Eğitim Sen Trabzon Şubesi, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında kamuoyuna yönelik bir açıklama yaptı. Şube Başkanı Muhammet İkinci’nin imzasını taşıyan açıklamada, çocukların karşı karşıya kaldığı hak ihlallerinin derinleştiği, özellikle savaş, yoksulluk ve eşitsizlik ortamlarında çocukların onurlu bir yaşam mücadelesi verdiği vurgulandı.
Çocuk hakları ihlalleri derinleşiyor
Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin hâlen en geniş katılımlı insan hakları metni olduğu hatırlatılırken, Türkiye’nin sözleşmeye koyduğu madde çekincelerini 2025 yılı itibarıyla koruduğu belirtildi. Bu çekincelerin özellikle anadili farklı olan çocuklar açısından eğitim ve kültürel haklarda eşitsizlik yarattığı ifade edildi.
Açıklamada, Türkiye’de çocukların sağlık, eğitim, güvenlik ve sosyal koruma alanlarında ciddi tehditlerle karşı karşıya olduğu dile getirildi. Çocuk işçiliğinin yaygınlaştığı, yaklaşık 2,3 milyon çocuğun çalışmak zorunda kaldığı, son 12 yılda en az 770 çocuğun iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği aktarıldı.
Eğitim sistemindeki ayrımcılığın mülteci ve farklı kimliklere sahip çocukları olumsuz etkilediği, müfredatın bilimsel ve laik eğitimden uzaklaşmasının eğitim hakkının niteliğini düşürdüğü ifade edildi.
Çocuk emeği sömürüsü tehlikeli boyutta
Mesleki Eğitim Merkezleri ve benzeri uygulamalarla çocuk işçiliğinin meşrulaştırıldığı eleştirisi yapılan açıklamada, çocukların düşük ücretlerle tehlikeli işlerde çalıştırıldığı ve bu durumun eğitim hakkını geri plana ittiği ifade edildi. Son iki yılda MESEM bünyesinde en az 15 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği bilgisi paylaşıldı.
Eğitim Sen, çocuk işçiliğini artıran piyasa merkezli eğitim politikalarından acilen vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı.
Suça sürüklenen çocuk sayısı artıyor
TÜİK’in 2024 verilerine yer verilen açıklamada, güvenlik birimlerine getirilen çocuk sayısının 612 bini aştığı, suça sürüklenen çocuk sayısının son 9 yılda yüzde 51 arttığı bildirildi. En yaygın suçların yaralama, hırsızlık ve uyuşturucu olduğu, özellikle uyuşturucu suçlarında dikkat çekici bir artış yaşandığı ifade edildi.
Çocukların suça sürüklenmesinin en önemli nedenlerinin yoksulluk, eğitimden kopma ve aile içi parçalanmalar olduğu vurgulandı. Uzmanların uzun vadeli çözüm için sosyal desteklerin artırılması, çocuk dostu kentler oluşturulması ve cezalandırma yerine rehabilitasyona dayalı adalet sistemleri kurulması önerilerine yer verildi.
“Çocukları korumak toplumsal bir sorumluluktur”
Eğitim Sen Trabzon Şubesi, çocukların güvenli, özgür ve sömürüden uzak bir yaşam sürmesinin anayasal bir sorumluluk olduğunu belirterek Türkiye’nin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne koyduğu çekinceleri kaldırması gerektiğini dile getirdi.
Açıklama, “Tüm çocukların 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nü kutluyor, hakları için mücadele eden çocukların yalnız olmadıklarını bir kez daha vurguluyoruz” sözleriyle tamamlandı.