer Batılı ülkelerin yakından izlediği seçimler, sarayın gerçek bir demokrasi adımı atmak istemediğini söyleyen demokrasi yanlılarınca boykot edildi.
Boykot işe yaradı
İnsan Hakları İzleme Örgütü de Fas hükümetinin 20 Kasım’dan bu yana seçimleri sorgulayan ve seçimlerin boykot edilmesinin savunan 100’den fazla eylemciyi gözaltına aldığını bildirdi. Ülkede uluslararası gözlemciler tarafından izlenen ilk seçim olan 2007 seçimlerinde katılım oranının sadece yüzde 37 olduğunu hatırlatan siyasi gözlemciler, dünkü seçimlerde de katılımın düşük kalmasını boykot hareketine bağladı.
Kralın AKP planı WikiLeaks’te çıktı
Radikal İslam’a yakın politikaları desteklerken Türkiye’deki hükümetin başarısını örnek alarak görüşlerini ılımlılaştıran, logosunu gaz lambasıyla değiştiren Fas’ın Adalet ve Kalkınma Partisi, 2000’li yılların başından beri artan oy oranıyla laik sahip Kral Muhammed ’i endişelendiriyordu. Ancak parti, 2009 yerel seçimlerinde büyük bozguna uğradı. İşte bu bozgunun perde arkası WikiLeaks belgelerinde ortaya çıktı. Kral, okul arkadaşı olan İçişleri Bakanı Fuad Ali’ye, “İstifa et yeni parti kur, AKP’yi ancak sen durdurabilirsin. Saray’ın desteği arkanda olacak” dedi. Ali, Kral’ın talimatıyla görevini bıraktı ve Modernite Partisi’ni kurdu. Ardından Kral’ın kendisini desteklediğini belirterek küçük partilerle ittifaka gitti. Seçim günü anketlerde yüzde 20’lerde görülen AKP yüzde 6.5 oy alabildi. Ancak Kral, Arap Baharı ile gelen devrim dalgasının karşısında duramadı ve yetkilerinin büyük kısmını meclise devreden ve AKP’ye iktidar yolu açan anayasa değişikliğini kabul etmek zorunda kaldı.
Alkol satışına kısıtlama kadın fotoğraflarına yasak
1990’ların sonunda kurulan AKP’nin gündemi eskiden alkol yasağı ve başörtüsüne özgürlüktü. Ancak son dönemde bunları geri plana atarak yolsuzluk, eğitim ve işsizlik sorunlarıyla mücadeleye yoğunlaştı. Buna rağmen seçim kampanyasında yine alkol satışına kısıtlama getirilmesi, homoseksüelliğe karşı çıkışlar, gazetelerden ‘toplum ahlakına aykırı ve kadını cinsel obje olarak gösteren’ fotoğrafların çıkarılması ve gençleri ahlaksızlığa yönlendirdiği iddia edilen müzik festivallerinin yasaklanması gibi unsurlar da kullanıldı. AKP, Fas’ın en ücra köşelerine kadar ulaşıp düzenlediği mitinglerde sıcak yemek ve yardım da dağıttı. Yeni dönemde başbakanlık koltuğuna oturması beklenen Abdullah Benkirane, Tunus’ta İslamcıların kazandığı zaferin ardından Fransız basınına verdiği röportajda “Fas’ta da bizim iktidara gelişimiz adeta bir sel dalgası gibi olacak” ifadesini kullanmıştı. 57 yaşındaki fizik öğretmeni, “İnşallah artık zamanı geldi” sözleriyle başbakanlık koltuğuna hazır olduğunu söylemişti.
