Biz de bu veriyi Trabzon sokaklarına taşıdık, mikrofonu vatandaşa uzattık. Ortaya hem renkli hem düşündürücü yorumlar çıktı.
“Ben kendim mısır ekmeğiyle meydana gelmişim!”
IQ testini tam anlayamayan bir vatandaşa durumu “zeka seviyesinin belirlenmesi” olarak açıkladığımızda şu yanıtı aldık:
“Birincisi ben kendim mısır ekmeğiyle meydana gelmişim... Trabzon en aşağı 2’nci ya da 3’üncü sırada olmalı bence. Bizim insanımız daha zeki ve cesurdur.”
“İnsanların seviyesini bakıştan anlarım”
Bazı vatandaşlar da karşısındaki insanın seviyesini anlamanın farklı yolları olduğunu savundu.
“Karşımdakinin seviyesini anlamak için ya arkadaş olurum ya da hısım. Ama insan, insanı ayırt eder. Konuşmasından, bakışından anlar.”
“Trabzon insanı hem zeki hem çalışkan”
Başka bir vatandaş ise yöresel mutfakla zekayı ilişkilendirdi:
“Biz hamsi yiyoruz, balık yiyoruz. Bence birinci Trabzon olmalıydı. Trabzon’un insanı çalışkan, kadını erkeği fark etmez, zekası çok yüksektir. Memleketimiz bayır, öyle evler yapıyorlar ki hayret edersin. O yüzden Trabzon birinci sınıf olmalı.”
“Cem Yılmaz bile taklit yapamam demişti!”
Bazı vatandaşlar ise Trabzonluların pratik zekâsına dikkat çekti:
“Trabzon’un IQ’su çok yüksek. Ne diyor Cem Yılmaz, ‘Trabzon’a geldiğimde parodi yapamam’ diyor. Yani herkes benim gibi... Trabzon’un insanı hem sinirli, öfkeli ama anında bir şey üretebilen bir toplumuz.”
“Trabzon her zaman birinci olmalı”
IQ sıralamasındaki 11. sırayı yeterli bulmayanlar da vardı:
“Test yanlış bence. Daha üstte olmalıydı. Trabzon her zaman birinci sırada olmalı. Bizim insanlarımız çok zeki, küçümsenmemeli. Ben konuştuğumda karşımda insanı çözerim.”
Bir başka vatandaş ise, “11. sırada olması fazla olmuş, biraz daha ortalarda olmalıydı,” yorumunu yaparken, bir diğeri de “Bence iyi sıralama,” diyerek durumu olumlu değerlendirdi.
Ayrıca bir vatandaş, “Karşımdaki insanın seviyesini analitik zekasından, iletişim becerisinden anlarım,” ifadelerini kullandı.
“Zekayı davranıştan anlarım”
Bazı yorumlarda zekânın toplumsal uyumla ölçülebileceği de dile getirildi:
“IQ seviyesini siyasi görüşünden, oturuşundan, çevresine faydalı mı, komşularıyla iyi geçiniyor mu… Zararsızsa iyi bir insandır,” diyen vatandaş, IQ’yu yalnızca akademik başarıyla değil sosyal davranışlarla da ilişkilendirdi.