Varisler, özellikle 30'lu yaşların sonunda ve 40'lı yaşların başında sıkça görülen bir dolaşım bozukluğudur. Çoğu insanın hayatında en az bir kez karşılaştığı bu sorun, bacaklarda ağrı, şişme, kaşıntı ve hatta cilt yaralarına neden olabilir. Ancak, birçok insan varislerin yalnızca estetik bir sorun olduğunu düşünürken, gerçek şu ki, ihmal edildiğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler.
Kalp ve damar cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Macit Bitargil, varislerin neden olduğu belirtiler, teşhis ve tedavi seçenekleri, beslenme ve egzersizle ilişkisi ve varislerle yaşamanın yolları gibi birçok konuyu sizinle paylaşıyor. “Varis hastalığı nedir? Neden oluşur? Skleroterapi tedavisi başarılı sonuç verir mi?” sorularını birlikte inceleyelim.
Varis Nedir?
Varis, genellikle bacaklarda ortaya çıkan ve kan dolaşımındaki bozukluk nedeniyle oluşan, genişlemiş, kıvrılmış ve belirginleşmiş damarlardır. Bu durum, kanın kalbe geri dönüşü sırasında damarlardaki kapakçıkların düzgün çalışmaması sonucu kanın geriye doğru akmasına neden olur. Bu kanın birikmesi, damarların genişlemesine ve kıvrılmasına sebep olur.
Varisler, en sık bacaklarda ortaya çıksa da genital bölgede, özellikle de kadınlar arasında hamilelik sırasında da görülebilir. Belirtileri arasında bacaklarda ağrı, şişme, kaşıntı, ciltte renk değişikliği ve hatta cilt yaraları yer alır.
Genellikle zararsız olan varislerin ancak bazı durumlarda tedavi edilmesi gerekir. Ayrıca, rahatsızlığın ilerlemesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Varis Hastalığının Sebepleri Neler Olabilir?
Varislerin oluşumunda birden fazla faktör etkilidir. Sebepleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
· Genetik faktörler: Varislerin ailesel yatkınlık gösterdiği bilinmektedir. Ebeveynlerde varis olması, çocuklarda da görülme riskini artırabilir.
· Yaş: Yaşlandıkça damarların elastikiyeti azalır ve kapakçıkların işlevi bozulabilir. Bu nedenle yaş ilerledikçe oluşum riski artar.
· Cinsiyet: Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla daha yüksektir. Bu durumun sebebi, kadın hormonlarından olan östrojenin damar duvarlarını zayıflatmasıdır.
· Hamilelik: Gebelikte, artan kan hacmi ve rahmin büyümesi nedeniyle bacaklarda ve pelvis bölgesindeki damarların üzerindeki basınç artar. Bu durum, varis oluşumunu tetikleyebilir.
· Obezite: Fazla kilo, bacaklardaki damarlara ekstra baskı uygular ve kan dolaşımını zorlaştırır. Bu durum da rahatsızlığa zemin hazırlayabilir.
· Uzun süre ayakta kalma: Ayakta uzun süre kalmak, bacaklardaki kanın geri dönüşünü zorlaştırır ve önemli bir etkendir.
· Oturma tarzı: Bacakları çaprazlama veya ayak bileklerini birleştirerek oturma, kan akışını engelleyerek varise yol açabilir.
· Sigara kullanımı: Sigara içmek, damarlardaki kan akışını engelleyerek rahatsızlık için elverişli bir ortam yaratır.
· Diğer faktörler: Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, diyabet gibi diğer sağlık sorunları
Varis Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Varis hastalığının belirtileri şunlardır:
· Bacaklarda ağrı, kramplar ve rahatsızlık hissi
· Bacaklarda şişme ve ağırlık hissi
· Bacaklarda kaşıntı
· Bacaklarda yanma hissi
· Ciltte koyu renkli lekeler
· Bacaklarda kramp benzeri ağrılar
· Ciltte pullanma, kaşıntı ve kızarıklık
· Bacaklarda cilt ülserleri ve yaraları
· Varisli damarların belirgin görünümü
Belirtiler genellikle ağrılı ve rahatsız edicidir. Özellikle de gün boyunca ayakta kalmak veya oturmak zorunda olan kişilerde daha sık görülür. Belirtilerin şiddeti, varislerin boyutu ve ilerlemesi ile ilişkilidir. Eğer bu hastalığın belirtilerinden herhangi birini yaşıyorsanız, doktorunuza danışmanız önerilir.
Varis Hastalığının Teşhisi Nasıl Yapılır?
Varis hastalığının teşhisi için birkaç farklı yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
· Fizik muayene: Doktor, varisli damarları belirlemek için bacaklarınıza dokunur ve inceler.
· Ultrason: Ultrason, varislerin boyutunu ve yerini belirlemek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu test, rahatsızlığın yaşandığı damarların neden olduğu kan akışındaki anormallikleri tespit etmek için de kullanılmaktadır.
· Venografi: Venografi, bir kontrast madde enjekte edilerek damarlarınızın röntgen görüntüsünün alınmasıdır. Bu test, varislerin neden olduğu kan akışındaki anormallikleri daha ayrıntılı bir şekilde gösterir.
· Doppler ultrason: Doppler ultrason, kan akışını ölçmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu test, varislerin neden olduğu kan akışındaki anormallikleri gösterir ve aynı zamanda kanın geri akışını tespit eder.
Bu hastalığın teşhisi, genellikle doktorunuzun fizik muayenesi ile başlar. Daha sonra ultrason veya diğer görüntüleme testleri ile teşhis edilir. Varis hastalığının teşhis edilmesi önemlidir. Çünkü erken tedavi edilmezse, varisler ilerleyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Sık Kullanılan Varis Tedavileri Nelerdir?
Varis tedavileri, varislerin şiddeti ve türüne bağlı olarak değişmektedir. Bazı tedaviler semptomları hafifletmek için kullanılırken, diğerleri varislerin kendisini tedavi etmek için tasarlanmıştır. Tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
· Kompresyon çorapları: Bacaklardaki şişliği ve ağrıyı azaltmak için sıkılaştırıcı çoraplar kullanılabilir.
· Skleroterapi: Bu yöntemde, varisli damarlara bir madde enjekte edilerek damarlar kapatılır. Kanın normal damarlara yönlendirilmesi sağlanır. En sık kullanılan tedavi yöntemidir.
· Lazer tedavisi: Lazer ışığı, varisli damarların kapatılması için kullanılabilir.
· Ameliyat: Ciddi vakalarda, varislerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
· Radyofrekans ablasyonu: Bu yöntemde, bir elektrot ile varisli damar ısıtılır ve kan akışının bloke edilmesi sağlanır.
· Venöz stripping: Bu yöntemde, bir cerrah varisli damarı çıkarmak için cilt üzerinde kesiler yapar.
Varis tedavileri, hastanın durumuna, varislerin şiddetine ve türüne bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı tedaviler semptomları hafifletmek için kullanılırken, diğerleri varislerin kendisini tedavi etmek için tasarlanmıştır. En iyi tedavi seçeneği için doktorunuza danışmanız önemlidir.
