Türkiye'de her yıl binlerce insan, trafik kazalarında hayatını kaybediyor. Sürücülerin bireysel hatalarından alkollü araç kullanmaya kadar birçok etken kazalara davetiye çıkarıyor.

247 taksi şoförünün katıldığı bir araştırmaya göre 10 taksi şoföründen 1'i alkollü araç kullanıyor, yüzde 50'si ise emniyet kemeri takmıyor. Çalışmanın sonuç bölümünde, alkollü araç kullanma yüzdesinin oldukça yüksek ve riskli bir davranış olduğu vurgulandı. Bu davranış içinde olan taksi şoförlerinin hem kendilerini hem de bu taksileri kullanan bireyleri kaza, yaralanma ve ölüm riskine soktuğuna dikkat çekildi.

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı'nda halk sağlığı stajı yapan Dr. Emir Tuğrul Keskin, Dr. Funda Kütük, Dr. Büşra Betül Özmen, Dr. Elif Özyörük ve Dr. Yelda Yazır, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Aslan önderliğinde 'Ankara'da Bazı Semt Duraklarında Çalışan Taksi Şoförlerinin Sağlıklı/Riskli Yaşam Davranışları' başlıklı bir araştırma yaptı.

Araştırmada Ankara Kızılay-Kolej-Maltepe semtlerindeki taksi duraklarında çalışan taksi şoförlerinin beslenme, uyku, bedensel etkinlik, sigara içme, alkol kullanma, güneşten korunma, emniyet kemeri kullanmak gibi sağlıkla ilgili davranışları tespit edildi. Araştırmaya adı geçen semtlerde bulunan kayıtlı 247 taksi şoförü katıldı. Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 39,6 olarak belirlendi.

Araştırma kapsamında taksi şoförlerinin sağlıklı beslendiğini düşünme, bedensel etkinlik yapma, uykusunun yeterli olduğunu düşünme, hayatının stresli olduğunu düşünme, emniyet kemeri kullanma, güneşten korunma yöntemi kullanım durumu, sigara içme durumu ve alkollü araba kullanma olmak üzere 8 sağlık davranışının var olup olmadığı değerlendirildi. Yalnızca bir şoförün 'istenen' davranışların tamamına sahip olduğu, 11'inin ise belirlenen sağlıklı yaşam davranışlarından hiçbirini yapmadığı vurgulandı. Sonuç olarak taksi şoförlerinin incelenen sağlık davranışlarında belirlenmiş olan bu eksikliklerin kurumsal yapılanmalarla işbirliği içinde giderilmesi önerildi. Bilgilendirici belge ve yayınlar, katılımlı tartışma saatleri gibi eğitim teknikler taksi şoförleri arasındaki farkındalığı artırmaya yönelik eğitimlerde kullanılabileceği vurgulandı.

TAKSİ ŞOFÖRLERİNİN YÜZDE 50'Sİ HİÇBİR ZAMAN EMNİYET KEMERİ TAKMIYOR

Katılımcıların yüzde 48'inin (118 kişi) sağlıklı beslenmediği tespit edilen araştırmada, şoförlerin yüzde 75'inin (182 kişi) son 7 içinde en az on dakika bedensel etkinlikte bulunmadığı belirlendi. Şoförlerin yüzde 72'si (179 kişi) hayatın stresli olduğunu düşünürken, yüzde 51'i (126'sı) emniyet kemerini hiçbir zaman kullanmıyor. Katılımcıların yüzde 38,6'sı hiç alkol kullanmadığını belirtirken, yüzde 10,1'i alkollü araç kullandığını, yüzde 15,4'üi daha önce alkol kullandığını ancak artık içmediğini ve yüzde 35,6'sı ise ara sıra alkol aldığını söyledi.

Avrupa Komisyonu için 2006 yılında İngiltere'de 'Alkol Araştırmaları Enstitüsü' tarafından hazırlanan raporda, her yıl alkollü araç kullanımı nedeniyle gerçekleşen trafik kazalarına bağlı ölümlerin, tüm trafik kazalarına bağlı ölümlerin üçte biri olduğunun gösterildiği ifade edilen raporda şu ifadeler yer aldı: "Bu sıklık düşünüldüğünde,taksi şoförleri arasında yapılan bu çalışmada alkollü araç kullanma yüzdesi oldukça yüksek ve riskli bir davranış olarak değerlendirilmeli. Bir başka deyişle, bu davranış içinde olan taksi şoförleri hem kendilerinin, hem de bu taksileri kullanan toplum bireylerinin kaza, yaralanma ve ölüm riski anlamına gelmekte."

ARAŞTIRMADAN ÖNEMLİ NOTLAR

-Taksi şoförlerinin yüzde 61,5'i (152 kişi) başkasının aracında şoförlük yapıyor.
-Şoförlerin yüzde 88,7'si (219 kişi) yalnızca taksi şoförlüğü yapıyor.
-Yüzde 11,3'ü taksi şoförlüğünü ek iş olarak yapıyor.
-Ortalama çalışma süresi 11,5 saat.
-Yüzde 15'inin (39 kişi) doktor tarafından tanısı konuşmuş bir hastalığı bulunuyor.
-Yüzde 14'ü (35 kişi) ilaç kullanıyor.
-Taksi şoförlerinin yüzde 58'i (144 kişi) sigara kullanıyor.
-Katılımcıların yüzde 57,9'u (143 kişi) güneşten korunma yöntemlerini kullanmıyor