Ancak yayımlanan yeni araştırmalar, bu dönüşümün en ağır faturasını kadınların ödeyebileceğini gösteriyor.
Microsoft’un Temmuz ayında açıkladığı kapsamlı raporda, yapay zekâ nedeniyle ortadan kalkma riski en yüksek 40 meslek sıralandı. Bu mesleklerin büyük bölümünü ofis işleri, çeviri, satış gibi otomasyona oldukça açık alanlar oluşturuyor. Dikkat çeken bir diğer nokta ise bu mesleklerde çalışanların çoğunluğunun kadınlardan oluşması.
%60’lık Risk: Kadın Ağırlıklı Meslekler Tehlikede
ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu verilerine göre, yapay zekânın en çok tehdit ettiği iş kollarında çalışanların yaklaşık %60’ını kadınlar oluşturuyor. Uzmanlara göre bu tablo, 1980’lerde yaşanan “bilgisayarlaşma dalgası” sırasında daktilo ve veri girişinde çalışan kadınların işlerini kaybetmesine benzer bir sürecin yeniden yaşanabileceğini gösteriyor.
Yapay zekânın ofis işlerini, satış süreçlerini, müşteri temsilciliğini ve çeviri alanlarını hızla dönüştürmesi, kadınların istihdam edildiği alanları doğrudan tehdit ediyor.
“Üç Kat Daha Fazla Risk Altındalar”
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün raporu da aynı tehlikeye işaret ediyor. Rapora göre gelişmiş ülkelerde kadın yoğunluklu meslekler, erkeklere kıyasla yaklaşık üç kat daha fazla otomasyon riski taşıyor. Bu durum, yakın gelecekte kadınların iş gücünden dışlanması riskini artırıyor.
1980'lerde yaşanan büyük istihdam kayıpları hâlâ hafızalardayken, uzmanlar bugün benzer bir dönemin kapıda olduğuna dikkat çekiyor.
Erkekler Yapay Zekâ Kullanımında Önde
Sadece mesleklerin otomasyona açık olması değil, yapay zekâ kullanımındaki cinsiyet farkı da önemli bir tehlike oluşturuyor.
ABD’de yapılan bir ankete göre:
-
Erkeklerin %36’sı her gün işte yapay zekâ araçlarını aktif kullanıyor.
-
Kadınlarda bu oran yalnızca %25.
-
Erkeklerin %47’si kendini yapay zekâ konusunda yeterli görürken,
-
Kadınlarda bu oran %39 ile sınırlı.
Bu fark, yapay zekâ okuryazarlığının kariyer için belirleyici bir kriter haline geldiği günümüzde ciddi bir eşitsizliğe dönüşüyor.
Şirketlerin Eğitim Yatırımı Da Eşit Değil
Randstad’ın 12 bin profesyoneli kapsayan küresel araştırması da dikkat çekici:
-
Erkeklerin %41’i, işverenlerinin kendilerine yapay zekâ araçlarına erişim sunduğunu belirtiyor.
-
Kadınlarda bu oran %35.
-
Erkeklerin %38’i yapay zekâ eğitimi aldığını söylüyor.
-
Kadınlarda eğitim alanların oranı %33.
Uzmanlara göre bu farklar, işverenlerin erkek çalışanlara daha fazla yatırım yapmasından kaynaklanıyor ve kadınları yapay zekâ çağının dışında bırakma riski taşıyor.
“Acilen Harekete Geçilmesi Gerekiyor”
Yapay zekâ çağında geride kalacak meslek gruplarının büyük bölümünü kadınların oluşturduğunu söyleyen uzmanlar, hükümetleri ve şirketleri acil önlem almaya çağırıyor.
Eğitim eşitliğinin sağlanması, yapay zekâ araçlarına erişimin artırılması ve kadınların dijital dönüşümün parçası haline getirilmesi gerekiyor. Aksi halde kadınlar, yeni iş dünyasının hem ekonomik hem de sosyal açıdan en büyük kaybedeni olabilir.
Uzmanların mesajı net:
"Yapay zekâ devriminin yükünü kadınların omzuna bırakmamak için zaman hızla daralıyor."
