Emekli Jandarma Kurmay Albay Agah Dolay, Çanakkale Savaşı’nda şehit düşen dedesinin izini sürerek, uzun süredir varlığına dair detaylı bilgi bulunmayan 38. Alay’ı gün yüzüne çıkardı. Dedesine ait bir tütün ikramiyesi belgesiyle başlayan araştırma, yıllar süren akademik bir çalışmaya dönüştü.
2012 yılında emekli olduktan sonra tarih araştırmalarına yönelen Agah Dolay, özellikle Çankırı tarihi üzerine yoğunlaştı. Bu süreçte 38. Alay’ın izini süren Dolay, hem Osmanlı hem Cumhuriyet dönemine ait sancaklara ulaştı, araştırmalarını kitaplaştırdı. “20. Yüzyılın İlk Yarısında Çankırı” adlı çalışması kısa süre önce yayımlandı.
Kırıntı bilgilerle yola çıktı
Dolay’ın ilgisi, annesinin dedesi Hıdırlıklıoğlu Mehmet oğlu İbrahim’e ait bir tütün ikramiyesi belgesini bulmasıyla başladı. Milli Savunma Bakanlığı arşivinden şehit kaydına ulaştı: “38. Alay 3. Tabur 11. Bölük’ten Hıdırlıklıoğlu Mehmet oğlu İbrahim, kangrenden şehit; zevcesi Sare, yetimleri Adeviye ve Fatma.” Adeviye’nin kendi anneannesi olduğunu öğrenince araştırmalarına hız verdi.
Sancağı askeri müzede buldu
-
Alay’ın Samsun’da lağvedildiğini belirleyen Dolay, kapatılan birliğe ait sancağın askeri müzede bulunduğunu öğrendi. Müze yetkilileri hem Osmanlı, hem Cumhuriyet dönemine ait sancakların varlığını doğruladı. Sancakların fotoğraflarını alarak kitabına da dahil etti.
Esir kampının tek fotoğrafı da onda
Araştırmaları sırasında yalnızca kendisinde bulunan bir esir kampı fotoğrafına da ulaştığını belirten Dolay, Çankırı’da İngiliz ve Anzak esirlerinin tutulduğu bu kampın yerini tespit etti. Fotoğrafı bir müzayedede bulduğunu ve başka bir örneğinin olmadığını da sözlerine ekledi.
Şehit dedesini arayanlara çağrı
Şehit kayıtlarına ulaşmanın artık daha kolay olduğunu vurgulayan Dolay, vatandaşlara Milli Savunma Bakanlığı’nın “Şehidimi arıyorum” hizmetinden faydalanmaları çağrısında bulundu. “O dönemde soyadı yoktu, lakaplar kullanılıyordu. Ben dedemin ‘Hıdırlıklıoğlu’ lakabını bildiğim için kolay buldum. Şimdi internet üzerinden herkes kendi şehidinin izini sürebilir,” dedi.
