Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Sırrı Eren korona virüsü sebebiyle yaşanılan bu sıkıntılı süreçte dernek üyelerinden gelen ticari sorun ve önerileri yetkililere ulaştırılmak üzere Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’na ve Doğu Karadeniz Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu’na iletti.

Eren “Tüm dünyanın hem sağlık hem ekonomi açısından zor günler geçirdiği bir zaman diliminden geçmekteyiz. Sağlık çalışanlarımız bu süreçte insanüstü bir çabayla bizlere hizmet vermektedir. Başta Sağlık bakanımız Fahrettin Koca olmak üzere ülkemizin tüm sağlık çalışanlarına minnettarlığımızı ifade ediyoruz. Onlar bizler için bu kadar çalışırken bizlerin de onlar için yapabileceği sosyal izolasyona katkı sağlamak, mümkün olduğunca evlerimizden çıkmamaktır. Her ne kadar önceliğimiz sağlık olsa da işin ekonomik boyutu olduğu gerçeği de aklımızın bir köşesinde durmaktadır. Bu süreçte iş dünyamızın talepleri de başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu olmak üzere STK’ların özverili çalışmalarıyla hükümetimize iletilmiş ve pek çok destek açıklanmıştır. Hükümetimize açıklanan destekler için teşekkürlerimizi arz ederiz.

EKONOMİK DESTEK BEKLENTİSİ VAR

Açıklanan destek ve tedbirlere ilave olarak üyelerimizden bize intikal eden sorun ve çözüm önerilerini yetkililere iletilmek üzere Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’na ve Doğu Karadeniz Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu’na gönderdik. Sorun sadece iş dünyasını değil her bir bireyi ilgilendirmektedir. Zaten devletimiz de vatandaşlarımızın asgari geçim şartlarının korunması adına destekler açıklamakta, yardım kampanyası düzenlemektedir. Fakat şu da bir gerçektir ki yaşamakta olduğumuz günler, önceki krizlerin çok uzağında bir belirsizlik ve ekonomik kayıp yaratmış ve yaratmaya devam etmektedir. Ortada önemli bir kayıp ve ekonomik destek beklentisi  vardır.

12 AY YAPILANDIRMA

Bu bağlamda düşük gelirli vatandaşlarımızın elektrik, doğalgaz kullanımlarının üç ay ertelenerek taksitli olarak tahsil edilmesi; hanelerine, en az iki ay, asgari ücretten aşağı olmamak üzere destek sağlanması da önerilerimiz arasındadır. Restoranlar, kafeler tamamen kapanmış, üniversiteler aktif eğitime ara vermiş durumdadır. Şehrimizin en çok beklenti içerisinde olduğu turizm sektörünün durumu ortadadır. Bu durumu ortadan kaldırmak için KOSGEB kredilerinin hizmet sektörü ile genişletilmesi, turizm sektöründeki otellerin bir yıl geri ödemesiz olmak şartıyla düşük faizli kredilerle desteklenmesi; elektrik, doğal gaz faturalarının 3 ay ertelenerek taksitli ödeme planı ile tahsil edilmesi ayrıca tamamen kapatmak zorunda kalan kafe, restoran ve masa hizmeti veren hizmet noktalarının elektrik ve doğalgaz faturalarının varsa ödenmemiş faturalarıyla birlikte açıldıktan üç ay sonra 12 ay yapılandırılma ile tahsil edilmeye başlanması da önerilerimiz arasındadır. Özel sektör doğalgaz ve elektrik firmalarının bunu yapması devletçe sağlanmalıdır. Ayrıca üyelerimizden gelen talep ve öneriler doğrultusunda iş insanlarımız için açıklanan kredilerle ilgili işleyişteki belirsizliklerin giderilmesi büyük önem arz etmektedir.

KARADENİZ'E TEŞVİK

Bu çerçevede belge sayısının azaltılması, özel bankaların uygulamada vade farkları ile işleri zorlaştırmasının önüne geçilmesi, konunun BDDK’nın resmi takibinde sürdürülmesi, ticari kredi kartlarının asgarisinin üç aylığına yüzde beş oranına çekilmesi, belediyelerde ve kamuda hak edişi bulunan firmaların hak edişlerinin bir an önce ödenmesi de beklentiler arasındadır. Ülkemizdeki ticari sistemde çek ve vadeli çek konusunun özel bir yeri vardır. Bu sebeple ülkemizde geçerli olan bu sisteminin zafiyete uğramamasını sağlamak, çek sistemi ve çek ödemeleri için bir kredi sistemi kurmak birinci önceliklerdendir. Çek sisteminin bozulması ile borçlunun borcunu ödeyemez, alacaklının tahsilatını yapamaz hale gelmesi bir domino etkisi yaratır. Bu zor zamanlarda çekin ödenmemesi ile ilgili yapılan iyi niyetli değişikliklerin yanında alacaklıyı da korumak gerekmektedir. Bu anlamda bankaların, ipotek ve kefalet karşılığı her firma için azami çek kredi limiti belirlemesi, bu kredinin vade sırasına göre kullandırılma mecburiyetinin olması ve bu sayede firmaların kredi limit hesabı gibi her firmaya ayrı çek garantisi oluşturulması belirsizlikleri azaltabilir. Dış ticarette yaşanan olumsuzluklara karşı tedbirler alınması, gümrük vergilerinin gözden geçirilerek, iç piyasadaki üreticileri koruyacak şekilde güncellenmesi gerekmektedir. Örneğin bölgemiz için çok önemli olan Karadeniz somonu ihracatında sıkıntılar yaşanmaktadır. Üretilen somonların iç piyasada da tüketilebilmesi adına Norveç ve benzeri ülkelerden alınan somon balıklarına geçici gümrük ve kota uygulanması ile yerli üretici teşvik edilebilir. İş yeri kiralarının dört ay süreyle ödenmemesinin tahliye sebebi olmayacağı kararı özellikle kapatılan firmalar için gerekli bir uygulama olsa da kirasını tahsil edemeyecek mal sahiplerini de zor durumda bırakacaktır.

OSB'YE ÖNERİLER

Bankalar, kira sözleşmeleri üzerinden kiranın bankanın hesabına yatması taahhüdü karşılığında dört aylık düşük faizli bir kredilendirmeye gidebilir. Üretime ara vermeyen ve fazla eleman çalıştıran firmalarda tedbirlerin artırılması, çalışan sağlığının korunması adına organize sanayi bölgesi yönetimlerine yetki ve bütçe verilmesi, bu bütçe ile OSB yönetimlerinin firmalara ait personelleri izin kullandırdıkları süre sonunda iş başı yaparken ilk olarak ateş ölçümü yaparak işe başlatması, çalışanlara alkol bazlı dezenfektanlar dağıtması, virüs bulaşmış olabilecek masa, sandalye, telefon, kapı kolları, musluk başlarını sık sık silmesi, ortak alanların dezenfekte edilmesini sağlaması tarafımızdan önerilmektedir. Ayrıca su ve elektrik dağılımı OSB bünyesinde olan bölgelerde firmaların elektrik, su, doğalgaz ödemelerini aksatması yeterli bütçesi olmayan OSB’leri tedarikçiye karşı zor durumda bırakmaktadır.

BÜYÜK KRİZİN İÇİNDEYİZ

Bu noktada dağıtım firmalarının OSB’lere yaptırım uygulamasının önüne geçilmelidir. İkinci Dünya savaşından bugüne dünyanın yaşadığı en büyük krizin içerisindeyiz. Dünyayı tehdit eden bu salgına karşı hem sağlık sıkıntılarının hem de ekonomik sıkıntıların üstesinden gelme mücadelesi veren başta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a, Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca’ya ve hükümetimizin tüm bakanlarına ve tüm vatandaşlarımıza teşekkürlerimizi arz ediyoruz. Sağlık Bakanlığımızın “evde kal” çağrısına uymaya çalışırken kısa çalışma ödeneği gibi firmamızı ve sektörümüzü ilgilendiren destekleri günlük olarak derneğimizin, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin web sayfalarından takip etmeli, sağlığımızı ön planda tutarken ekonomik olarak da bu günlerin üstesinden gelmek için mücadelemizi sürdürmeliyiz. Allah hepimizin yardımcısı olsun