Trabzon’da, Büyükşehir kapsamında, özellikle kırsalda, yoğun bir şekilde beton kaplama yapılmaktadır. Beton kaplamalar, genellikle, doğal zemin altyapı üzerine uygulanmaktadır. Esas itibarla, beton yol üstyapısı denildiğinde, doğal zeminin taşıma gücü dikkate alınarak bir üstyapı hesabı yapılmalıdır. Tabaka kalınlıklarının boyutlandırılması yönüne gidilmelidir. Bilindiği üzere, beton yol üstyapısı kesiti içerisinde, iyileştirilmiş altyapı, alt temel tabakası, temel tabakası ve beton plak kaplama tabakası imal edilmelidir. Bazı uygulamalarda, konfor parametresini artırmak üzere bu yapı içerisinde bitümlü kaplama (asfalt) uygulamaları da gerçekleştirilmektedir.
Doğal zemin üzerine yapılacak olan beton plak kaplamaların; iklimsel ağır koşullar, yağışlar, özellikle eğimli kesimlerdeki düşük hızlı yüksek tonajlı araçlarla oluşan yüksek yükleme süreleri ile, kısa zamanda performans problemleri oluşturacağı açıktır. Bu nedenle, beton yol imalatları, beton üstyapı anlayışıyla imal ettirilmelidir. Zemin durumu düşünülerek alt temel ve temel tabakası uygulamaları koşullara bağlı olarak dizaynın bir parçası olarak imal ettirilmelidir.
DOĞAL ZEMİN ÜZERİNE BETON PLAK KAPLAMA, KISA DÖNEM SÜRECİNDE, ALT TEMEL-TEMEL ÖZELLİĞİNDE BİR YAPI OLUŞTURUR
Trafik etkilerine bağlı olarak beton plak içerisinde zemin pompalanması, trafik yükleri, iklimsel etkiler, zemin özelliklerinin değişimine bağlı olarak farklı oturmalar, donatı uygulamasının yapılmaması vb. nedenlerle beton plak kaplamalarda bozulmaların oluşacağı, yüzey defleksiyonlarının gerçekleşeceği ve soyulma problemlerinin oluşacağı açıktır. Bu durumlar, sürüş konforunu da oldukça olumsuz etkileyecektir.
Bu beton plak kaplamalarda belirlenen bozulmalar düşük-orta-yüksek oranlarda oluşacak olsa da, en önemli kazanımı ileriki süreç için bir alt temel-temel tabakası oluşumunun sağlanması olacaktır. Dolayısıyla, bu kaplamaların bir şekilde yeniden kaplanması kısa sürede yeniden gündeme gelecektir. Bu durumda da ince beton kaplama ve üzerine ince emülsiyon karışım uygulamaları (slurry, micro surfacing, chip seal vs) mutlaka gündeme alınmalıdır.
İNCE ASFALT HARÇ KARIŞIMLAR UYGULAMAYA ALINMAK ZORUNDA-HER NOKTADA BİTÜM EMÜLSİYONU GEREKECEK
Şehir merkezinde asfalt kaplamalar yüzey konforu bakımından çok kötü. Mevcut altyapı (su, kanalizasyon, doğal gaz, iletişim hatları) uygulamaları ile kaplamalar ciddi oranda hasara uğruyor ve dolayısıyla sürüş rahatsızlığı veriyor, araçlar bozuluyor, bunun da maliyeti vardır. Bu tür bozulmalara, üstyapının şehirlerdeki mevcut durumu dikkate alındığında en iyi çözüm bitüm emülsiyonları ile üretilecek olan ince harç karışımlar olacaktır. Bu bakımdan “slurry seal”, “micro surfacing”, “chip seal” uygulamaları öne çıkacaktır. Bu uygulamaların hepsinde de bitüm emülsiyonu kullanılabilecektir.
BU GERÇEKLERLE, BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BİTÜM EMÜLSİYON ÜRETİM TESİSİNİ İVEDİ OLARAK KURMALIDIR. ÇOK HIZLI YOL ALDIRIR, KONFOR OLUŞTURUR. STRES YÖNETİLİR.
Yapılan beton yollar büyük oranda, beton yol üstyapısı değil beton plak kaplamadır. Dolayısıyla belirtildiği üzere, bu plak kaplamalar mevcut şartlarda alt temel-temel tabakaları özelliğinde bir ölçüde görülebilir. Özellikle “chip seal” uygulaması kırsalda, “slurry seal-micro surfacing” şehirde düşünüldüğünde bitüm emülsiyon üretim tesisi kurulmalıdır. Düşük yatırımla bu tesis kurulabilir. Büyük oranda katma değer yaratacak bir uygulama olacaktır. Bir yandan da yalıtım sektörü bağlamında izolasyon malzemesi olarak da ticarileşme potansiyeli yüksektir.
KONU BÜYÜKŞEHİRİN YETKİSİNDE
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu; Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları Madde 7 -g bendi bağlamında; “g) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; …..” belirtmektedir. Açıkça anlaşıldığı üzere, tanımlanan yollarda, Büyükşehir Belediyesi bakım ve onarım çalışmalarından doğrudan sorumlu kılınmıştır.
