Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Başkanı Cemil Pehlivan açıklamalarında şu ifadeleri kullandı:
Son yıllarda hızla yayılım gösteren ve tarımda büyük zararlara yol açan kahverengi kokarca, Doğu Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere Türkiye’nin birçok bölgesinde etkisini artırdı. Geniş konukçu yelpazesi ve yüksek üreme kapasitesiyle bu zararlı, tarımsal ürünlerde kalite ve verim kayıplarına yol açmakta, bu da üretici gelirlerini tehdit etmektedir.
Kahverengi Kokarcanın Etkileri ve Mücadele Zorlukları
Kahverengi kokarcanın polifag (çok konukçulu) yapısı, zararlının 300’den fazla bitki türünde beslenebilmesini sağlamakta, bu durum özellikle fındık, mısır, elma, armut, domates ve mavi yemiş gibi ürünlerde ciddi kayıplara neden olmaktadır. Bununla birlikte, zararlının biyolojisi ve davranış özellikleri, klasik kimyasal mücadele yöntemlerini yetersiz kılmaktadır. Zararlının geniş konukçu yelpazesi, yüksek üreme kapasitesi, uçucu özelliği ve mevsimsel göç davranışları gibi faktörler, mücadeleyi oldukça zorlaştırmaktadır. Kimyasal mücadele, çevresel sürdürülebilirlik açısından da risk oluşturmaktadır.
Ulusal Kriz Boyutunda Müdahale Gerekliliği
Kahverengi kokarcanın hızlı yayılımı, sadece bölgesel bir sorun olmaktan çıkıp ulusal bir “tarımsal afet” boyutuna ulaşmıştır. Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi, bu durumun önemine dikkat çekerek, mevcut kurumlar arası koordinasyonun yetersiz kaldığını belirtmiş ve bu konuda acil önlemler alınması gerektiğini vurgulamıştır. Öneriler arasında, mücadelenin IRAP (İl Risk Azaltma Planı) kapsamına alınarak, Tarım ve Orman Bakanlığı, üniversiteler, araştırma kuruluşları ve meslek odaları gibi farklı kurumlar arasında eşgüdüm içinde çalışılması gerektiği ifade edilmiştir.
Önerilen Adımlar ve Eylem Planı
Kahverengi kokarca ile mücadelede atılması gereken başlıca adımlar şu şekilde sıralanmıştır:
- Ulusal Kahverengi Kokarca Eylem Planı oluşturulmalı ve IRAP ile ulusal afet stratejileriyle entegre edilmelidir.
- Erken Uyarı ve İzleme Sistemleri (feromon tuzak ağları, dijital haritalama vb.) kurulmalıdır.
- Biyolojik Mücadele Programları yerli doğal düşman türleriyle desteklenmelidir.
- Çiftçi Eğitimi ve Halk Bilgilendirmesi kampanyaları düzenlenmeli ve yanlış kimyasal uygulamaların önüne geçilmelidir.
- Kurumsal Eşgüdüm Mekanizması kurulmalı; Tarım ve Orman Bakanlığı, AFAD, Belediyeler, Üniversiteler ve Ziraat Mühendisleri Odası arasında sürekli veri paylaşımı ve ortak eylem protokolleri oluşturulmalıdır.
Çok Boyutlu Bir Kriz: Tarım ve Çevre Üzerindeki Etkiler
Kahverengi kokarca istilası, yalnızca tarımsal üretimi etkilemekle kalmayıp çevresel dengeyi ve toplum sağlığını da tehdit eden çok boyutlu bir kriz haline gelmiştir. Bu nedenle, zararlının kontrolü, bilim temelli, kurumsal koordinasyonla yürütülen ve sürdürülebilir bir afet yönetimi yaklaşımıyla ele alınmalıdır.
Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi’nin bu konuda yaptığı girişim, hem yerel hem de ulusal düzeyde farkındalık yaratmış ve kahverengi kokarca ile mücadelede daha etkili bir yaklaşım benimsenmesinin önünü açmıştır.
