Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de cinsel yolla bulaşan hastalıkların görülme sıklığı giderek artmaktır. Bu hastalıklar çoğu zaman belirti vermeden seyredebilir, bazen de durumun gizlenmesi nedeniyle toplumda sessizce ve hızlıca yayılabilir.
Koruyucu bariyer olmadan yapılan cinsel etkinliklerle oluşan ve başta cinsel organlar olmak üzere, diğer organ ve sistemleri de etkileyebilen infeksiyon hastalıkları, Cinsel Yolla Bulaşan İnfeksiyonlar (CYBİ) olarak tanımlanmaktadır. Bu hastalıklar, genellikle cinsel ilişki ile bulaşabilmekte, ayrıca gebelik ve doğum sırasında anneden bebeğe geçebilmekte, kontrolsüz kan ürünleri, uygun olmayan ortam ve şartlarda gerçekleştirilen epilasyon, piercing, dövme gibi işlemler de önemli risk oluşturmaktadır.
En sık hangi hastalıklar görülüyor?
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların belki de toplum tarafından ismen en bilinenleri sifiliz (frengi) ve gonoredir (bel soğukluğu). Toplumumuzda hastalıkların net tanı almama olasılıklarını ve kesin verilerin bulunmamasını da öngörerek söyleyebileceğimiz, bu iki hastalığa göre son yıllarda genital herpes (genital uçuk) ve HPV’nin (genital siğil) çok daha fazla görüldüğüdür.
Cinsel yolla bulaşan infeksiyonların ne tür işaretleri olabilir?
Hastalığın türüne göre işaretler değişmektedir. Genital bölgede, makat etrafında, ağız içerisinde yaralar, içi sıvı dolu kabarcıklar, küçük yumuşak veya sert kıvamda kabarıklıklar, idrar yaparken yanma, sızı, genital akıntı, kasıklarda ağrı ve şişlikler durumunda vakit kaybetmeden bir deri ve zührevi hastalıklar (dermatoloji) uzmanına başvurulması gereklidir. Bu belirtilerin cinsel ilişkiden birkaç gün sonra ortaya çıkabileceği gibi, birkaç ay sonra da görülebileceği unutulmamalıdır.
Risk faktörleri neler?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için risk faktörleri konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. Çok sayıda kişi ile cinsel ilişki kurmak en önemli risk faktörüdür. Korunmasız cinsel ilişkide bulunanlar, özellikle seks işçileri ve bunların müşterileri risk altındadır. Alkol veya uyuşturucu madde bağımlıları, kontrolsüz kan nakli yapılanlar, uygunsuz şartlarda dövme, epilasyon, piercing yaptıranlar ve manikür, pedikür gibi işlemlerde ortak hijyen ürünleri kullananlar da risk grubu içerisindedir.
Bu hastalıkların seyri nasıldır?
Olguların önemli bir kısmında hastalıklar belirti oluşturmadan ilerleyebilir. Tedavisiz iyileşmez ve kronik infeksiyonlara dönüşür. Kişiden kişiye bulaşarak yayılımını sürdürür. Bu hastalıklar, cinsel birlikteliğin bulunduğu eşi de etkiler. Kısırlık başta olmak üzere çeşitli sorunlara yol açabilirler. HIV infeksiyonu gibi ölümcül seyredenleri de mevcuttur. Bu nedenle en kısa sürede bir dermatoloji uzmanı tarafından, çoğu olguda mutlaka gerekeceğinden, mümkünse her iki eş birlikte değerlendirilerek tanı konulmalı ve tedavi planlanmalıdır.
Tanı ve tedavi nasıl olmaktadır?
Hastalığın tipine göre kanda, idrarda veya akıntı örneklerinde incelemeler yapılarak tanı konulabilmektedir. Bu hastalıklara dönük antimikrobiyal tedavi ile çoğu hastada sorun ortadan kalkmaktadır. Ancak unutulmaması gereken, cinsel yolla bulaşan hastalıkların tamamı önlenebilen hastalıklardır.
Sağlıklı cinsel yaşam için öneriler:
1.Tek eşlilik!
2.Kondom kullanın!
3.Riskli cinsel davranışlardan kaçının / Güvenli cinsel yaşam!
4.Cinsel yol dışında bulaşma konusuna dikkat edin!
5.Genital bölgede yara veya akıntı durumunda gecikmeden muayene olun!
