Merhaba Sevgili Okuyucularımız,

Öncelikle siz değerli Trabzon halkı ile bu köşe yazısı serisinde buluşmanın haklı sevincini yaşamaktayım. Her ne kadar buraya gelmiş olmamın üzerinden kısa bir süre geçmiş olsa da Trabzon halkının yardımseverliği sayesinde ikinci memleketim oldu diyebilirim. 

İlk yazım olması vesilesiyle kendimi biraz tanıtmak isterim; Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirip bir süre avukatlık yaptıktan sonra Trabzon’da bir üniversitemizde hukuk bölümünde öğretim görevliliğine başladım. Aynı zamanda, ticaret hukuku alanında doktora eğitimimi de Ankara’da sürdürmekteyim. Bu köşe ile Trabzon halkına üniversitede üzerinde senelerce kafa yorduğumuz hukuki konuları sade bir dille anlatmak isterim. Bu köşe sayesinde halkımıza bir nebze olsun faydamızın dokunacağını düşünmek bile şahsım adına sevindiricidir. 

Bu hafta, pandeminin kira sözleşmeleri üzerindeki etkilerinin neler olduğunu ve hukuki açıdan hangi haklarınızı olduğunu sizler için birçok avukata sordum. Verilen cevaplar neticesinde, elde ettiğimiz bilgileri ise sizlerle paylaşacağım. 

Öncelikle pandemi pek çok kişiyi zora soktu. Gerçekten, pandeminin etkilerini ciddi derecede hissetmekteyiz. Zor durumda kalan kiracılar ise neler yapabilir? Aslında bu sorunun cevabı kişiden kişiye, olaydan olaya değişir. Çünkü, hukukta her olay farklı farklı değerlendirilmek zorundadır.

Bununla birlikte kira sözleşmelerinde ilk bakılacak yer sözleşmenin içeriğidir. Burada bir düzenlemenin mevcut olup olmadığına bakılması gerekir. İşte sözleşmenizde mücbir sebep yahut diğer konularda bir hüküm varsa bu hüküm uygulanacaktır.

Kira bedelini indirebilir miyiz? Diye bir soru da aklınıza gelebilir. Bu konuda kanun uyarlama hükümlerini de düzenlemiştir. Sözleşmenin yapıldığı anda taraflarca öngörülemeyen ya da öngörülmesi beklenmeyen durumlar mevcut ise ve bu durum hakkaniyet gereği kişiyi sözleşmeyi yerine getiremeyecek duruma sokarsa uyarlama istenebileceği söylenmektedir. Yani, kanunda sayılan şartların olması halinde, kira bedelinde indirim isteme hakkı da söz konusu olabilir. Fakat, uyarlamanın pandemi ortaya çıktıktan sonra kurulan sözleşmelere uygulanması pek mümkün görünmemektedir. 

Tam kapanma esnafı nasıl etkileyecek? Bu soru da sıkça sorulan sorulardan biridir. Bu soruya cevap bulabilmek için kira sözleşmelerinde tarafların haklarına ve borçlarına bakmamız gerekir. Öncelikle, kiraya veren kira süresi boyunca kiralanan taşınmazı uygun ve tam bulundurmak zorundadır. Tam kapanma genelgesi incelendiğinde birtakım işyerinin kapandığı, birtakım işyerinin ise faaliyetine devam ettiği görülecektir. Açık kalan işyerlerinin ise faaliyetlerinin azalacağı kuşkusuzdur. Kapanan işyerleri açısından, hukuki ayıp ve mücbir sebep denilen teknik terimler karşımıza çıkar. Eğer bu durumlar varsa kiracı bedel ödemek zorunda olmayabilir. Ayrıca, işyeri açık kalsa bile faaliyetlerin azalması Türk Borçlar Kanunu kapsamında bedelden indirime de sebep olabilir. 

Son olarak, sözleşmeyi sona erdirmemiz mümkün müdür? Kira sözleşmelerinin nasıl feshedilebileceği de özel olarak düzenlenmiştir. Eğer kanuni şartları varsa, tarafların sözleşmeyi feshetmesi de mümkündür. Ancak, sözleşmeyi sona erdirecekseniz dikkatli davranmanız gerekir. 

Görüldüğü üzere, pandemi durumunda kiracının birçok hakkı söz konusudur. Fakat, bu durumların hepsi belli şartlarda uygulanacak teknik konulardır. Kaldı ki, her olayın kendi içinde farklı değerlendirilmesi gerekir. Teknik ve detaylı bilgilerin bu kısa yazımızda ifade edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, haklarınızı kullanırken bir avukata danışmanızı tavsiye ederim. Sağlıklı ve mutlu günlere…

E-Posta: [email protected]