Yasal Dayanaklar ve Alınacak Önlemler

Türk Çevre Mevzuatı incelendiği zaman toprak, su, gürültü, hava ve katı atıklar ile ilgili yönetmeliklerin bulunduğu fakat önceki yazılarımızda bahsettiğimiz uygulamaların neden olduğu görsel kirlilik ile ilgili bir kanun ya da yönetmeliğe rastlanılmadığı görülmektedir. Ancak Konya Büyükşehir Belediyesinin 1580 sayılı Belediye Kanunu, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, 2918 sayılı karayolları Trafik Kanunu, 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkındaki Kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu, 2863- 3386 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ve bu kanunlarla ilgili uygulama yönetmelikleri ve diğer ilgili mevzuat hükümleri ile Büyükşehir ve ilçe Belediyelerin yetki, görev ve sorumluluklarını belirleyen hükümleri doğrultusunda hazırlanan ‘Şehir Estetiği, Reklam, Tanıtım ve Tabela Yönetmeliği’ bulunmaktadır.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Mevcut çevre sorunlarını ortadan kaldırmak, azaltmak ve bundan sonra oluşabilecek sorunlara karşı daha etkili önlemler alabilmek için sorunların kaynaklarının ve sonuçlarının çok iyi bilinmesi gerekir.

1. Gerekli yaptırımların yapılabilmesi ve görsel kirliliğin önlenmesi amacıyla Türk Çevre Mevzuatı kapsamında “Görsel Kirlilik Yönetmeliği” çıkarılmalıdır.

2. Yeni kurulan yerleşim alanları içerisinde yapılaşmaya paralel olarak belirlenen ölçüler içinde yeşil alanlar da nicelik ve nitelik yönünden standartlara uygun olarak kurulmalıdır.

3. Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde çok katlı bina yapımına sınırlama getirilmelidir.

4. Dikey, yanlış ve çarpık yapılaşmanın önüne geçilmeli, kentleşme sürecinde izlenecek politikalarda ekolojik değerlere, çevre koruyucu ve geliştirici tedbirlere önem verilmelidir.

5. Görsel uyumsuzluk ve kirliliğin yoğunlaştığı bölgelerin tespiti ve bu bölgedeki işyeri sahiplerinin bu konuda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, kirlilik yaratan unsurların ortadan kaldırılması için müdahale ve iyileştirme politikalarının üretilmesi,

6. Kentsel mekanlara, bina cephelerine tüketiciye hitap edecek olası her ortama konacak olan reklam panoları ile ilgili konacağı yer ve malzemesi dahil, detay içeren kısıtlayıcı ve yönlendirici standartlar uygulanması,

7. Kirliliği yaratan kaynakların ortadan kaldırılması için, müdahale ve iyileştirme politikalarının üretilmesi, planlı müdahaleler ile yönetmeliğe aykırı ticari tabela uygulamalarının standartlara uygun hale getirilip denetim altında alınması,

8. Gerek bina cephelerinde, gerekse sokak cephelerinde kullanılan tüm öğelerin denetimleri,

9. Cephelere asılan tabela ve reklam panolarının yoğunluğu nedeniyle algılanamayan bina cephelerinin yeni Trabzon l İmar Yönetmeliği ilgili maddeleri gereğince binanın yapılan projesine uygun olarak kullanılması, izinsiz olarak eklenti vs. yapılmaması, ticari reklam tabelası ve diğer eklentiler için teknik ve görsel standartların uygulanması ve denetlenmesi,

10. Kirli görünüm arz eden bakımsız bina cephelerinin İmar Kanunu ve Çıkarılacak Yeni Trabzon İmar Yönetmeliğinin ilgili maddelerine istinaden temizlenmesi ve yenilenmesi,

11. Eletrik ve telefon tellerinin yeraltına alınması,

12. Üst geçit deği alt geçitlerin yapılması,

13. Kavşak ve üst geçitlerin beton yığınlarının yeşil sarmaşıklarla kapatılması,

14. Boş duvarların sanatsal resimlerle kapatılması,

15. Direklerin çiçek sepetleri ile süslenmesi İstanbul Bebek sahilindeki örnek gibi,

16. Tarihi evler ve surların üstüne bez afişleri asılmaması,

17. Kent estetiği kurulunun oluşturulması, belediye başkan yardımcılarından biri ve vali yardımcılarından birinin sanat bakışı olan kişilerden olması. kentte yaşayan sanatçılar ve sanat derneklerinin temsilcilerinin kent estetiği kurulunda yer verilmesi,

18. Kent bir tablo gibidir, kompozisyonda objeler yerli yerinde, renkler uyumlu olmalıdır.

Yapılan tespitlere bağlı olarak bina cepheleriyle ilgili tasarım önerileri getirilmelidir. Bu tasarım önerileri, tabela büyüklüğü, tabelada kullanılan malzeme ve renk, tabela uygulama yeri, bina rengi, tente renkleri vb. detayları kapsamalıdır. Hedefler doğrultusunda yapılacak uygulamalarda bina cepheleri uyumsuz ve çirkin eklentilerden (tabela, klima, kablo, anten vb.) arındırılmalı ve bakımsız bina cepheleri yenilenmelidir. Binaların mülk sahiplerine ve kiracılarına tebligatlar yapılmalı ve kendi binalarıyla ilgili alınan kararlar ve öneriler kendilerine iletilmeli, istenildiği taktirde bina renkleri ve tabela düzenlerine onlarla birlikte karar verilmelidir.