Türkiye'de 6 Şubat tarihinde gerçekleşen tarihi depremler birçok şehirde binlerce binanın yıkılmasına yol açtı. Gece yarısı meydana gelen ilk büyük deprem, 7.7 olarak kaydedildi. Türkiye'nin güney komşusu Suriye'de de yıkıma yol açan sarsıntı, kuzeydeki Rusya'dan güneydeki Mısır'a 16 ülkede hissedildi.
İlk depremden dokuz saat sonra, bu kez Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi yakınlarında 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntı daha meydana geldi. Uzmanlar ikinci depremin beklenmedik olduğunu belirtiyor.
Depremler sonucunda Hatay, Adana, Osmaniye, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep Malatya, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Kilis'te binlerce bina yerler bir oldu. Resmi verilere göre yaklaşık 6 bin binanın tamamen yıkıldığı ortaya çıktı, tam sayının önümüzdeki günlerde netleşmesi bekleniyor.
Kar yağışı ve yağmurla birleşen felakete karşı Türkiye topyekun seferber olurken, ilk günden itibaren yurt dışından kurtarma ekipleri Türkiye'ye yardıma koştu.
Amerikan teknoloji şirketi Maxar ise, depremlerin neden olduğu yıkımı uydudan görüntüledi. Maxar'ın paylaştığı fotoğraflardan bazıları depremden yaklaşık dört ay önce, 4 Ekim 2022'de çekilmiş. - Gaziantep Islahiye
Yeni karelerin çekildiği tarih ise, depremden bir gün sonra, 7 Şubat 2023'ü gösteriyor. - Gaziantep Islahiye
Gaziantep'in Nurdağı ve Islahiye ilçelerinde depremden önce ve sonra alınan görüntüler, yıkımın boyutunu ortaya koyuyor. - Gaziantep Nurdağı Gaziantep'in Nurdağı ilçesinden depremin yaklaşık 24 saat sonrasında alınan uydu görüntüsü.
Bir diğer uydu şirketi Planet Labs'ın görüntü aldığı yer ise, Kahramanmaraş oldu. Fotoğrafta, Kahramanmaraş merkezde onlarca binanın enkaza dönüştüğü dikkat çekiyor.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, Planet Labs'ın uydu fotoğraflarını Kahramanmaraş şehir merkezinde büyük hasar notuyla abonelerine servis etti.
Depremlerin meydana geldiği bölge, Türkiye'ye kadar uzanan devasa fay hattının batı kolu. Tarihteki en büyük depremlerin birçoğunun kaydedildiği Pasifik Ateş Çemberi fay hattı, güneyden ilerleyerek Hint Okyanusu'nu geçip Arap Yarımadası'na ulaşıyor.
Burada ikiye ayrılan fay hattının bir ucu Umman Denizi'nden İran topraklarına giriyor, ardından Irak ve Türkiye'ye kadar ilerliyor. Söz konusu fay hattı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde son buluyor.
İkinci hattın güzergahı ise Kızıl Deniz'den başlayıp Suudi Arabistan, İsrail, Lübnan gibi ülkelerden geçerek, Hatay'dan Adana ve Kahramanmaraş'a kadar ulaşıyor. Daha sonra Akdeniz açıklarına dönen fay hattı, Kıbrıs, Rodos ve Girit adalarının güneyinden İyon Deniz'i açıklarına kadar devam ediyor. Türkiye'yi 6 Şubat 2023 tarihinde vuran deprem fırtınası, ikiye ayrılan devasa fay hattının batı kolu üstünde gerçekleşti.
Amerikan Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS), büyüklüğünü 7.8 ve 7.5 olarak duyurduğu depremlerin aktif bir sismik bölge olduğunu vurgulayıp sarsıntının merkez üssünü Anadolu, Arabistan ve Afrika levhaları arasındaki kavşak olarak tanımladı. USGS'ye göre, 7.8'lik depremin merkez üssünün 250 kilometre çevresinde 1970'lerden bu yana büyüklüğü 6'yı geçen üç deprem gerçekleşti. USGS, bu üç büyük sarsıntıdan birinin 24 Ocak 2020'deki Elazığ depremi olduğunu kaydetti.
7.8'lik depreme sığ derinlikte doğrultu atımlı fayın neden olduğunu aktaran USGS, sarsıntının kuzeydoğu-güneybatıdaki dikine bir sol yanal fayı veya güneydoğu-kuzeybatıdaki sağ yanal fayı kırdığını belirtti. USGS'ye göre, 7.8 büyüklüğündeki bir doğrultu atımlı deprem, 190 kilometre uzunluğunda ve 25 kilometre genişliğindeki fay hattını parçalar.
Yaklaşık dokuz saat sonra 7.8'lik depremin merkez üssüne 95 kilometre uzaklıkta 7.5 büyüklüğünde başka bir sarsıntının daha kaydedildiğini vurgulayan USGS, yeni depremin doğu-batı yönünde dikeye yakın sol yanal atımlı fayı ya da kuzey-güney doğrultusunda sağ yanal atımlı bir fayı kırarak gerçekleştiğini bildirdi.
USGS'ye göre, 7.5'lik doğrultu atımlı bir deprem 120 kilometre uzunluğunda ve 18 kilometre genişliğindeki bir fayı koparır. Ayrıca, 7.8 ve 7.5'in engin Doğu Anadolu fay bölgesinde gerçekleştiğini dile getiren USGS, artçı şoklar da göz önüne alındığında 7.5'in 6 Şubat deprem dizisiyle tutarlı olduğunu kaydetti.
Türkiye'nin güneyi ve Suriye'de son yüzyıllarda on binlerce insanın hayatını kaybettiği depremler yaşadığını hatırlatan USGS, söz konusu sarsıntıların kesin yerlerinin ve büyüklüklerinin sadece tahmin edilebildiğini yazdı. Suriye'nin kuzeyindeki Halep'te 1138 tarihinde gerçekleşen depremin büyüklüğünün 7.1 olduğunu belirten USGS, 1822 tarihindeki sarsıntının ise 7 büyüklüğünde olduğunu öngördü. 1822'deki depremde 20 bin ila 60 bin arasında can kaybı olduğu tahmin ediliyor.
Amerikan Washington Post gazetesi ise, Columbia Üniversitesi'nin bir araştırmasına yer verdi. Araştırmaya göre, Türkiye her yıl saat yönünün tersine yavaşça yaklaşık 2,5 santimetre hareket eden ve batıya doğru kayan Dünya kabuğundaki bir blok olan Anadolu Plakası'nın üstünde yer alıyor. Anadolu Plakası, Avrasya, Arabistan, Afrika ve Ege plakalarıyla çevrili. Komşu plakalarla çarpışmaların neden olduğu hapsedilmiş gerilim, sık sık depremlere yol açabilir.
