Günümüz Türkçesinde çok sık kullanılmasa da, tarihî metinlerde, edebî eserlerde ve eski belgelerde bu ifadeye sıkça rastlanır.

Bani Ne Anlama Gelir?

Bani; bir yapının, kurumun ya da eserin ortaya çıkmasında doğrudan rol oynayan veya büyük katkı sağlayan kişiyi tanımlamak için kullanılır. Örneğin bir camiyi yaptıran kişi “caminin banisi” olarak anılır. Aynı şekilde bir fikir akımını, edebî topluluğu veya kültürel hareketi başlatan kişiler de “bani” olarak nitelendirilebilir.

TDK’ya Göre Bani Ne Demek?

Türk Dil Kurumu’na göre “bani” kelimesinin anlamı:

  • Kurucu, kurulumda bulunan kimse

  • Yapan kişi

Yani “bani”, bir şeyin başlangıcını yapan veya var olmasına öncülük eden kişi demektir.

Bani Kelimesinin Kullanımı

Bani kelimesi daha çok eski Türkçe dönemlerinde veya resmî–edebî metinlerde yer alır. Günümüzde aynı anlamı karşılamak için “kurucu”, “yapan”, “öncülük eden” gibi ifadeler tercih edilir.
Örneğin:

  • “Süleymaniye Camii’nin banisi Kanuni Sultan Süleyman’dır.”

  • “Bu derneğin banileri arasında dönemin önemli isimleri bulunuyordu.”

Sonuç

Özetle, bani kelimesi bir yapının, eserin veya kurumun kurucusu, yaptırıcısı ya da öncüsü anlamına gelir. Klasik Türkçe’nin zarif sözcüklerinden biri olarak, geçmişin dil mirasını bugüne taşıyan kelimeler arasında yer alır.