Ortadoğu’da diplomasi trafiği yeniden hız kazandı. ABD ile Hamas arasında yapılan ve İsrail’in dışında tutulduğu gizli görüşmelerin perde arkası netleşmeye başladı. Hamas tarafından hazırlanan 4 maddelik ateşkes önerisinin, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından ABD’li yetkililere iletildiği ortaya çıktı. Türkiye'nin bu süreçte diplomatik bir köprü görevi gördüğü belirtiliyor.
ABD, bu teklifin iletilmesinin ardından Hamas temsilcileriyle bir araya geldi. Bu temaslar, iki taraf arasında doğrudan gerçekleştirilen ender görüşmelerden biri olması açısından dikkat çekti.
İsrail sonradan öğrendi
İsrail, yürütülen görüşmelerden resmi olarak haberdar edilmedi. Ancak gelişmeleri istihbarat kanalları aracılığıyla takip eden Tel Aviv yönetimi, 8 Mayıs’ta yapılan bir toplantıda meseleyi gündeme taşıdı. İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in sorusu üzerine ABD tarafı görüşmeleri doğrulamak zorunda kaldı. Bu diplomatik trafiğin en somut sonucu ise 11 Mayıs’ta geldi. ABD-İsrail vatandaşı asker Edan Alexander, Hamas tarafından serbest bırakıldı.
Hamas’tan 4 maddelik öneri
Türkiye üzerinden iletilen teklifin ana başlıkları şu şekilde şekillendi:
-
Tarafsız yönetim: Gazze'de Hamas’ın doğrudan yer almadığı özel bir yönetim yapısının kurulması planlanıyor. Bu yapı, uluslararası ve tarafsız aktörlerin denetiminde olacak; Gazze’nin yeniden inşası ve günlük yönetiminden sorumlu olacak.
-
Uzun vadeli ateşkes: Taraflar arasında 5 ila 7 yıl sürecek kalıcı bir ateşkes öngörülüyor. Bu süreçte her türlü askeri operasyon durdurulacak.
-
Eş zamanlı ateşkes: Hem İsrail hem de Hamas, eş zamanlı olarak ateşkesi uygulayacak. İsrail’in saldırıları duracak, Hamas da bu koşullara uyacak. Provokatif eylemler önlenecek.
-
Karşılıklı esir takası: Hamas’ın elindeki İsrailli askerlerle, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların eş zamanlı olarak serbest bırakılması teklif ediliyor.
ABD-Hamas temasında Türkiye faktörü
Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin hem bölgedeki etkisi hem de taraflarla kurduğu dengeli ilişkiler sayesinde bu kritik mesajın iletilmesinde önemli bir rol oynadığını belirtiyor. Gelişmeler, bölgede olası bir ateşkesin zeminini oluşturabilecek yeni bir diplomatik açılımın işaretlerini veriyor.
