Yılın o zamanı geldi… Gençler sınavlara, aileler ise beklentilere hazırlanıyor. Liseye giriş sınavı, üniversite sınavı, KPSS, TUS… Her yaşta, her dönemde bir sınav var hayatımızda. Peki bu sınavlar sadece bilgiyle mi kazanılıyor? Elbette hayır. Sınav anında en çok belirleyici olan şeylerden biri de kaygı düzeyimiz.

Sınavlar yaşamın bir gerçeği. Hemen her öğrencinin yolu bir şekilde onlarla kesişiyor. Ancak bazen sınavlar sadece bilgi ölçmez; kaygıyı da ölçer. İşte bu noktada devreye “sınav kaygısı” giriyor.

Sınav kaygısı; kişinin aslında bildiği şeyleri sınav sırasında hatırlayamamasına, düşüncelerini toparlayamamasına ve doğal olarak performansının düşmesine neden olan yoğun bir stres halidir. Peki neden bazı öğrenciler diğerlerinden daha çok etkilenir?

Aslında çoğu zaman sorun sınavda değil, sınava yüklenen anlamdadır. “Bu sınavı kazanmazsam hiçbir işe yaramam”, “Ailem benden çok şey bekliyor”, “Bu sınav hayatımı belirleyecek” gibi gerçek dışı ve abartılı düşünceler, kaygının temelini oluşturur.

Sınav kaygısı, aslında hepimizin tanıdığı bir duygu. Kalp atışlarının hızlanması, ellerin terlemesi, zihnin bir anda bomboş hale gelmesi… Oysa daha dün çözülen sorular, sanki hiç görülmemiş gibi siliniveriyor zihinden. İşte bu, sınav kaygısının en net tablosudur.

Kaygı dediğimiz şey aslında kötü bir şey değildir. Bizi motive eden, harekete geçiren bir güçtür. Ama ne zaman ki bu kaygı kontrolden çıkar, işte o zaman performansı düşürmeye başlar. Bu noktada sınav kaygısı artık destek gerektiren bir duruma dönüşür.

Peki neler yapabiliriz?

1. Gerçekçi hedefler koyun: Herkes her soruyu bilecek diye bir kural yok. Mükemmeliyetçilik, kaygıyı besleyen en güçlü yakıtlardan biridir. “Yüz almazsam başarısızım” düşüncesi yerine “Elimden geleni yapacağım” demek rahatlatıcı olabilir.

2. Hazırlık kadar dinlenmeye de vakit ayırın: Sürekli ders çalışmak verimi artırmaz, aksine tükenmişlik hissi yaratır. Kısa yürüyüşler, sevilen müzikler, küçük molalar beynin yeniden enerji toplamasına yardımcı olur.

3. Nefes egzersizleri öğrenin: Sınav anında birkaç derin nefes, zihni toparlamada inanılmaz etkilidir. Burnunuzdan derin nefes alıp, ağzınızdan yavaşça vermek bile bedeninizi sakinleştirir.

4. Sonuçtan çok sürece odaklanın: Sınav bir sonuç değil, bir süreçtir. Hayat da tek bir sınavdan ibaret değildir. Sınavda alınan puan sadece akademik bir değerlendirmedir; bir insanın değeriyle hiçbir ilgisi yoktur.

5. Gerekirse profesyonel destek alın: Yoğun kaygı, uykusuzluk, odaklanma sorunu ya da sürekli “ya başaramazsam?” düşünceleri varsa, bir uzmandan destek almak en doğru adım olacaktır.

Unutmayın, kaygı sizi değil, siz kaygıyı yönetebilirsiniz. Her sınav geçer ama sağlıklı bir ruh hali, yaşam boyu yanınızda olur.

Tüm öğrencilere içten başarı dileklerimle…