Buram Buram tarih ile sur içi ve Pazarkapı…!

Bugün biraz Trabzon’un çok uzak tarihi ile ilgili bazı görsellerle size seslenmek istedim.

Şehrin tarihi çok eskilere dayanıyor. 

Fatih’in Trabzon’u fethinden sonra şehirde müthiş bir imarlaşma da oldu. Kilislerini camii’ye çevrilmesi bir fetih sembolü olarak Trabzon’da da yapıldı.

 Ama bir rivayete göre, Trabzon’da bir şey de yapıldı. 

Bizans surlarının yıkılarak sur taşlarının fakir fukaranın ev yapmazı için kullanımına sunulmak istendi. 

Fatih bunu reddetti, pahidattan altın göndererek fakir fukarının evinin yapılmasını istedi.

Trabzon’un bir yazılı bir de efsanelerle dilden dile dolaşan tarihi vardı.

Bir de yaşanmış erken zaman tarihi.

Trabzon’un en eski mahallelerinden biri Pazarkapı’dır.

Tarih kokar.

Bizans’tan  kalma surların içindedir.

İpek Yolu üzerindedir.

Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren de ticaret merkezidir.

Taş evlerin en yoğunluklu olduğu mahalledir Pazarkapı.

Ve Pazarkapı, denize kıyı olduğu için Deniz ticaretinin de merkezidir.

Ve denize kıyısı olan taş evlerin kayıkhanelikleri de ünlüdür.

Merak eden Karanislerin, evini sorsun. Zeminindeki kayık haneyi görürler.

Fındık ticaretinin merkezi de Pazarkapı’dır.

Ne taş imalathaneler ve depolar göreceksiniz.

Bence yanınıza Pazarkapı’yı bilen birini alın ve bir gününüzü oraya ayırın.

Sabah, şehrin en güzel paçasını orada içersiniz.

Akşama doğruda da Kalkanoğlu Pilavı ya da kıymalı peynirli. En kalitesinde Pazarkapı’da.

BİR BİZANS EFSANESİ VE PAZARKAPI

İddia o dur ki, Pazarkapı’nın efsanelerle dolu tarihi bilen ve kuşaklara anlatarak mahallenin gizemli halini gün ışığına çıkaran Fetih Kandaz’a göre, İsa’nın mezarı da Pazarkapı’dadır. 

Ve hatta, Bizan’sın kutsal emanetleri de Pazarkapı açıklarındadır. 

Nasıl Mekke’den kutsal emanetler istanbul’a korunmak, kollanmak için getirilmiş ise, Bizans düştüğünde Fatih feth ettiğinde Papazlar, Bizans’taki kutsal emanetler bir gemiye koydu, Trabzon’a yola çıkarıldı. 

Zira artık tek  Bizans vardı, Trabzon’daydı..

Ama gemi, Pazarkapı açıklarında battı..

Efsane ya da değil, Trabzon tarihi için bu olay kullanılabilir.

TRABZON’UN EN ESKİ CAMİİ

Şehrin en eski camii hangisidir.

İskender Paşa mı?

Değil, bakın en eski camii de Pazarkapı’da dır. 

Pazarkapı’ya bir gününüzü ayırırsanız, sözünü ettiğim camiye de uğrayın. Bir vakit namazı da kılın emi.

Kanuni Sultan Süleyman’ın hocası Hoca Halil Efendi tarafından yaptırılmıştır. XVI. yüzyıl eseri olan bu yapı, bir deprem sonucunda 1896 yılında yıkılmış  olsa da yeniden yaptırılmıştır.

Semtin hatırı sayılır kişilerinden Hatipzade Emin Efendi eski yapıya uygun olarak planları çizmiş, yapımıyla da ilgilenmiştir.

Aynı zamanda camide hatiplik yapmış, bundan ötürü de camiye Hatip Camisi ismi yakıştırılmıştır.

Bunun yanı sıra kırk iki yıl imamlık yapan Kalkanoğlu Hafız Ahmet Efendi’nin anısına Kalkanoğlu Camisi de denilmiştir. 

Kare planlı kesme taş caminin iki katlı ahşap son cemaat yerine dört basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır.

Kuzeyden girilen ana mekan oldukça aydınlık ve üzeri çatı ile örtülüdür.

Mihrap ve minber gösterişsizdir. Minare son cemaat yerinin kuzeybatı köşesine kesme taştan stalaktitli şerefeli olarak yerleştirilmiştir.

VE SURLARDAKİ KAPILAR

Tarihi surlarda tarihi kapılar vardır. Çoğu kapatılmıştır. Çoğu yıkılmıştır. Her gün önünden geçtiğimiz Tabakhane surlarındaki 4 kapıyı size gösteriyoruz

Sıra sıra dizilen bu dört kapının 4’üncüsü daha yüksektir.

Çünkü, o kapı develere aittir.

Surlardan şimdi esemesi okunmayan dereye de gizli geçitlerle inildiğini hatırlatalım.

Tarihi kapıların açılması gerekiyor.

Hele, Pazarkapı’da denize ulaşım için sur kapıları bir tarih, bir gerçek kokuyor.

Yeri yurdu belli sur kapılarının mutlaka turizme kazandırılması gerekiyor.

BİLİN BAKALIM BU KİMİN EVİ?

Huysiz Virjin’i tanırsınız değil mi..?

Seyfi Dursunoğlu.

Pazarkapı’nın çocuğu..

Bu evde doğu büyüdü.

Pazarkapı’da harabe halindi.

Huysuz’in evini restore edip, müze yapmasına izin verilmeli.

Duyduk ki verilmiyormuş.

Çok yazık.

Hatta, Seyfi Dursunoğlu, Büyükşehir Belediyesi’ne başvurarak Şehir Müzesine kıyafetlerinden bağışlamak istemiş.. Çok makbul görülmemiş.

ALİ ŞÜKRÜ BEYİ’İN EVİ NEREDE?

Demokrasi şehitlerinden biri olan Ali Şükrü Beyi’in, Beşikdüzü’ünde evi olduğunu biliyoruz. 

O evin restore edilip müzeye dönüşmesi gerekiyor. 

Trabzon’da da evi olan Ali Şükrü Bey’in evinin Pazarkapı’da olduğu söyleniyor. Bunun bulunması gerekli. 

Bulunup restore edilip müze haline getirmek gerek. 

Ali Şükrü’ye karşı bu borcumuz.

HAMAMLARI İLE ÜNLÜ MAHALLE

Pazarkapı’nın bir ilginç özelliği de hamamları. Şehirde en çok hamamı olan mahalledir. Ve ne yazık ki, bir tanesi  kullanılıyor.

8 Direkli hamam. 

Oysa harabe halinde çok hamam vardır.

 Buradan belediye başkanlığı yapmış Atay Aktuğ’a teşekkür ediyoruz. 

8 direkli hamamı restore ettiği için. 

Peki ya diğer hamamlar.

Tophane ve Arif Paşa hamamlarını da iş başındaki belediyeler bir onarsa… Ne olur

A.METİN GENÇ’E ÇAĞRI

Pazarkapı’da Ortahisar ve İlçe Kaymakamlığının hizmet binaları yapıyor. 

Alan açıldı. 

Rahatladı. 

Benim, Ortahisar ilçe Başkanı A.Metin Genç’e bir çağrım var. 

Bunu Turizm il müdürlüğü yapamaz. 

Bir Pazarkapı turizm turu organize edin. 

Ve bir taş binayı da restore ederek, protokol makamı yapın. 

Meydandaki, belediye binası gibi.. 

Resmi kabullerinizi, Pazarkapı’daki  bir taş binada yapın… 

Bunu yapın.

PAZARKAPI VE HAN KAPILARI

Şu kapının güzelliğine el işçiliğine bakın. 

Pazarkapı’da taş binalara giriş kapılarındaki, tokmaklar bile bir tarih kokuyor. 

Ve özellikle o tokmakları bile inceleyin.

 İşte size Pazarkapı’da bir kapı… 

Mükemmel. Zamana karşı direnerek bu günlere geldi.

Her kapı bir anı.

 Her kapı bir tarih… 

Her kapı bir şaheser ve her kapı dillenerek bugünlere gelmiş Trabzon gerçeği..

PAZARKAPI İLE İLGİLİ BİR ÖNERİ

Bugünden itibaren şunu yapabilirsiniz. 

Kiminle Pazarkapı’yı gezebilirim.. 

Tabi ki Hasan Kandaz ile… 

Arayın ulaşın sizi seve seve Pazarkapı’yı gezdirir. 

Kanuni'nin gerçek evinin yerini gösterir. 

Trabzonlu ünlü ailelerinin ait taş konaklarının kimin olduğunu söyler. 

Pazarkapı’da büyüyen Hasan Kandaz’ın dinleyin… 

Şehrin efsanelerini de anlatır size..

 Pazarkapı’da mübaleden sonra giden Rumların yerine kimlerin geldiğini de… 

Pazarkapı’sız kalmayın.