Bayramlar, toplum olarak bir arada olmanın, paylaşmanın ve dayanışmanın en yoğun yaşandığı özel zamanlardır. Kültürel belleğimizde derin izler bırakan bu günler; sadece dini görevlerin yerine getirildiği zaman dilimleri değil, aynı zamanda duygusal bağların güçlendiği, insanın kendini daha güvende ve anlamlı hissettiği anlardır. Peki, bayramlar ruh sağlığımızı nasıl etkiler?
Bayramların psikolojik etkisi kişiden kişiye değişir. Kimi insanlar için sevinç, huzur ve mutluluk kaynağıyken; kimileri için yalnızlık, özlem ya da kayıp duygularını tetikleyebilir. Özellikle ailesinden uzak olanlar, yakınlarını kaybetmiş bireyler ya da ruhsal sıkıntılar yaşayanlar için bayramlar zorlayıcı olabilir.
Bu noktada birkaç şeye dikkat etmek faydalı olabilir. Öncelikle, duygularımızı inkâr etmek yerine kabul etmek önemlidir. Bayramda mutlu hissetmiyorsanız, bu duyguyu bastırmak yerine anlamlandırmaya çalışmak sağlıklıdır. Kendinizi yalnız hissediyorsanız, küçük de olsa bir sosyal temas kurmak iyi gelebilir: bir telefon görüşmesi, kısa bir ziyaret, belki de bir komşu kapısı çalmak bile...
Öte yandan bayramlar, bağışlama ve barışma için de eşsiz fırsatlardır. Uzun süredir küslük yaşadığınız biriyle yeniden iletişim kurmak, hem sizin hem de karşınızdakinin ruhuna iyi gelebilir. İnsan zihni, affetmeyi ve anlamlı bağlar kurmayı ister; bu, duygusal yüklerimizi azaltır, kalbimizi hafifletir.
Bir diğer önemli nokta da, bayramlarda gösterilen “fazla” sosyal beklentilere karşı kendi sınırlarımızı koruyabilmektir. Her davete gitmek, her görüşmeye katılmak zorunda değilsiniz. Bazen bayramı daha sade, daha içe dönük geçirmek de bir tercihtir ve ruh sağlığı açısından son derece kıymetlidir.
Son olarak, çocukların bayram deneyimlerine de dikkat etmek gerekir. Onlara sadece şeker ya da harçlık değil; paylaşmanın, büyükleri ziyaret etmenin, duygusal bağların önemini de aktarmak, onların gelecekte kuracakları ruhsal dünyayı şekillendirir.
Bayramlar, ruhumuza dokunan günlerdir. Kimi zaman bir tebessüm, kimi zaman bir gözyaşıyla… Ama her zaman insana dair, duygulara dair bir iz bırakır. Bu izlerin, iyileştirici ve birleştirici olması dileğiyle…
Uzm. Dr. Doğancan Sönmez
