İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Bakan Süleyman Soylu imzasıyla 81 ilin valiliklerine gönderdiği bir genelge ile Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin koronavirüs salgını önlemlerinin yarattığı ekonomik güçlüklere karşı başlattıkları dayanışma kampanyaları hakkında 21.6.1983 tarih ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun 6. maddesinin II. fıkrası uyarınca “İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhâl menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.” hükmü çerçevesinde gerekli işlemlerin yapılmasını istemesi üzerine eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, yazılı bir açıklama yaptı:
“İçişleri Bakanlığı, koronavirüs salgını dolayısıyla düzenlenen dayanışma kampanyalarını desteklemek üzere vatandaşlarca Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin banka hesaplarına yatırılan paraları Yardım Toplama Kanunu’na aykırı olarak izinsiz yardım toplama olarak değerlendirmekte, yasalarımızda belediyelerin bu Kanun’dan muaf olduklarına dair herhangi bir hüküm bulunmadığını öne sürmektedir.
Oysa vatandaşlarca anılan büyükşehir belediyelerinin hesaplarına yatırılan paralar yardım değil, bağıştır. 3.7.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18. maddesinin (g) bendine göre belediye meclisinin görev ve yetkileri arasında ‘Şartlı bağışları kabul etmek’; 38. maddesinin (l) bendine göre belediye başkanının görev ve yetkileri arasında ‘Şartsız bağışları kabul etmek’; 59. maddesinin (g) bendine göre belediyenin gelirleri arasında ‘Bağışlar’ bulunmaktadır.
10.7.2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 23. maddesinin (n) bendine göre büyükşehir belediyesinin gelirleri arasında ‘Şartlı ve şartsız bağışlar’ vardır. 5216 sayılı Kanun’un 28. maddesi, Belediye Kanunu ile diğer ilgili kanunların bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin büyükşehir belediyeleri hakkında da uygulanmasını öngördüğü için 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun anılan hükümleri de bu yollama kapsamındadır.
Bu nedenlerle Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin banka hesaplarına, koronavirüs salgını dolayısıyla başlatılan dayanışma kampanyalarını desteklemek üzere vatandaşlarca yatırılan, Belediye Kanunu ve Büyükşehir Kanunu’na göre bağış niteliği taşıyan paraları, İçişleri Bakanlığı’nın konu ile ilgili olmayan Yardım Toplama Kanunu’na aykırı izinsiz yardım toplama olarak değerlendirmesi, hukukî dayanaktan yoksundur. Çıkarılan genelge, AKP iktidarının CHP’li belediye başkanlarının çalışmalarını engelleme yolunda zoraki gerekçeler üretme çabalarının yeni bir örneğidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘değiştirilemez’ niteliklerinden demokratik sosyal hukuk devleti ilkeleri ile bağdaşmayan bu çabalar, görevi kötüye kullanmaktan başka bir şey değildir.
Bu arada bir bankanın İçişleri Bakanlığı’nın hukuka aykırı genelgesine dayanarak Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin hesabını bloke etmesi, fuzulî bir gayretkeşliktir.”
