Cemil Bozbaş'ın 28 Haziran 2022 tarihli köşe yazısı
Dünyada sosyal,ekonomik,yönetebilirlik ve fiziki yapılanma gibi çeşitli alanlarda faaliyetler devam ederken bu gelişmeler kırsal alanlarda da değişime sebep olmaktadır.Kırsal alanın önemli bir bileşeni olan ve insanları aktive eden tarım için sağlıklı politikalar üretilemediği içindir ki bu sektörde yaşanan sorunlar kırsaldaki toplumsal çözülmeyi hızlandırmış ve ilimizi göç travmasıyla yıllardır geri kalmışlığa mahkum edilmiştir.Burada asıl sorun artan yoksulluk,erişim iletişim ve gelişmemişlik gibi geri kalmış hizmetlerin yanında kır- kent arasındaki kopukluğun tolere edilememesi yanında doğal kaynakların hızla tükenmesi ve ürününün para etmemesi kırsal kesim insanının yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor olmasından kaynaklanmaktadır.Tarımla bütünleştirilen kırsal alanın devlet destekli yaklaşımı açısından temel de yeni politikalara açılımda yetersiz kalınması çiftçiye verilmesi gereken gayri safi milli hasılanın 0/01 inin tam olarak ödenmemesi mağduriyeti dahada artıran bir husus olarak sabitliğini devam ettirmektedir.
Bu hakkı gasp edilen çiftçi karnı doymadığı için yıllarca işlediği toprağını bırakarak köylerini terk etmekte ya en yakın ile yada başka illere göç etmektedir.Aslında kırsal kalkınma stratejisinin temeli insanı yaşadığı ortam da doyurmak ve orada tutmak olmalıdır.Onun için kırsal kesimin sahil kesimi ile gelişmişlik düzeylerinin aynı seviye ye ve yapısal nitelikli nedenlerinde(Bitkisel farklılık,Kent merkezi ve pazara uzaklık,Dinamik ve üretken mayan ekonomo,İşsizlik ve.) ortadan kaldırılması gerekmektedir.Yani insanlar göç ve benzeri olgulardan kurtarmak için muhakkak yatırımların bir kısmını kent merkezli olmaktan kurtarıp kırsal kesime kaydırarak bu alanlarda da girişimci yaratılmalıdır.Onun için Trabzon kırsalında(Şalpazarı,Tonya,Düzköy,Maçka,Köprübaşı,Dernekpazarı,Çaykara veHayrat) toplam 93877 nüfus yaşamakta bu insanlar 25300 hanede oturmakta yerleşik bu nüfusun 24000 kişisi gençlerden 46787 si erkeklerden 47054 ise kadınlardan oluşmakta kadın nüfusu ise erkeklerden 267 kadar fazlalık göstermektedir Sahil kuşağında bulunan ilçelerin yüksek kuşaktaki mahalle nüfusları da bu nüfusa eklenince sayı dahada artmakta olup,buralarda yaşayan gençlerin hemen hemen hepsi işsizdir.
Geçim ekonomilerine katkıları olmadığı gibi aileleri de bu durum ekonomik açıdan ciddi sıkıntı ile karşı karşı ya bırakmaktadır.Yüksek kuşakta yaşayan 93877 insan ya orman ürünleri yada hayvancılıkla geçinirken artık bu imkanlar da azalmış olduğundan insanlar umutlarını kentlere bağlama durumunda kaldıkları için kırsal hızlı bir şekilde boşalmaktadır.Büyük şehir yapılanması ile kapatılan 57 belde belediyesinin 44 adedinin kırsalda olması kamu hizmetlerinin bu alanlara akışınıda önemli ölçüde azalttığından insanlar en küçük hizmet alımı için kentlere inmektedirler.Bu gün insanlar 2009 yılına kadar aldıkları hizmetlerin ancak 0/0 10 unu almakta bu hususta insanlarda bıkkınlık yaratmaktadır.Ancak,hizmet gitmediği halde şu,elektrik,emlak vergisi ve inşaat giderleri astronomik miktarlarda alınmakta olup,bu durumda insanların ekonomik yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir.2009 öncesi belde belediyeleri olduğu dönemde çiftçi köyde ürettiğini belde merkezinde pazarlarken bu gün o imkan kalmamış ve insanlar kaderleri ile baş başa bırakılmışlardır.
ONUN İÇİN;
1-Kırsal kalkınma politikaları bir stratejik plan dahilinde ele alınmalı ve tarımsal alanların karlılıklarını artırma amacına yönelik olarak destekler ürüne verilmeli bu sayede rekabetin artırılması sağlanmalıdır,
2-Üretilen tarımsal hammedeler yerinde değerlendirilerek katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi sağlanmalı,
3-Kapatılan belde belediyelerinin yeniden açlması
4-Köylerin gelişmişlik düzeylerinin dikkate alınarak az gelişmiş köylere girişimci yetiştirme anlamında öncelik verilmeli,
5-Köyde üretilen ürünlerin yerinde pazarlanması için pilot köyler seçilip belediyelerin kontrolün de haftanın belli günlerinde köy pazarlarının kurulmasının sağlanması,
6-Kır ve kent arasındaki erişimin güçlendirilmesi,
7-Kırsaldaki ekonomik doğal kaynakların çoğaltılarak yatırım faaliyetlerinin özendirilmesi ,
8-İnsanları geleneksel kültürlerinde var olan üretim biçimlerine yöneltmek için teşvik edilmelerinin sağlanması,
SONUÇ:KIRSAL İNSANIN YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRMAK VE DOĞDUĞU TOPRAKLARDA DOYMASINI SAĞLAMAK İÇİN HER ALANDA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ÖNÜNÜ AÇARAK
KIR-KENT BAĞLANTISINI GÜÇLENDİRMEK GEREKMEKTEDİR.
